рефераты конспекты курсовые дипломные лекции шпоры

Реферат Курсовая Конспект

Mustaxkamlash uhun savollar.

Mustaxkamlash uhun savollar. - раздел Образование, ХОRAZMIY NОMLI URGANCH DAVLAT UNIVЕRSITЕTI 1. Ma’Rifatparvarlik Insonparvarlik G’Oyalarining Namoyon Bo’Lish Sifatidagi ...

1. Ma’rifatparvarlik insonparvarlik g’oyalarining namoyon bo’lish sifatidagi ahamiyati nimadan iborat.

2. Ma’rifatparvarlik mafkurasining asosiy hususiyatlari nimalarda ko’riladi?

3. Ma’rifatparvarlik ijgimoiy-tariхiy hodisa sifatida nomoyon bo’lishi?

4. Ismoilbek Gaspirali ma’rifatparvarlik g’oyalari tashviqotchisi sifatidagi roli qanday?

5. Ma’rifatparvarlik zoхidlik va islom akidaparastligiga karshi g’oya sifatidagi ahamiyati nimadan iborat?

Tavsiya etilgan adabiyotlar:

1. Karimov I.A. Asarlar 1-15-jildlar. -T.: O’zbekiston, 1996-2007.

2. Karimov I.A. YUksak ma’naviyat - engilmas kuch. -T.: Ma’naviyat, 2008.

3. Ergashev I, A.Хolbekov «Fuqarolik jamiyati va milliy g’oya». -T.: Akademiya. 2007.

4. Abbosхujaev O., Umarova N., Qo’chqarov R. Mafkura poligonlaridagi olishuv. -T.: "Akademiya", 2007.

5. Otamurotov S., Mamashokirov S., Хolbekov A. Markaziy Osiyo: g’oyaviy jarayonlar va mafkuraviy taхdidlar. -T.: "YAngi asr avlodi", 2001.

6. Milliy istiqlol g’oyasi. O’zbekistan Respublikasi Oliy ta’lim bakalavriat bosqichi uchun darslik (mas’ul muхarrir I.Ergashev), Toshkent, "Akademiya", 2005 yil.

7. Abu Nasr Forobiy. Fozil odamlar shahri.-T.: G’.G’ulom Adabiyot va san’at nashriyoti, 1993.

8. Abdula Avloniy. Turkiy guliston yoхud ahloq. - T.: "SHarq", 1994.

9. Azizхujaev A.A. Davlatchilik va ma’naviyat. -T.: "SHarq", 1997.

10. Abilov U. Milliy g’oya, ma’naviy omillar. -T.: "Ma’naviyat", 1999.

11. Alimova D. Insoniyat tariхi - g’oya va mafkuralar tariхidir. -T.: YAngi asr avlodi, 2001.

12. Jakbarov M. Komil inson g’oyasi. -T.: "YAngi asr avlodi", 2002.

13. Jo’raev N. Mafkuraviy immunitet. -T.: "Ma’naviyat", 2001.

14. Islomov 3., Isoqov B., YUsupov O., Muhammadiev D., Minavarov S. Bunyodkor g’oyalar. -T.: "YAngi asr avlodi", 2001.

15. Levitin L. O’zbekiston tariхiy burilish pallasida. -T.: «O’zbekiston», 2001.

16. Mustaqil "O’zbekiston taraqqiyotining g’oyaviy asoslari. -T.: "SHarq", 2001.

17. Mustaqillik. Izohli ilmiy — ommabop lug’at. -T.: "SHark", 2000.

18. Nazarov Q. Milliy istiqlol royasining asosiy maqsad va vazifalari. -T.: "YAngi asr avlodi", 2001.

19. Nazarov Q. Qadriyatlar falsafasi (Aksiologiya). -T.: 2004.

20. Ortiqov M., Usmonov M. G’oya va mafkura. -T.. "YAngi asr avlodi", 2001.

21. Ochildiev A. Milliy g’oya va millatlararo munosabatlar. -T.: "O’zbekiston", 2004.

22. Sulaymonova Fozila. SHarq va G’arb. -T.: «O’zbekiston», 1997.

23. Tariх, mustaqillik, milliy g’oya. -T.: «Akademiya», 2001

24. CHoriev A., Mansurov A. G’oya, tariх va milliy tafakkur. -T.: "YAngi asr avlodi", 2002.

25. SHopengauer A. "Svoboda voli i nravstvennost’". -M.: "Respublika", 1992.

26. Ergashev I. Taraqqiyot falsafasi. - T.: "Akademiya". 2000.

27. Ergashev I. Siyosat falsafasi. -T.: "Akademiya", 2004.

28. "O’zbekistan XXI asrga intilmoqda. -T.: "O’zbekiston", 2000.

29. Ergashev I, M.Jakbarov, N.Nazarov Jamiyatni demokratlashtirish va milliy g’oya. - T., "Akademiya", 2007.

30. Milliy istiqlol g’oyasi. O’zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim bakalavriat bosqichi uchun darslik (mas’ul muхarrir I.Ergashev), Toshkent, "Akademiya", 2005 yil.

31. Milliy g’oya: targ’ibot teхnologiyalari va atamalar lug’ati. - T.: "Akademiya", 2007.

32. Milliy g’oya: nazariy manbalar (Хrestomatiya). - T.: "Akademiya", 2007.

 

 

III-BOB: O’ZBEKISTONNING MUSTAQIL TARAQQIYOTIDA MILLIY G’OYA VA MAFKURA: MAQSAD VA VAZIFALAR.

12 - Mavzu: Milliy g’oyaning bosh maqsadi .

Reja:

1. Milliy g’oya O’zbekiston istiqbolini ifoda etuvchi milliy taraqqiyot kontseptsiyasi ekanligi.

2. Ozod va obod Vatan, erkin va farovon hayot qurish – milliy g’oyaning bosh maqsadi.

3. O’zbekistonda erkin demokratik, fuqarolik jamiyati qurilishining insonlar ijtimoiy faol ishtiroki bilan bog’liqligi.

4. Yoshlarda ozod va obod Vatan, erkin va farovon hayot qurish tuyg’usini qaror toptirishni milliy g’oyaning maqsadlari bilan mushtarakligi.

1. Milliy g’oya O’zbekiston istiqbolini ifoda etuvchi milliy taraqqiyot kontseptsiyasi ekanligi.

Milliy g’oya O’zbеkiston istiqbolini ifoda etuvchi milliy taraqqiyot kontsеptsiyasi ekanligi.

Миллий ғоя - миллатнинг ўтмиши, бугуни ва истиқболини ўзида мужассамлаштирган, унинг туб манфаатлари ва мақсадларини ифодалаб, тараққиётга хизмат қиладиган ижтимоий ғоя шакли.

Миллий ғоя ўз моҳиятига кўра, халқ, миллат тақдирига дахлдор бўлган, қисқа ёки узоқ муддатда ҳал этилиши керак бўлган вазифалар ва мўлжалларни ҳам акс эттиради. Ўз даврида (1941-1945 йилларда) фашистлар босиб олган Францияда «Қаршилик кўрсатиш» ғоясининг миллий ғоя даражасига кўтарилгани ва Франциянинг озод этилиши билан ўз аҳамиятини йўқотгани фикримизга далил бўла олади[64].

У ёки бу ғоянинг миллий ғоя сифатида майдонга чиқиши миллатнинг ўтмиши, мавжуд ҳолати билан бевосита боғлиқ. Ана шу икки негизга таянган ҳолдагина у миллатнинг қисқа ёки узоқ вақтда эришиши лозим бўлган мақсад-муддаолари ва мўлжалларини тўғри ифодалай олиши мумкин.

Ҳар қандай миллий ғояда умуминсоният учун аҳамиятли бўлган ғоялар мавжуд. Масалан, «Миллий яраш» ғояси фуқаролар, уруши кетаётган давлатлар учун хос ҳаётий мазмунга эга. Ёки «Манфаатли ҳамкорлик» ғояси дунёнинг барча мамлакатлари учун бирдек аҳамиятга эга.

Ўзбекистон Республикаси Президенти Ислом Каримов Республика Олий Кенгаши ўн иккинчи сессиясида сўзлаган нутқида: «Олдимизда турган энг муҳим масала, бу миллий мафкурани яратиш ва ҳаётимизга тадбиқ этишдир»,- деган эди.

Шуни айтиш кеаракки, ҳеч қандай жамият ва миллат мафкурасиз яшай олмайди. Дунёдаги ҳар бир жамиятнинг ўзига хос, ўзига мос келадиган, унинг учун хизмат қиладиган, туб мақсадлари ва манфаатларини ҳимоя қиладиган мафкураси бўлади. Одамлар қайси бир жамиятда яшашидан қатъий назар нимагадир ишониши, эътиқод қилиши, қандайдир бир ғояга, таълимотга асосланиб иш кўриши, фаолият кўрсатиши керак.

Мустақиллик йилларида эришилган ютуқлар, мавжуд муаммоларни холисона таҳлил қилиш, тегишли хулоса ҳамда сабоқлар чиқариш - миллий ғоя ва мафкуранинг зарурлиги ва аҳамиятининг тобора ортиб боришини кўрсатмоқда. Мамлакатимиз Президенти И.А.Каримов миллий мафкурани шакллантириш зарурати ҳақида мустақилликнинг дастлабки йилларидаёқ фикр юритиши тасодифий ҳол эмас эди. Негаки, «Миллий мустақил давлат бор экан, унинг мустақиллиги ва эркинлигига, анъана ва урф-одатларига таҳдид соладиган, уни ўз таъсирига олиш, унинг устидан ҳукмронлик қилиш, унинг бойликларидан ўз манфаати йўлида фойдаланишга қаратилган интилиш ва ҳаракатлар доимий хавф сифатида сақланиб қолиши муқаррар»1. Ўзбекистонинг ҳозирги даври, бундан кейинги тараққиёти ва истиқболи хамда мустақиллигининг ижтимоий, иқтисодий, сиёсий, ҳуқуқий, маданий-маънавий заминларини яратиш ва мустаҳкамлаш учун мафкура сув ва ҳаводек зарур. Буни ҳаётнинг ўзи очиқ-равшан кўрсатиб турибди.

Ҳаётий кузатишлар, баъзан зиёлиларимиз ўртасида ҳам бизга миллий ғоя, миллий мафкура нима учун, ким учун керак, унинг маъно-моҳияти нимадан иборат, деган муҳим масалага яна бир бор ойдинлик киритиш зарурати мавжуд. Бунда, яъни миллий ғояда Ўзбекистон халқининг мамлакатимиз ривожида белгилаб олган асосий мақсад ва муддаоларининг ифодаси мужассамлашган.

Биринчидан, ўзининг келажагини кўрмоқчи ва қурмоқчи бўлган ҳар қандай давлат ёхуд жамият, албатта ўз миллий ғоя ва мафкурасига суяниши ва таяниши зарурлиги билан боғлиқ.

Президент Ислом Каримов таъбири билан айтганда, «давлат тизими, уни бошқариш ва олиб борилаётган сиёсат аввало аниқ ва равшан ифодаланган мафкура асосига қурилмоғи лозим. Яъни, олдин давлат қурилиши ва ундан кейин мафкура пайдо бўлиши ўзи ғайритабиий ҳол. Буни яхши англаб олишимиз лозим. Яъни, олдин ғоя пайдо бўлади, ундан кейин ғоя асосида мафкура, мафкура асосида эса тизим, сиёсат пайдо бўлади»1. Демак, ўз миллий ғоясига таянмаган жамият инқирозга дучор бўлиши, ўз йўлини йўқотиб қўйиши муқаррар.

Иккинчидан, миллий ғоя Ўзбекистон халқининг асосий мақсад ва муддаоларининг ифодаси сифатида шунинг учун ҳам зарурки, одамлар онгини, тафаккурини ўзгартирмасдан туриб, кўзланган олий мақсад – озод ва обод жамиятни, эркин ва фаровон ҳаётни барпо этиб бўлмайди. Бунинг учун эса, одамлар муайян ғояга ишониши ва таяниши зарур. Бу жараён ўз-ўзидан ҳаракатга келмайди, албатта. Негаки, кенг халқ оммасини бирон бир ғоянинг илғор ва инсонпарвар эканига ишонтирмоқ учун, аввало, мазкур ғоянинг тўғри, ҳаётий ва илғор эканлигига ишонтириш зарур. Ишонтирмоқ учун унинг илмий ва ҳаётийлигига алоҳида эътибор қаратиш билан бирга миллий ғоянинг ўзи мамлакатимиз халқининг асосий мақсад ва муддаолари ҳамда манфаатларини ифодалаши керак.

Учинчидан, миллий ғоянинг зарурлиги миллатнинг ўзлигини тўла англаш жараёни билан боғлиқ. Негаки, миллат ўзлигини тўла англамас экан, бирон-бир буюк ўзгаришлар қилиб бўлмайди. Миллий ўз-ўзини англаш у ёки бу миллатни ўзга миллатлардан ажралиб кетишига эмас, балки ўзлигини англаган миллатларнинг маърифатлашган ҳамкорликларининг мустаҳкамланиб боришига хизмат қилади. Ана шундай ўта мураккаб вазиятда миллий ўзликни англашда миллий ғояга асосий таянч куч, илмий-назарий ва амалий дастур сифатида ҳар бир инсоннинг руҳи, кайфияти, ҳиссий кечинмаларига кириб бориш орқали унинг қалби ҳамда онгига таъсир кўрсатади. Бу миллий ғоянинг халқ ҳаётига яқин, унга бевосита дахлдор эканлигини таъкидлаш лозимдир.

Тўртинчидан, мамлакатимиз мустақиллигини мустаҳкамлашда миллий ғоянинг зарурлиги яна бир муҳим ҳолат билан яъни бугун бизнинг тарихий ўзгаришлар даврида тоталитар тузумдан эркин демократик бозор муносабатларига асосланган демократик тузумга ўтиш шароитида яшаётганлигимиздан келиб чиқмоқда. Бу даврнинг ўзига хос хусусиятларини чуқур таҳлил қилган мамлакатимиз Президенти И.А.Каримов шундай хулосага келади: «Бу ўтиш даври ўзига хос, жуда катта ғов ва тўсиқларга дуч келиши, қаттиқ курашлар орқали кечиши барчамиз учун аён бўлмоғи даркор. Халқимиз ва жамиятимизни мана шу даврда янги уфқлар сари бошлаш, даъват қилишда мақсадларимиз аниқ бўлиши керак. Бундай мақсадларга эса аввало чуқур ўйланган ва пухта ишланган мафкура асосида етишиш мумкин»1. Демак, миллий ғоя мустақилликни мустаҳкамлаш ғоясининг ўзаги бўлган - танлаган тараққиёт йўлимизнинг тўғри адолатли ва ҳаққоний эканлигига, у мана шу заминда истиқомат қиладиган ҳар бир инсоннинг ҳаётий манфаатларига мос тушишига кенг оммани ишонтириш орқали уларни бунёдкорлик ишларига сафарбар этиш учун хизмат қилади

Миллий ғоя ва мафкуранинг зарурлиги энг аввало, мамлакатимиз мустақиллигини мустаҳкамлаш учун зарурдир. Унинг зарурати қуйидаги мақсадларни амалга ошириш билан боғлиқ ҳолда намоён бўлади.

- олдимизга қўйган олижаноб мақсад-муддаоларимизга, яъни озод ва обод Ватан, эркин ва фаровон ҳаёт барпо этиш;

- эски мафкуравий асоратлардан батамом халос бўлиш;

- ғоявий бўшлиқ пайдо бўлишига йўл қўймаслик;

- узоқ даврлар мобайнида одамлар онгида ҳукмрон бўлган бегона ва ёт ғояларнинг янада қайтадан тикланишига йўл қўймаслик;

- халқимиз табиатига зид бўлган ўзга ғоялардан, айниқса ёш авлодни ҳимоя қилиш;

- ҳар қандай тажовузкор ғояларга қарши тура оладиган, ҳар томонлама баркамол авлодни вояга етказиш заруратининг мустақилликни мустаҳкамлашдаги ўрнини англаш орқали ҳаракат дастурига эга бўлиш;

- мустақил давлатимизнинг ҳар бир фуқаросида Ватан тақдири учун маъсуллик туйғуси бўлиши учун ҳам зарур.

Прездентимиз таъкидлаганидек, миллий ғоя, миллий мафкура қуйидаги талабларга жавоб бериши керак: 1) миллий ўзлигимизни, анъаналаримизни, халқимизнинг орзу-умидларини, жамиятимиз олдида турган мақсад ва вазифаларини қамраб олиши керак; 2) жамиятимизда истиқомат қилувчи барча кишиларнинг ягона миллий байроқ атрофида бирлаштириб, уларни буюк мақсадлар сари чорлайдиган ғоя бўлиши керак; 3) миллатчилик, бошқа халқларни менсимаслик кайфиятидан холи бўлиб, жаҳон ҳамжамиятида ўзимизга муносиб ўрин, ҳурмат ва иззат қозонишида пойдевор ва раҳнамо бўлиши даркор; 4) кишиларни, авваломбор ёш авлодимизни ватанпарварлик, эл- юртга садоқат руҳида тарбиялашга мададкор бўлиши зарур; 5) Ватанимизнинг ўтмиши, бугунги кун ва келажагини боғлайдиган жаҳон ҳамжамиятига, умумбашарий ютуқларга элтувчи ғоя бўлиши керак.

2. Ozod va obod Vatan, erkin va farovon hayot qurish – milliy g’oyaning bosh maqsadi.

Ozod va obod Vatan, erkin va farovon hayot qurish - milliy g’oyaning bosh maqsadi.

Озод ва обод Ватан, эркин ва фаровон ҳаёт барпо этиш - миллий истиқлол мафкурасининг бош ғояси ҳисобланади. Инсоннинг ижтимоий-сиёсий моҳияти фақат озодлик ва эркинлик шароитидагина тўла-тўкис намоён бўлади. Шунинг учун ҳам Ўзбекистон халқининг миллий тараққиёт йўлидаги асосий мақсади - «озод ва обод Ватан, эркин ва фаровон ҳаёт барпо этиш» бўлиб, бу ғоя миллатимизнинг азалий орзу-умидларини, интилиш-ларини, бунёдкорлик фаолиятининг маъно-мазмунини ифодалайди.

Тарихга назар ташласак, сиёсий жиҳатдан озод ва эркин бўлган давр-ларда юртимизнинг ижтимоий, иқтисодий, маданий ҳаёти гуллаб яшнаганини, аксинча, мустамлакачилик шароитларида чуқур инқирозларни бошидан кечир-ганини кўрамиз. Мустақиллик миллий қадриятлар, маданият ва анъаналарни, маънавиятни тиклаб, одамларимиз қалбида миллий ғурур ва ифтихорни, озод ва обод Ватан туйғуларини камол топтиришга замин яратмоқда.

Моддий оламда инсон муайян маконда туғилади ва ҳаёт кечиради, шахс сифатида шаклланади. Ана шу макон Ватан саналади. Дилида Ватан туйғуси шаклланмаган, киндик қони тўкилган заминда меҳр туйғуси жўш урмаган кишини чинакам Инсон деб бўлмайди. Шу билан бирга, инсон бахт-саодат учун туғилади. У ана шу бахт-саодатга ўзи туғилиб ўсаётган Ватанида эришмоқни орзу қилади. Бу унга ўз бахт-саодатини юрт ривожи, унинг озод ва ободлиги билан уйғун кўришни англатади[65].

Миллий истиқлол мафкурасининг бош ғоясида мустақиллик, озодлик, эркинлик тушунчалари устувор ва етакчи ўринда туради. Бу ғоя Ватан озодлиги барча орзу-интилишларимиз, истиқлолни мустаҳкамлашга доир амалий фаолият кўлами ва йўналишлари учун асос эканлигидан далолат беради. Зеро, Президентимиз Ислом Каримов таъкидлаганидек, «Биз учун мустақиллик - ўз эркинлигимизни англашгина эмас, балки аввало ўз ҳаётимизни ўз иродамиз билан ва миллий манфаатларимизни кўзлаган ҳолда ташкил этиш, ўз келажагимизни ўз қўлимиз билан қуриш ҳуқуқидир».

Халқимизнинг мустақил тараққиёт йўлидаги бош мақсади - буюк демократик давлат барпо этишдир. Давлатнинг буюклиги нима билан белгиланади? Давлатнинг буюклиги, аввало, Ватаннинг озодлиги ва ободлиги, инсоннинг комиллиги, халқнинг эркин ва фаровон ҳаёти билан белгиланади.

Демак, «Озод ва обод Ватан, эркин ва фаровон ҳаёт» ғояси: биринчидан, ота-боболаримиздан мерос бўлиб қолган, киндик қонимиз тўкилган муқаддас заминнинг дахлсизлигини, хавфсизлигини таъминлайди; иккинчидан, маънавий-руҳий жиҳатдан миллий ўзлигимизни англаш ва унинг ифодаси бўлган қадриятларни сақлаш, бойитиш ва авлодларга мерос қолдиради; учинчидан, эрксевар халқимизнинг асрий орзу-умидлари бўлган мустақилликни мустаҳкамлашга барчани сафарбар қилади; тўртинчидан, ҳар бир кишининг фаровонлиги давлат, миллат фаровонлиги асоси эканлигини англаган ҳолда ташаббускорлик, тадбиркорлик билан фидокорона меҳнат қилишга асосланади. Бешинчидан, бу ғоя келажакка қаратилган бўлиб, халқни уюштириш, сафарбар қилиш вазифасини бажаради. Олтинчидан, бу ғояда мамлакатимизда яшаётган барча миллат вакилларининг пировард мақ-садлари ифодаланган бўлиб, у кишиларни келажакка чорловчи улуғвор ва жозибали шиор тарзида намоён бўлади.

Бу ғояни халқимиз онгига, қалбига чуқур сингдириш мустақилликни мустаҳкамлаш, буюк келажак қуриш ва Ўзбекистонни илғор давлатлар қаторига қўшилиш жараёнининг муҳим омилидир.

Uning ma’no-mazmuni va asosiy yunalishlari.

«Озод Ватан», «Обод Ватан», «Эркин ва фаровон ҳаёт» тушун-чалари шу жиҳатдан ўзига хос маъно ва мазмун касб этади.

Миллий истиқлол ғоясидаги ушбу ибораларни изоҳлаб ўтамиз.

1. Озодлик - барча демократик эркинликларга эришишнинг, фуқаро-ларнинг, барча ҳақ-ҳуқуқлари кафолатланган ва таъминланган жамият барпо этишнинг бош шарти, мустақиллик миллий давлатчилик асосларини тиклаш ҳамда уни ривожлантиришнинг бош омилидир. Шунинг учун ҳам бош ғоямизда «озодлик» сўзи биринчи ўринда туради. «Озодлик» тушунчасининг устувор ва етакчи ўринда туриши Ватан мустақиллиги барча орзу-интилиш-ларимиз, амалий фаолиятимиз ва ёруғ келажагимизнинг асоси эканидан далолат беради.

Озод Ватан - ўз тақдирини ўзи мустақил ҳал этиш ҳуқуқини тўла рўёбга чиқара олган миллатнинг яшаш макони бўлиб, жаҳон ҳамжамиятида ўз ўрнига, нуфузига ва мавқеига эга бўлган мамлакатдир.

2. Ободлик сўзи давлатнинг қудратини билдиради. Соҳибқирон Амир Темур бобомиз «Кимки қудратимизга шубҳа билан қараса, биз қурган биноларга боқсин», деб халқимизнинг куч-қудрати ва ақл-заковати воситасида барпо этилган бетакрор обидалар билан ғурурлангани бежиз эмас.

Обод Ватан - фуқаролари эркин ва озод, яратувчилик фаолияти билан банд бўлган, тўла ижтимоий-сиёсий хавфсизликда фаровон ҳаёт қуриш иштиёқида яшаётган ҳудуддир. Демак, шу азиз Ватан барчамизники!

Обод юртда файз-барака бўлади, одамлар ўртасида меҳр-оқибат ҳукм суради, илм-маърифат, маданият ривожланади. Обод юртнинг одамлари фақат яхшилик ҳақида ўйлайди. Обод юртга Оллоҳнинг назари тушади. Шунинг учун ҳам Президентимиз «Она - Ватанимиз Оллоҳнинг назари тушган муқаддас диёрдир», деб таъкидлаганлар. Ободлик ҳам, озодлик сингари, халқимизнинг азалий орзусидир. Болаликда ўқиган эртак қаҳрамонларининг обод юртларга саёҳат қилиши, бир-биридан гўзал шаҳарларни кўриши, боғларида сув ўрнида шарбат оқиб ётадиган, дарахтларида қишин-ёзин ларзон (осилиб, тебраниб) мевалар пишиб турадиган, одамлари уруш нелигини билмайдиган юртларни сайр этиши - бунинг яққол далилидир.

Юрт қадри:

1) 1935 йиллар чамаси Хабашистон - негрлар юрти: Эфиопияга 2 та инглиз сайёҳи келган. Улар Эфиопия императори Хайле Селасио Негус рухсати билан бутун Хабашистонни айланиб, қайтиш учун Нил дарёсида кемага чиқаётганларида, хизмат учун ҳамроҳ бўлган ҳабашлар уларнинг пойафзалларини ечишларини илтимос қилишади ва яхшилиб артиб қўйишади. Хизматдан мамнун бўлган инглизлар иш ҳақи сифатида 2 фунт стерлинг пул узатадилар, аммо улар олишмайдилар: - Биз ота-боболаримиз ётган замин чанги мусофирликда хор бўлмасин деб уни артиб қолдик, дейишади.

2) Дон казаклари ҳам узоқ уруш сафарига жўнаётиб бўйинларига она ер тупроғи солинган тумор осиб олар эканлар. Ҳа, она Ватан соғинчи, унинг меҳри ҳар нарсадан устун. Буни эса мусофир бўлганлар билади. Юртингиз, киндик қонингиз тўкилган уй ва унинг остонаси ҳамиша ўзига тортиб турганлигини англайсиз.

3) Бобур она юртидан олиб келинган битта қовунни бекорга энг қимматбаҳо совға дея қабул қилиши бежиз эмас.

4) Бундай мисолларни юрт ичидаги вилоятларда юрганингизда ҳам она-тупроқ, киндик қон томган ер ҳақида кўплаб мисоллар билан гапириш мумкин. Масалан, раҳматли Комилжон Отажонов «Ёт элларнинг боғи билан боғчаси, ўз юртингнинг ёнтоғича сезилмас» иборасини эсланг...

5) Аслида турли-туман жонзотлар турмуш тарзию феъл-атворида ҳам биз учун бу борада ўрнак бўладиган, сабоқ берадиган ходисалар кўп. Масалан, уголь (илон) балиқлари Куба яқинидаги Сарагос денгизида туғилиб, Гольфстрим иссиқ оқим билан Европа дарё ва кўлларига келади. 6-7 йил яшаб вояга етганларидан сўнг эса, яна ўзлари туғилган Сарагос денгизига томон отланадилар ва ўша ерда тухум қўйиб, жон берадилар. Қизил икра олинадиган лосось балиқлари ҳаёти ҳам шунга монанд.

«Мусофир бўлмасдан мусулмон бўлмайсан» деган гап тагида қанчалар катта маъно бор. (Туркистон. 2001 йил 2 июнь).

3. Эркинлик сўзи бош ғоядаги инсон ҳаётининг моҳиятини англатади. Яъни, эркин бўлмаган, қуллик ва қарамликда ҳаёт кечирган одамни тўлақонли инсон деб бўлмайди. Чунки эркин бўлмаган одам ўзининг моддий ва маънавий эҳтиёжларини тўлиқ қондиролмайди, ўзича фикр юритиб, ўзича фаолият кўрсатолмайди. Шунинг учун эркин ҳаёт азалдан инсониятнинг орзуси, юксак тараққиётнинг асосий шарти бўлиб келган. Бугунги кунда биз эркин ҳаёт деганда, аввало, юртимиз мустақиллигини, бу муборак заминда демократик қадриятларнинг тўлиқ қарор топишини, қонун асосидаги онгли фаолиятни, юксак маънавиятни тушунамиз. Инсон кишилик жамияти босиб ўтган тарихий тажрибаларни, билимларни, бугунги замонавий тушунчаларни қанча кўп эгалласа, маънавияти қанча юксак бўлса, шунча эркин бўлади.

4. Фаровонлик. Эркинлик сўзи билан боғлиқ тушунча. Яъни инсон эркин бўлмоғи учун, аввало, у моддий таъминланган бўлиши зарур. Бу ўринда халқимизнинг «Аввал - иқтисод, сўнгра сиёсат» деган нақли жуда мос тушади. Бошқача айтганда, иқтисодий шарт-шароит ҳар қандай ҳаётнинг негизи, пойдевори ҳисобланади. Жумладан, эркин ҳаёт ҳам иқтисодий тараққиётга асосланади. Европа, Америка ва Осиё қитъасидаги иқтисодий жиҳатдан юксак ривожланган мамлакатлардаги ҳаёт бунга яққол далил бўла олади.

– Конец работы –

Эта тема принадлежит разделу:

ХОRAZMIY NОMLI URGANCH DAVLAT UNIVЕRSITЕTI

AL ХОRAZMIY NОMLI URGANCH DAVLAT UNIVЕRSITЕTI TARIХ FAKULTЕTI Milliy g оya va mafkura fani... Кириш... Мазкур дастур Олий ув юртлари университетларнинг Миллий оя маънавият асослари ва...

Если Вам нужно дополнительный материал на эту тему, или Вы не нашли то, что искали, рекомендуем воспользоваться поиском по нашей базе работ: Mustaxkamlash uhun savollar.

Что будем делать с полученным материалом:

Если этот материал оказался полезным ля Вас, Вы можете сохранить его на свою страничку в социальных сетях:

Все темы данного раздела:

TARIХ FAKULTЕTI
« MILLIY ISTIQLОL G`ОYASI,HUQUQ VA MA”NAVIYAT ASOSLARI» KAFЕDRASI

Urganch-2012
Ushbu majmua O’zbеkistоn Rеspublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligining «Milliy g’оya va mafkura» fani bo’yicha tayyorlangan va O’zbеkistоn Rеspublikasi Vazirlar Mahkamasi ijtimоiy kоm

АКАДЕМИЯСИ
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ МИЛЛИЙ ҒОЯ ВА МАФКУРА ФАНИ    

Куйиладнган талаблар
Миллий ғоя ва мафкура фанини ўзлаштириш жараёнида амалга ошириладиган масалалар доирасида Бакалавр: -миллий ғоянинг шаклланиши ва ривожланиши, унинг ижтимоий ф

Ислом мафкураси
Ислом мафкурасининг вужудга келиши ва унинг асосий ғоялари. Араб халифалиги экспансияси натижасида исломий мафкуранинг мустаҳкамланиши. Исломда инсонпарварлик ғоялари, гуманистик

ЛИБЕРАЛИЗМ ВА УНИНГ АСОСИЙ ТАМОЙИЛЛАРИ
"Либерализм" тушунчаси, унинг мазмун-моҳияти. Либерализмнинг тарихий илдизлари ва асосчилари. Антик давр фалсафий таълимотидаги илк либерал ғоялар ва қарашлар. Протестан

КОНСЕРВАТИЗМ МАФКУРАСИ
"Консерватизм" тушунчаси. Консерватизм - давлат ва жамиятнинг тарихан таркиб топган шакллари, негизларининг асосларини сақлаш ва ҳимоя қилиш мафкураси. Консерватизмдаги

СОЦИАЛ-ДЕМОКРАТИЯ
  XIX асрнинг биринчи ярмида социал-демократия мафкурасининг вужудга келишида. Ф. Лассаль социал-демократиянинг йирик назариётчиси сифатида. Социал-демократияда коммунистик инқи

ДИН, ДЕМОКРАТИЯ ВА МАФКУРА
Дин, демократия ва мафкура муносабати, унинг ўзига хос ҳусусиятлари, кўринишлари. Христиан демократиясининг келиб чиқиши ва тарихий шаклланиш босқичлари. "Христиан демократия

ИНФОРМАЦИОН-УСЛУБИЙ ТАЪМИНОТ
Миллий ғоя ва мафкура фанини ўқитишда замонавий (хусусан интерфаол) методалар, педагогик методлар, педагогик ва ахборот коммуникация (медиатаълим, амалий дастур пакетлари, презентацион,

AL-XORAZMIY NOMIDAGI URGANCH DAVLAT UNIVERSITETI
  «Tasdiqlayman» Urganch Davlat Universiteti o`quv ishlari bo`yicha prorektor _________dots. S.U.Xo’janiyozov «______» avgust 2012

Fanning hajmi va mazmuni.
  «Milliy g’oya va mafkura» fa’nidan soatlar taqsimoti KURS: SEMESTR:

METODOLOGIK MASALALARI.
1 - Mavzu: Milliy g’oya va mafkura fanining predmeti, maqsadi va vazifalari.(1 soat) Reja: 1. Milliy g’oya va mafkura fanining predmeti,

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Milliy g’oya va mafkura fanining maqsad va vazifalari nimalardan iborat? 2. Milliy rivojlanish va milliy g’oya bilan bog’liq qonuniyatlarning o’ziga хos hususiyatlarini aniqlang.

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Har bir хalq va millatning o’ziga хos taraqqiyot yo’li va madaniyatlari bilan farqlanishida g’oya va mafkuralarning o’rni qanday? 2. G’oya va mafkuralarning inson va jamiyat oldiga qo’y

Mafkuraning kelib chiqishi, uning tuzilishi, tarkibiy tuzilishi va rivojlanish dinamikasi.
4. Mafkuraning namoyon bo’lish darajalari: deideologizatsiya va reideologizatsiya kontseptsiyalari. Ma’ruzani o’tishda qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Mafkura -murakkab ma’naviy fenomen sifatidagi ahamiyati nimadan iborat? "Mafkura" kategoriyasi. Ijtimoiy hayotda mafkuraning asosiy funktsiyalari. 2. Mafkura nazariyalari va i

Davlat mafkurasi tushunchasi, uning mazmun-mohiyati va u amal qiladigan tamoyillar.
3. Davlat mafkurasining ko’rinishlari va turli xalqlar hayotidagi salbiy oqibati. 4. O’zbekistonda «Hech qaysi mafkura davlat mafkurasi sifatida o’rnatilishi mumki

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Demokratik jamiyatda g’oya va mafkuralar хilma хilligining ta’minlanishining ahamiyati nimalardan iborat? 2. Nodemokratik jamiyatda g’oya va mafkuralar хilma хilligini inkor etishning i

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Milliy g’oya хilma-хilligining turli хalqlar va mamlakatlar madaniy хalqi negizlari bilan bog’liqligini tushuntiring? 2. Milliy g’oya - turli madaniyatlar va tsivilizatsiyalarda nomoyon

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. "Mifologiya" tushunchasining ideologik mazmun-mohiyati nimadan iborat? 2. Tabiat hodisalarini anglashga intnlish, tabiatning sirli kuchlari oldidagi ojizlik, хadik, qo’rquvni

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Zardo’shtiylik - birinchi jahon dini sifatidagi ahamiyati nimalardan iborat? 2. Zardo’shtiylik dinidagi g’oyalarning jahon va ba’zi milliy dinlarda o’ziga хos ravishda ifodalanishini ko

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. "Avesto" da ifodalangan davlatchilik g’oyalari nimalardan iborat? 2. Turk bitiklari g’oyalari "Turk budun " g’oyasi, uning davlatchilik taraqqiyotidagi o’rni qanday?

Хalifalik instituti va shariat qonunlari.
5. Islomdagi sunniylik va shialik, mutakallimlar va mu’taziliylarning siyosiy g’oyalari va mafkurasi. Ma’ruzani o’tishda qo’llaniladigan didaktik va texnik vosital

Tayanch tushunchalar
Islom mafkurasi, Arab хalifaligi ekspansiyasi, islomda insonparvarlik g’oyalari, islomda gumanistik qadriyatlar, islomda demokratik unsurlarning namoyon bo’lishi. Qur’oni Karim, Hadislar, Хalifalik

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Arab хalifaligi ekspansiyasi natijasida islomiy mafkuraning mustahkamlanishi oqibatlarini ko’rsating? 2. Qur’oni Karim va Hadislarda hokimiyat tuzilishi, boshqaruv shakllari, fuqaro va

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Tasavvuf ta’limotining kelib chiqishining asosiy sababi nimada? 2. Tasavvuf tariqatlari, ularda aks etgan g’oyalarni tushuntirib bering? 3. Naqshbandiya tariqatining mohiyati n

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Ma’rifatparvarlik insonparvarlik g’oyalarining namoyon bo’lish sifatidagi ahamiyati nimadan iborat. 2. Ma’rifatparvarlik mafkurasining asosiy hususiyatlari nimalarda ko’riladi?

METODOLOGIK MASALALARI.
1 - Mavzu: Milliy g’oya va mafkura fanining predmeti, maqsadi va vazifalari.(2 soat) Reja: 1. Milliy g’oya va mafkura fanining predmeti, ob’yekti

DASTUR BAJARILISHINING KALENDARLI REJASI
Fakultet: Kimyo-texnologiya Fanning nomi: Manaviyat asoslari va Dinshunoslik. Ma’ruza o’qiydi:o’qit. Odilov Z M

Quyidagi Internet saytlaridan foydalanildi.
  www. ZiyoNet. uz www. gov. uz www. press - service. uz. www. bilim. uz. www. philosophy.ru. www. filosofiya.ru. www. philosophy

BLUM TAKSONOMIYASI TOIFALARI
  № Toifa (darajalar) Talaba faoliyati   1. BILISH Dalillarni bilish va ularni tanlas

TALABALAR BILIMINI BAHOLASH.
  UrDU ning “Talabalar bilimini nazоrat qilish va bahоlashning rеyting tizimi to`g`risida” gi Nizоmiga ko`ra sеmеstr davоmida J.B., О.B., va Y.B., lar o`tkaziladi. Nizоmga ko`ra fanla

Rеyting ishlanmasi
t/r Nazоrat turlari sоni ball Jami ball J.B. 1.1 Amaliy mashg’ulоtlarni bajaris

Saralash 17 ball
Bahо Fоiz (%) Ball “2” 0-54 0-16

AL-XORAZMIY NOMIDAGI URGANCH DAVLAT UNIVERSITETI
  «Tasdiqlayman» Urganch Davlat Universiteti o`quv ishlari bo`yicha prorektor _________dots. S.U.Xo’janiyozov «______» avgust 2012

ASOSIY QISM.
III-BOB: O’ZBEKISTONNING MUSTAQIL TARAQQIYOTIDA MILLIY G’OYA VA MAFKURA: MAQSAD VA VAZIFALAR. 1 - Mavzu: Milliy g’oyaning bosh maqsadi .

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Milliy g’oya O’zbekiston istiqbolini ifoda etuvchi milliy taraqqiyot kontseptsiyasi sifatidagi ahamiyati nimadan iborat? 2. Milliy rivojlanish va milliy g’oya bilan bog’liq qonuniyatlar

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Milliy g’oyani O’zbekiston xalqi turmush tarzi, tafakkuri, milliy-ma’naviy xususiyatlari, tarixi, madaniy me’rosiga tayanish maqsadlari bilan bog’liqligini izohlab bering? 2. G’oya va m

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Ijtimoiy hayotda mafkuraning asosiy funktsiyalari nimalardan iborat? 2. Milliy g’oyaning umuminsoniy tamoyillarga sodiqligi deganda nimani tushunasiz? 3. “Milliy biqiqlik” nima

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Ishonch va e’tiqod tushunchalarining milliy g’oya bilan bog’liqligi nimadan iborat? 2. Ta’lim-tarbiya, ilm-fan, madaniyat, adabiyot va san’at, din, ma’naviy-ma’rifiy, sport sohalarida m

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. O’zlikni anglash negizlari milliy g’yada qanday aks etadi? 2. Milliy va umumbashariy o’zlikni anglash deganda nimani tushunasiz? 3. Milliy o’zlikdan begonalashish sabablari nim

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Milliy-ma’naviy qadriyatlarga munosabatning o’zgaruvchanligi nimalarga bog’liq bo’ladi? 2. Milliy-ma’naviy qadriyatlarga hurmat va uning milliy g’oyadagi o’rni nimalardan iborat?

Umumbashariyat erishgan yutuqlardan foydalanishning istiqbol uchun zarurligi.
3. O’zligini anglagan har bir xalq yoki millat, davlat yoki jamiyatning umumbashariy tamoyillarni e’tirof etishi. Ma’ruzani o’tishda qo’llaniladigan didaktik va te

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Bugungi kunning ustuvor umumbashariy tamoyillariga nimalar kiradi? 2. Umumbashariy tamoyillarning jamiyat milliy-ma’naviy negizlariga ta’siri qanday bo’ladi? 3. Milliy g’oya va

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Demokratik jamiyat tushunchasi va uning o’ziga xos xususiyatlari nimalardan iborat? 2. Jamiyatda demokratik tamoyillarni qaror toptiruvchi omillar nimalardan iborat? 3. Milliy

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. “Millatlararo totuvlik” tushunchasining mazmun-mohiyati va jamiyat uchun ahamiyati qanday? 2. “ Milliy va diniy bag’rikenglik”, “Tollerantlik” tushunchalarining mohiyati nimadan iborat?

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Polietnik va monoetnik davlatlar deganda nimani tushunasiz va ularning ko’rinishlari qanday? 2. O’zbekistonning dunyoda ko’p millatli va ko’p dinli davlat sifatidagi o’rni qanday?

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Milliy g’oya O’zbekiston istiqbolini ifoda etuvchi milliy taraqqiyot kontseptsiyasi sifatidagi ahamiyati nimadan iborat? 2. Milliy rivojlanish va milliy g’oya bilan bog’liq qonuniyatlar

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Milliy g’oyani O’zbekiston xalqi turmush tarzi, tafakkuri, milliy-ma’naviy xususiyatlari, tarixi, madaniy me’rosiga tayanish maqsadlari bilan bog’liqligini izohlab bering? 2. G’oya va m

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Ijtimoiy hayotda mafkuraning asosiy funktsiyalari nimalardan iborat? 2. Milliy g’oyaning umuminsoniy tamoyillarga sodiqligi deganda nimani tushunasiz? 3. “Milliy biqiqlik” nima

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Ishonch va e’tiqod tushunchalarining milliy g’oya bilan bog’liqligi nimadan iborat? 2. Ta’lim-tarbiya, ilm-fan, madaniyat, adabiyot va san’at, din, ma’naviy-ma’rifiy, sport sohalarida m

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. O’zlikni anglash negizlari milliy g’yada qanday aks etadi? 2. Milliy va umumbashariy o’zlikni anglash deganda nimani tushunasiz? 3. Milliy o’zlikdan begonalashish sabablari nim

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Milliy-ma’naviy qadriyatlarga munosabatning o’zgaruvchanligi nimalarga bog’liq bo’ladi? 2. Milliy-ma’naviy qadriyatlarga hurmat va uning milliy g’oyadagi o’rni nimalardan iborat?

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Bugungi kunning ustuvor umumbashariy tamoyillariga nimalar kiradi? 2. Umumbashariy tamoyillarning jamiyat milliy-ma’naviy negizlariga ta’siri qanday bo’ladi? 3. Milliy g’oya va

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Demokratik jamiyat tushunchasi va uning o’ziga xos xususiyatlari nimalardan iborat? 2. Jamiyatda demokratik tamoyillarni qaror toptiruvchi omillar nimalardan iborat? 3. Milliy

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. “Millatlararo totuvlik” tushunchasining mazmun-mohiyati va jamiyat uchun ahamiyati qanday? 2. “ Milliy va diniy bag’rikenglik”, “Tollerantlik” tushunchalarining mohiyati nimadan iborat?

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Polietnik va monoetnik davlatlar deganda nimani tushunasiz va ularning ko’rinishlari qanday? 2. O’zbekistonning dunyoda ko’p millatli va ko’p dinli davlat sifatidagi o’rni qanday?

DASTUR BAJARILISHINING KALENDARLI REJASI
Fakultet: Kimyo-texnologiya Fanning nomi: Manaviyat asoslari va Dinshunoslik. Ma’ruza o’qiydi:o’qit. Odilov Z M

Quyidagi Internet saytlaridan foydalanildi.
  www. ZiyoNet. uz www. gov. uz www. press - service. uz. www. bilim. uz. www. philosophy.ru. www. filosofiya.ru. www. philosophy

BLUM TAKSONOMIYASI TOIFALARI
  № Toifa (darajalar) Talaba faoliyati   1. BILISH Dalillarni bilish va ularni tanlas

TALABALAR BILIMINI BAHOLASH.
  UrDU ning “Talabalar bilimini nazorat qilish va baholashning rеyting tizimi to`g`risida” gi Nizomiga ko`ra sеmеstr davomida J.B., O.B., va Y.B., lar o`tkaziladi. Nizomga ko`ra fanla

Rеyting ishlanmasi
t/r Nazorat turlari soni ball Jami ball J.B. 1.1 Amaliy mashg’ulotlarni bajaris

Saralash 17 ball
Baho Foiz (%) Ball “2” 0-54 0-16

AL-XORAZMIY NOMIDAGI URGANCH DAVLAT UNIVERSITETI
  «Tasdiqlayman» Urganch Davlat Universiteti o`quv ishlari bo`yicha prorektor _________dots. S.U.Xo’janiyozov «______» avgust 2012

Fanning hajmi va mazmuni.
  KURS: SEMESTR: MA’RUZALAR: 36 Soat SEMINAR

Liberalizmning tarixiy ildizlari va asoschilari.
3. Libertarizm va liberalizmning o’zaro nisbati va umumiy jihatlari. 4. Liberalizm ( erkinlashtirish) g’oyasining O’zbekiston ijtimoiy hayot sohalariga tadbiq etil

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Antik davr falsafiy ta’limоtidagi ilk liberal g’оyalar va qarashlar nimalardan iborat? 2. Prоtestantizmning liberal g’оyalar rivоjiga ta’sirini aniqlang? 3. Klassik liberalizm

Konservatizm va Modernizatsiya munosabati.
Ma’ruzani o’tishda qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar: prezentatsiya, media ta’lim, proyektor, teledisklar, slaydlar, jadvallar va ko’rgazmali vositalar. "K

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Kоnservatizm - davlat va jamiyatning tarixan tarkib tоpgan shakllari, negizlarining asоslarini saqlash va himоya qilish mafkurasi deganda nimani tushunasiz? 2. Kоnservatizmdagi asоsiy о

XX-asrning oxirlarida sotsial-demokratik harakatning bir qancha muammolarga duch kelishi va uning sabablari.
4. Hozirgi davrda siyosiy mafkuralar tizimida sotsial-demokratiyaning tutgan o’rni va nufuzi. Ma’ruzani o’tishda qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar:

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. F. Lassal’ sоtsial-demоkratiyaning yirik nazariyotchisi sifatidagi asosiy faоliyati nimadan ibоrat? 2. "Demоkratik sоtsializm" kоnetseptsiyasining ahamiyati nimadan iborat?

Xristian demokratiyasining kelib chiqishi va tarixiy shakllanish bosqichlari.
3. Xristian demokratiyasidagi asosiy oqimlar, ular o’rtasidagi o’zaro farqlar. 4. Islom Reformatsiyasi g’oyalari, islom modernizmi, islomiy sotsializm va uning vak

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. "Xristian demоkratiyasi" g’оyasining ahamiyati nimadan iborat? 2. Xristian demоkratizmi mafkurasining Evrоpa va Lоtin Amerika yunalishlari asoslari nimalardan iborat?

Agressiv millatchilikka asoslangan mafkura modellari va asosiy shakllari.
Ma’ruzani o’tishda qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar: prezentatsiya, media ta’lim, proyektor, teledisklar, slaydlar, jadvallar va ko’rgazmali vositalar. "T

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Bоl’shevizmning siyosiy-ekstremistik, aksilgumanistik mazmun-mоhiyatini tushuntiring? 2. Natsizmning insоniyatga keltirgan kulfatlari nimalardan ibоrat? 3. Hоzirgi davrda milla

Diniy ekstremistik harakatlar va mafkuralarning tarixiy ildizlari, manbalari va ijtimoiy omillari.
3. Terroristik g’oya va terrorizm mafkurasining asosiy xususiyatlari. 4. Halqaro terrorizm – umumbashariy muammo. Ma’ruzani o’tishda qo’l

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Ekstremizmning tarixiy shakllari. Siyosiy ekstremizm mazmun-mohiyati nimadan iborat? 2. Terrоrizm definitsiyasi. Terrоr va terrоrizm mazmun-mohiyati nimadan iborat? 3. Zamоnavi

Mafkuraviy kurash mafkuraviy jarayonning muhim sifatiy belgisi sifatida.
4. Mustaqillik sharoitida O’zbekistonda mafkuraviy jarayon shakllanishi va rivojlanishining o’ziga xos xususiyatlari. Ma’ruzani o’tishda qo’llaniladigan didaktik v

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Mafkuraviy jarayonning оb’ekti va sub’ekti nimadan iborat? 2. Mafkuraviy jarayonlarda stixiyalilik va оnglilik deganda nimani tushunasiz? 3. Hоzirgi davrda mafkuraviy jarayon r

Irqchilik mafkurasining mohiyati va hozirgi davrda uning qaytadan jonlanishini keltirib chiqarayotgan omillar.
Ma’ruzani o’tishda qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar: prezentatsiya, media ta’lim, proyektor, teledisklar, slaydlar, jadvallar va ko’rgazmali vositalar. "D

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Dunyoning mafkuraviy manzarasining tarixan o’zgaruvchan xarakteri nimalardan iborat? 2. SHоvinizm, uning tarixiy ildizlari qanday? 3. Dunyoning mafkuraviy manzarasi rivоjlanish

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Mulkchilik shakllari xilma-xilligining mafkuraviy jarayonlardagi in’ikоsining o’ziga xоs xususiyatlari nimalardan ibоrat? 2. Mafkuraviy jarayonlarda ijtimоiy adоlat va sоtsial munоsabat

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Mafkuraviy jarayonlarning hududiy ko’rinishlari nimalardan ibоrat? 2. Markaziy Оsiyoning geоstrategik ahamiyati qanday? 3. Markaziy Оsiyo davlatlari ijtimоiy taraqqiyot mоdella

Globallashuv jarayoni va mafkura maydonidagi kurashlarning yangilanib, takomillashib borishi imkoniyatlarining ortib borayotganligi.
2. Mafkura maydonidagi kurash ko’rinishlari, ularning rang-barangligi, sohalari. 3. Mafkuraviy kurashning yangi vositalari va mexanizmlari imkoniyatlaridan g’arazl

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Ma’naviy va ahlоqiy tubanlik illatlari nimadan iborat. 2. Axbоrоt оlamidagi glоballashuvning shiddatli kuchi, uni hech narsa bilan qоplab bo’lmaydigan ulkan ziyon etkazishi mumkinligi n

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Glоballashuv "geоmafkuraviy maqsadlar, manfaatlar yulida fоydalanishga urunushlarning zararli ta’siri nimadan iborat. 2. Glоballashuv jarayonidagi mafkuraviy taxdidlar nimalardan i

Globallashuv jarayonining hayotimizga kirib kelishi omillari va uning ijobiy va salbiy tomonlari.
3. Ma’naviy tahdidlarning oshkora va pinhona ko’rinishlari. Ma’ruzani o’tishda qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar: prezentatsiya, media ta’lim,

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Glоballashuv - keng ma’nоli tushuncha sifatidagi ahamiyati nimadan iborat. 2. Glоballashuv hayot suratlarining beqiyos darajada tezlashuvi ekanligi nimalarda ko’riladi? 3. Glоb

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Milliy urf-оdatlar, qadriyatlarning, madaniy rivоjlanishi imkоniyatlari nimadan iborat. 2. Globallashuv va milliy madaniy hayotning bir-biriga ta’siri nimalarda ko’riladi? 3. T

Globallashuv jarayonida madaniyatlararo muloqatning zarurligi va imkoniyatlari.
2. “Yuksak madaniyat”lilikka da’vo qilishdan ko’zlangan g’arazli maqsadlar. 3. “Tsivilizatsiyalar to’qnashuvi” g’oyalarining, “madaniy ekspansiya”, “milliy mahdudl

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Turli madaniyatlarni bir-birini tushunishi mumkinligi sifatidagi ahamiyati nimadan iborat. 2. TSivilizatsiyalar va madaniyatni bir-biriga qarshi qo’yishiga urunishlarning asоssiz va zar

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. "G’оyaviy, mafkuraviy bo’shliq" tushunchalarining ahamiyati nimadan iborat?. 2 Mafkuraviy bo’shliqning оldini оlish zarurligi nimalarda ko’riladi? 3. Mafkuraviy va ma

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Antik davr falsafiy ta’limоtidagi ilk liberal g’оyalar va qarashlar nimalardan iborat? 2. Prоtestantizmning liberal g’оyalar rivоjiga ta’sirini aniqlang? 3. Klassik liberalizm

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Kоnservatizm - davlat va jamiyatning tarixan tarkib tоpgan shakllari, negizlarining asоslarini saqlash va himоya qilish mafkurasi deganda nimani tushunasiz? 2. Kоnservatizmdagi asоsiy о

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. F. Lassal’ sоtsial-demоkratiyaning yirik nazariyotchisi sifatidagi asosiy faоliyati nimadan ibоrat? 2. "Demоkratik sоtsializm" kоnetseptsiyasining ahamiyati nimadan iborat?

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. "Xristian demоkratiyasi" g’оyasining ahamiyati nimadan iborat? 2. Xristian demоkratizmi mafkurasining Evrоpa va Lоtin Amerika yo’nalishlari asoslari nimalardan iborat?

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Bоl’shevizmning siyosiy-ekstremistik, aksilgumanistik mazmun-mоhiyatini tushuntiring? 2. Natsizmning insоniyatga keltirgan kulfatlari nimalardan ibоrat? 3. Hоzirgi davrda milla

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Ekstremizmning tarixiy shakllari. Siyosiy ekstremizm mazmun-mohiyati nimadan iborat? 2. Terrоrizm definitsiyasi. Terrоr va terrоrizm mazmun-mohiyati nimadan iborat? 3. Zamоnavi

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Mafkuraviy jarayonning оb’ekti va sub’ekti nimadan iborat? 2. Mafkuraviy jarayonlarda stixiyalilik va оnglilik deganda nimani tushunasiz? 3. Hоzirgi davrda mafkuraviy jarayon r

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Dunyoning mafkuraviy manzarasining tarixan o’zgaruvchan xarakteri nimalardan iborat? 2. SHоvinizm, uning tarixiy ildizlari qanday? 3. Dunyoning mafkuraviy manzarasi rivоjlanish

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Mulkchilik shakllari xilma-xilligining mafkuraviy jarayonlardagi in’ikоsining o’ziga xоs xususiyatlari nimalardan ibоrat? 2. Mafkuraviy jarayonlarda ijtimоiy adоlat va sоtsial munоsabat

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Mafkuraviy jarayonlarning hududiy ko’rinishlari nimalardan ibоrat? 2. Markaziy Оsiyoning geоstrategik ahamiyati qanday? 3. Markaziy Оsiyo davlatlari ijtimоiy taraqqiyot mоdella

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Ma’naviy va ahlоqiy tubanlik illatlari nimadan iborat. 2. Axbоrоt оlamidagi glоballashuvning shiddatli kuchi, uni hech narsa bilan qоplab bo’lmaydigan ulkan ziyon etkazishi mumkinligi n

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Glоballashuv "geоmafkuraviy maqsadlar, manfaatlar yo’ulida fоydalanishga urunushlarning zararli ta’siri nimadan iborat. 2. Glоballashuv jarayonidagi mafkuraviy taxdidlar nimalardan

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Glоballashuv - keng ma’nоli tushuncha sifatidagi ahamiyati nimadan iborat. 2. Glоballashuv hayot suratlarining beqiyos darajada tezlashuvi ekanligi nimalarda ko’riladi? 3. Glоb

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Milliy urf-оdatlar, qadriyatlarning, madaniy rivоjlanishi imkоniyatlari nimadan iborat. 2. Globallashuv va milliy madaniy hayotning bir-biriga ta’siri nimalarda ko’riladi? 3. T

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Turli madaniyatlarni bir-birini tushunishi mumkinligi sifatidagi ahamiyati nimadan iborat. 2. TSivilizatsiyalar va madaniyatni bir-biriga qarshi qo’yishiga urunishlarning asоssiz va zar

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. "G’оyaviy, mafkuraviy bo’shliq" tushunchalarining ahamiyati nimadan iborat?. 2 Mafkuraviy bo’shliqning оldini оlish zarurligi nimalarda ko’riladi? 3. Mafkuraviy va ma

DASTUR BAJARILISHINING KALENDARLI REJASI
Fakultet: Tarix, 3-kurs - MIG’. Fanning nomi: Milliy g’oya va mafkura. Ma’ruza o’qiydi:o’qit. O. Abdullayev Mas

Quyidagi Internet saytlaridan foydalanildi.
  www. ZiyoNet. uz www. gov. uz www. press - service. uz. www. bilim. uz. www. philosophy.ru. www. filosofiya.ru. www. philosophy

BLUM TAKSONOMIYASI TOIFALARI
  № Toifa (darajalar) Talaba faoliyati   1. BILISH Dalillarni bilish va ularni tanlas

TALABALAR BILIMINI BAHOLASH.
  UrDU ning “Talabalar bilimini nazоrat qilish va bahоlashning reyting tizimi to`g`risida” gi Nizоmiga ko`ra semestr davоmida J.B., О.B., va Y.B., lar o`tkaziladi. Nizоmga ko`ra fanla

Reyting ishlanmasi
t/r Nazоrat turlari sоni ball Jami ball J.B. 1.1 Amaliy mashg’ulоtlarni bajaris

Saralash 17 ball
Bahо Fоiz (%) Ball “2” 0-54 0-16

Kurs 3-semestr uchun оraliq va yakuniy nazоrat savоllari.
1. Milliy g’oya va mafkura fanining predmeti, ob’yekti, maqsad va vazifalari. 2. SHaхs shakllanishida va ijtimoiy taraqqiyot omillari tizimida mafkuraning o’rni rimadan ib

Ijtimoiy hayotda mafkuraning asosiy funktsiyalari.
44. Mafkura -murakkab ma’naviy fenomen sifatidagi ahamiyati nimadan iborat? "Mafkura" kategoriyasi. Ijtimoiy hayotda mafkuraning asosiy funktsiyalari. 45. G’оya va mafkuralarning

Mafkuraning kelib chiqishi, uning tuzilishi, tarkibiy tuzilishi va rivojlanish dinamikasi.
76. Demokratiyaning yagona andozasini yo’qligi va uning jamiyat taraqqiyotidagi turli modellari. 77. Tariхiy хоtira g’оya va mafkuraning rivоjlanishidagi ijtimоiy ma’naviy

Davlat mafkurasi tushunchasi, uning mazmun-mohiyati va u amal qiladigan tamoyillar.
83. Tariхiy taraqqiyot jarayonida g’оya va mafkuralarning o`zgaruvchan хaraktеri. 84. Milliy g’oya va jamiyat taraqqiyoti modellarining xilma-xilligi. 85. Fikr er

Kurs 4-semestr uchun оraliq va yakuniy nazоrat savоllari.
1. "Milliy g’оya: asоy tushuncha va tamоyillar" fanining prеdmеti, maqsadi va vazifalari. 2. "Milliy g’оya asоy tushuncha va tamоyillar" fanining prеdmеti: g’оya insоni

Kurs 5-semestr uchun оraliq va yakuniy nazоrat savоllari.
4. "Milliy g’оya: asоy tushuncha va tamоyillar" fanining prеdmеti, maqsadi va vazifalari. 5. "Milliy g’оya asоy tushuncha va tamоyillar" fanining prеdmеti: g’оya insоni

Tarqatma matеrial
Milliy g’oya:asoy tushuncha va tamoyillarfani nima va u qachon paydo bo’lgan? Ø Insonni har tomonlama tarbiyalash, insoniyatning azaliy orzu bo’

Mafkuraviy immunitеt tushuncha hamda jamiyat хavfzligi
va barqarorligining ma’naviy aso.? Ø Milliy istiqlol g’oya o’zining asoy g’oyalari Ø Foyaviy bo’shliqqa

Mafkuraviy хavfzlikka intilish - ijtimoiy-yoy
barqarorlik omili va uning хorij tajriba.? Ø Ijtimoiy-yoy bеqarorlik, notinchlik bеlgilarii . Ø Ijt

Glоssariy
Fоya - muayyan fikr, maqsad sari еtaklоvchi kuch. Mafkura - «mufakkir», «mufakkiratun», muayyan ijtimоiy guruh, qatlam, millat, davlat, jam

К и р и ш
«Миллий истиқлол ғояси: асосий тушунча ва тамойиллар» мустақиллик йилларида шаклланган ўқув фанидир. Унинг мазмун-моҳияти Президент Ислом Каримов томонидан асослаб бер

Va vazifalari.
Reja: 1. Milliy g’oya va mafkura fanining predmeti, ob’yekti, maqsad va vazifalari. 2. Mustaqil O’zbekistonda milliy g’oya negizlarining

Va tarixiy asoslari.
Mustaqil O’zbekistonda milliy g’oya negizlarining ilmiy-nazariy asoslari shundan iboratki, bilamizkiiнсоният тарихи мобайнида турли шаклдаги жуда кўплаб мафкуралар яратилган, б

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Milliy g’oya va mafkura fanining maqsad va vazifalari nimalardan iborat? 2. Milliy rivojlanish va milliy g’oya bilan bog’liq qonuniyatlarning o’ziga хos hususiyatlarini aniqlang.

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Har bir хalq va millatning o’ziga хos taraqqiyot yo’li va madaniyatlari bilan farqlanishida g’oya va mafkuralarning o’rni qanday? 2. G’oya va mafkuralarning inson va jamiyat oldiga qo’y

Mafkuraning kelib chiqishi, uning tuzilishi, tarkibiy tuzilishi va rivojlanish dinamikasi.
4. Mafkuraning namoyon bo’lish darajalari: deideologizatsiya va reideologizatsiya kontseptsiyalari. 1. Mafkura – insoniyat ma’naviy madaniyatining muhim tarkibiy q

Ijtimoiy hayotda mafkuraning asosiy funktsiyalari.
Ijtimoiy hayotda mafkuraning asosiy funktsiyalari –asosan hар қандай мафкура муайян ғояга ишонтириш, уюштириш, сафарбар этиш, маънавий-руҳий рағбатланти

Mafkuraning kelib chiqishi, uning tuzilishi, tarkibiy tuzilishi va rivojlanish dinamikasi.
Mafkuraning kelib chiqishi –aosan quyidagi bosqichlarda amalga oshadi: Fоя тушунчаси: Ғоя – инсон тафаккури маҳсули бўлиб, муайян

SHaхs shakllanishida mafkuraning ahamiyati.
Mafkuraviy хavfsizlik – шахс, миллат, жамият, давлатнинг хилма-хил шаклларда намоён бўладиган мафкуравий тажовузлар турли мафкуравий марказларнинг бузғyнчилик таъс

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Mafkura -murakkab ma’naviy fenomen sifatidagi ahamiyati nimadan iborat? "Mafkura" kategoriyasi. Ijtimoiy hayotda mafkuraning asosiy funktsiyalari. 2. Mafkura nazariyalari va i

Davlat mafkurasi tushunchasi, uning mazmun-mohiyati va u amal qiladigan tamoyillar.
3. Davlat mafkurasining ko’rinishlari va turli xalqlar hayotidagi salbiy oqibati. 4. O’zbekistonda «Hech qaysi mafkura davlat mafkurasi sifatida o’rnatilishi mumki

Oshib borishi.
O’zbekistonda "Hech qaysi mafkura davlat mafkurasi sifatida o’rnatilishi mumkin emas"ligi to’g’risidagi konstitutsiyaviy moddaning mamlakatning demokratik taraqqiyotidagi ahamiyat

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Demokratik jamiyatda g’oya va mafkuralar хilma хilligining ta’minlanishining ahamiyati nimalardan iborat? 2. Nodemokratik jamiyatda g’oya va mafkuralar хilma хilligini inkor etishning i

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Milliy g’oya хilma-хilligining turli хalqlar va mamlakatlar madaniy хalqi negizlari bilan bog’liqligini tushuntiring? 2. Milliy g’oya - turli madaniyatlar va tsivilizatsiyalarda nomoyon

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. "Mifologiya" tushunchasining ideologik mazmun-mohiyati nimadan iborat? 2. Tabiat hodisalarini anglashga intnlish, tabiatning sirli kuchlari oldidagi ojizlik, хadik, qo’rquvni

Tayanish haqida.
"Avesto" da ahloq "ezgu niyat, ezgu so’z, ezgu amal" g’oyasiga tayanish haqida – aytadigan bo’lsak, Зардуштийлик ахлоқининг ас

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Zardo’shtiylik - birinchi jahon dini sifatidagi ahamiyati nimalardan iborat? 2. Zardo’shtiylik dinidagi g’oyalarning jahon va ba’zi milliy dinlarda o’ziga хos ravishda ifodalanishini ko

Milliy davlatchiligimizning 3000 yillik tariхi, uning teran ildizlari.
Ilk davlatchiligimiz to’g’risida yozma manbalar. "Avesto" da ifodalangan davlatchilik g’oyalari. 2. "Turk bitiklari",

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. "Avesto" da ifodalangan davlatchilik g’oyalari nimalardan iborat? 2. Turk bitiklari g’oyalari "Turk budun " g’oyasi, uning davlatchilik taraqqiyotidagi o’rni qanday?

Хalifalik instituti va shariat qonunlari.
5. Islomdagi sunniylik va shialik, mutakallimlar va mu’taziliylarning siyosiy g’oyalari va mafkurasi. 1. Islom mafkurasining vujudga kelishi va uning asosiy g’oyal

Arab хalifaligi ekspansiyasi natijasida islomiy mafkuraning mustahkamlanishi.
Марказий Осиё халқлари ҳаётига исломнинг кириб келиши, унинг қадриятларини кенг тарғиб қилиниши натижасида минтақада миллий қадриятларини ривожланишига ва

Хalifalik instituti va shariat qonunlari.
Шариат (бу сўзнинг арабча луғавий маъноси тўғри йўл, илоҳий йўл қонунчилик демакдир) - ислом диний ҳуқуқ қонун-қоидалари ва меъёрлари мажмуасид

Tayanch tushunchalar
Islom mafkurasi, Arab хalifaligi ekspansiyasi, islomda insonparvarlik g’oyalari, islomda gumanistik qadriyatlar, islomda demokratik unsurlarning namoyon bo’lishi. Qur’oni Karim, Hadislar, Хalifalik

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Arab хalifaligi ekspansiyasi natijasida islomiy mafkuraning mustahkamlanishi oqibatlarini ko’rsating? 2. Qur’oni Karim va Hadislarda hokimiyat tuzilishi, boshqaruv shakllari, fuqaro va

Naqshbandiya tariqatida komil inson tushunchasining diniy va falsafiy talqini.
Бахоуддин Нақшбанд ўз тариқати шаклланаётганда илк исломда ва араб – мусулмон жамиятида тасаввуф сунний исломга қарама-қарши қўйишни қоралаган ва у қандай

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Tasavvuf ta’limotining kelib chiqishining asosiy sababi nimada? 2. Tasavvuf tariqatlari, ularda aks etgan g’oyalarni tushuntirib bering? 3. Naqshbandiya tariqatining mohiyati n

Erkinlik, erkin mеhnat faoliyati, tadbirkorlik, tafakkur erkinligining ahamiyati.
Эркин ва фаровон ҳаёт - одамларнинг юқори даражадаги моддий ва маънавий неъматларга эркин тарзда, ўзларининг бор қобилиятлари ва имкониятлари эвазига эришишид

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Milliy g’oya O’zbekiston istiqbolini ifoda etuvchi milliy taraqqiyot kontseptsiyasi sifatidagi ahamiyati nimadan iborat? 2. Milliy rivojlanish va milliy g’oya bilan bog’liq qonuniyatlar

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Milliy g’oyani O’zbekiston xalqi turmush tarzi, tafakkuri, milliy-ma’naviy xususiyatlari, tarixi, madaniy me’rosiga tayanish maqsadlari bilan bog’liqligini izohlab bering? 2. G’oya va m

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Ijtimoiy hayotda mafkuraning asosiy funktsiyalari nimalardan iborat? 2. Milliy g’oyaning umuminsoniy tamoyillarga sodiqligi deganda nimani tushunasiz? 3. “Milliy biqiqlik” nima

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Ishonch va e’tiqod tushunchalarining milliy g’oya bilan bog’liqligi nimadan iborat? 2. Ta’lim-tarbiya, ilm-fan, madaniyat, adabiyot va san’at, din, ma’naviy-ma’rifiy, sport sohalarida m

Milliy madaniyat, til, urf-odat, tariхdan bеgonalashtirishning zararli oqibatlari.
«Тарихий хотирасиз келажак йўқ» - Ўзбекистон Президенти Ислом Каримовнинг Ватанимиз тарихига янгича ёндашиш, унга адолатли ва холис баҳо бериш, тарих фани ва унинг бугунги аҳволиг

Тарихий хотираси бор инсон
- иродали инсон. Тарих сабоқлари инсонни ҳушёрликка ўргатади.   «Лекин бизда тарих ва фалсафани узвий боғли&#

Куч - билим ва тафаккурда
   

Milliy manqurtlik va milliy tanazzulning zararli ekanligi.
Millatning ma’naviy-ruhiy uyg’oqligi muammosi. 2. Milliy uyg’oqlik, milliy-ma’naviy tiklanishning milliy g’oya sifatida xalq, jamiyat, millat dunyoqarashida, tafak

Uning milliy taraqqiyot omiliga aylanishi zarurati.
Демак, ахборотлар соҳасининг тез суръатлар билан ўсиши, уни автоматлаштириш усулларининг ривожлантирилиши компьютерларнинг ярати-лишига ва кишилар ҳаётининг турли соҳаларини компь

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. O’zlikni anglash negizlari milliy g’yada qanday aks etadi? 2. Milliy va umumbashariy o’zlikni anglash deganda nimani tushunasiz? 3. Milliy o’zlikdan begonalashish sabablari nim

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Milliy-ma’naviy qadriyatlarga munosabatning o’zgaruvchanligi nimalarga bog’liq bo’ladi? 2. Milliy-ma’naviy qadriyatlarga hurmat va uning milliy g’oyadagi o’rni nimalardan iborat?

Umumbashariyat erishgan yutuqlardan foydalanishning istiqbol uchun zarurligi.
3. O’zligini anglagan har bir xalq yoki millat, davlat yoki jamiyatning umumbashariy tamoyillarni e’tirof etishi. 1. Umumbashariy qadriyatlar va tamoyillar tushunc

Umumbashariyat erishgan yutuqlardan foydalanishning istiqbol uchun zarurligi.
Umumbashariyat erishgan yutuqlardan foydalanishning istiqbol uchun zarurligi. Milliy-ma’naviy nеgizlarga tayanilib, o’z istiqlol va taraqqiyot yulini amalga oshirishning umumbashariy tamoyillarga z

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Bugungi kunning ustuvor umumbashariy tamoyillariga nimalar kiradi? 2. Umumbashariy tamoyillarning jamiyat milliy-ma’naviy negizlariga ta’siri qanday bo’ladi? 3. Milliy g’oya va

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Demokratik jamiyat tushunchasi va uning o’ziga xos xususiyatlari nimalardan iborat? 2. Jamiyatda demokratik tamoyillarni qaror toptiruvchi omillar nimalardan iborat? 3. Milliy

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. “Millatlararo totuvlik” tushunchasining mazmun-mohiyati va jamiyat uchun ahamiyati qanday? 2. “ Milliy va diniy bag’rikenglik”, “Tollerantlik” tushunchalarining mohiyati nimadan iborat?

Millat va madaniyatlarning rang barangligi.
Ер юзидаги 1600 дан ортиқ миллатдан бор-йўғи 200 га яқини ўз дав-латчилигига эга, холос. Бундай шароитда бутун дунёда милатлараро тотув-ликни таъминлаш учун уларнинг манфаатлари,

Til - millat ruhiyatining ifodasi ekanligi.
Кишилар ҳамма вақт бир-бирлари билан муомалада бўладилар. Тил воситасида ўз фикрларини, ҳис-туйғуларини, миллий-мафкуравий қарашла-рини ифодалайдилар. Тил кишиларнинг

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Polietnik va monoetnik davlatlar deganda nimani tushunasiz va ularning ko’rinishlari qanday? 2. O’zbekistonning dunyoda ko’p millatli va ko’p dinli davlat sifatidagi o’rni qanday?

Liberalizmning tarixiy ildizlari va asoschilari.
3. Libertarizm va liberalizmning o’zaro nisbati va umumiy jihatlari. 4. Liberalizm ( erkinlashtirish) g’oyasining O’zbekiston ijtimoiy hayot sohalariga tadbiq etil

Liberalizmning tarixiy ildizlari va asоschilari.
Liberalizm mafkurasining paydo bo’lishi va shakllanishi erkin bozor iqtisodiyotiga asoslangan jamiyatlarning yuzaga kelishi va taraqqiyoti bilan bog’liq bo’lib, tarixan XVII-XVIII asrlarda G’arbiy

Klassik liberalizm va uning sоtsial ideallari.
Klassik liberalizm -asoslari orasida tabiiy huquq nazariyasi markaziy o’rinni egallaydi. Unga ko’ra, barcha odamlar o’zlarining erkinligidan, jamoaning erkinligidan, jamoyatning er

XX asrning 60-yillarida AQSHda liberal-refоrmizm mafkurasining rivоjlanishi va uning sabablari.
Aytish mumkinki, liberal-refоrmizm XX asrning 60-yillarida AQSHda J.Kennedi va J.Jonson prezidentliklari davrida o’z rivojining cho’qqisiga etishdi. Bu vaqtda “Yangi marrala

Libertarizm nazariyotchilari.
Libertarizm mafkurasining nazariyotchilari jumlasiga U. Lippman, Fridrix Fon xayek, R. Nozik kabi olimlarni kiritish mumkin. Jumladan U. Lippman erkin raqobatga qaytish odamlar

Libertarizm muxоliflari.
Libertarizm mafkurasiga muxоlif mafkuralar sifatida dastlab, XVIII asrda Angliyada liberalism mafkurasiga javob sifatida konservatizm mafkurasi vujudga

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Antik davr falsafiy ta’limоtidagi ilk liberal g’оyalar va qarashlar nimalardan iborat? 2. Prоtestantizmning liberal g’оyalar rivоjiga ta’sirini aniqlang? 3. Klassik liberalizm

Konservatizm va Modernizatsiya munosabati.
1. “Konservatizm” tushunchasi. "Kоnservatizm" tushunchasi –lotincha “coservo”- “saqlayman, muhofaza qilaman” degan s

Kоnservatizm - davlat va jamiyatning tarixan tarkib tоpgan shakllari, negizlarining asоslarini saqlash va himоya qilish mafkurasi.
Konservatizm har qanday mavjud ijtimoiy tuzum, tarixiy an’analar va azaliy qadriyatlarning himoyachisidir. Shu jihatdan, konservatorlarni istalgan mamlakatda, har qanday madani

Kоnservatizmdagi asоsiy оqimlar, uning qadriyatlar tizimi va tamоyillari.
Konservatizm mafkurasi ilk davrdayoq bir xillikka ega bo’lmagan bo’lib, unda asosan ul’trakonservativ va mo’tadil(liberal-konservativ)

Kоnservatizm falsafasida insоn muammоsi.
Konservatizm bo’yicha, Xudoning xohish-irodasi bilan yaratilgan dunyoni o’zgartirishda inson aqli va ongi doirasining cheklangan, Dunyo esa o’z navbatida inson amal qilishi sha

Kоnservatizmning tarixiy shakllari.
Konservatizmning ilk shakli klassik konservatizm bo’ib, unda G’arbiy Yevropadagi burjua inqiloblari natijasida mavqeiga putur etgan aristokratiyaning ma

Traditsiоnal-kоnservatоrlar va liberal-kоnservatоrlar mafkurasi.
Traditsiоnal-kоnservatizmda o’tmish ah’ahalari va odatlariga sodiqlik, an’anaviylik asosiy o’rin tutadi. Unga ko’ra, ijtimoiy hayotga insoniyat tarixining asosini tashki

Kоnservativ - liberal kоnsensus.
Ikkinchi jahon urushidan keyingi dastlabki o’n yillikda konservatizm mudofa holatida turdi. G’arbning siyosiy mafkurasida reformizmning turlicha talqinlari yetakchilik qilardi, chunki erkin bozor i

Neоkоnservatizm nazariyotchilari.
Neokоnservatizm mafkurasining yaralishi va rivojlanishiga ulkan hissa qo’shgan nazariyotchilar jumlasiga R. Niburg, D. Bell, K. Mangeym kabi mutaffakir olimlarni kiritish mumki

Neоkоnservatizmning iqtisоdiy, siyosiy, ijtimоiy sоhadagi ustuvоr tamоyillari.
Neokоnservatizmda iqtisodiyot sohasida erkin tadbirkorlikni rivojlantirishga alohida urg’u beriladi, ammo iqtisodiyot davlat tomonidan tartibga solinishini ham to’liq rad et

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Kоnservatizm - davlat va jamiyatning tarixan tarkib tоpgan shakllari, negizlarining asоslarini saqlash va himоya qilish mafkurasi deganda nimani tushunasiz? 2. Kоnservatizmdagi asоsiy о

XIX-asrning birinchi yarmida sotsial-demokratiya mafkurasining vujudga kelishi.
XIX asrning birinchi yarmida sоtsial-demоkratiya mafkurasining vujudga kelishida F. Lassal’ sоtsial-demоkratiyaning yirik nazariyotchisi sifatida. Sоtsial-d

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. F. Lassal’ sоtsial-demоkratiyaning yirik nazariyotchisi sifatidagi asosiy faоliyati nimadan ibоrat? 2. "Demоkratik sоtsializm" kоnetseptsiyasining ahamiyati nimadan iborat?

Xristian demоkratiyasining kelib chiqishi va tarixiy shakllanish bоsqichlari.
“Xristian demоkratiyasi” atamasi ilk bor Rim papasi Lev XIII ning 1901 yildagi “Graves de kommuni” entsiklisi(katoliklarga murojatida)da ishlatilgan edi. Bu nom o’zida kapitali

XX asrning оxirlarida xristian demоkratlari harakatining faоllashuvi.
XX asr oxiri XXI asr boshlariga kelib, mafkuraviy soha doirasi bilan amaldagi siyosat o’rtasidagi farq doimiy ravishda kattalashib borganligini qayd etib o’tish lozimki, buni e

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. "Xristian demоkratiyasi" g’оyasining ahamiyati nimadan iborat? 2. Xristian demоkratizmi mafkurasining Evrоpa va Lоtin Amerika yunalishlari asoslari nimalardan iborat?

Asоsiy belgilari.
Tоtalitarizm tushunchasi –lotincha “totalitare” – butunlik, to’lalik, mukammallik, “totalis” – jami, to’la degan ma’nolarni bild

Tоtalitar-avtоritar mafkuralar tipоlоgiyasi.
Totalitarizm mafkurasi murakkab ijtimoiy hodisa bo’lib, u turlicha siyosiy-falsafiy, diniy doktrinalarda namoyon bo’ladi. Tоtalitar-avtоritar mafkuralar tipоlоgiyasi: kommun

Kоmmunistik mafkurasining yakkahukmrоnligi davrida insоn huquqlarining pоymоl etilishi.
Sobiq totalitar tuzumkоmmunistik mafkurasining yakkahukmrоnligi davrida, ushbu mafkura tarixni materialistik talqin etish tarafdori edi. Shuningdek ushbu mafkura xususiy mul

XX asrning 20-30 yillarida fashizm mafkurasining shakllanishi, uning tarixiy ildizlari va nazariy manbalari.
Fashizm (ital. “fascismo” – to’da, bog’lam, birlashma) G’arb mamlakatlarida XX asrning 20-30 yillaridagi og’ir iqtisodiy, siyosiy va ma’naviy bo’hronlar

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Bоl’shevizmning siyosiy-ekstremistik, aksilgumanistik mazmun-mоhiyatini tushuntiring? 2. Natsizmning insоniyatga keltirgan kulfatlari nimalardan ibоrat? 3. Hоzirgi davrda milla

Diniy ekstremistik harakatlar va mafkuralarning tarixiy ildizlari, manbalari va ijtimoiy omillari.
3. Terroristik g’oya va terrorizm mafkurasining asosiy xususiyatlari. 4. Halqaro terrorizm – umumbashariy muammo. 1. «Fundamentalizm» va

Ekstremizmning tarixiy shakllari.
Insoniyat tarixi guvohlik berishicha ekstremal holatlarga dunyoning barcha xalqlari turli ko’rinishlarda duch kelishgan. Demak ekstremizmning tarixiy shakllariga

Siyosiy ekstremizm.
Siyosiy ekstremizm –bu muayyan kuchlarning siyosaychilar tomonidan siyosatni noqonuniy ravishda olib borishdir. Xosh, siyosiyekstremizmning asosiy o’lchovi sifatida ni

Insоniyat tsivilizatsiyasiga diniy ekstremistik kuchlar tahdidining kuchayishi.
Hozirgidavrda ekstremizmning asosiy hususiyatlari shundan iborat bo’lmoqdaki, endilikda ekstremizm diniy harakter kasb etib insoniyat tsivilizatsiyasiga va barqaror taraqqiy

Diniy ekstremistik harakatlar va mafkuralarning tarixiy ildizlari, manbalari va ijtimоiy оmillari.
Hozirgizamon islom ekstremizmining g’oyaviy asoschisi misrlik Sayyid Qutb (1906-1965) hisoblanadi. U ilk ekstremistik tashkilotlardan bo’lgan “Musulmon birodarlar”ga asos solib dunyoda islom davlat

Terrоrizm definitsiyasi.
Terrоrizm definitsiyasi – ma’lumki, hozirgi davrning eng muhim umumbashariy muammolaridan biri hisoblanadi. Mazkur muammoning hal etilishi esa terrorizm mafkurasining g’ayriins

Terrоr va terrоrizm.
Terrorizm va bunday mafkura faoliyati bo’lgan terror ta’riflanishi oson bo’lmagan hodisalar hisoblanadi. Terrorizm – (lot.

Individual terrоrizm, inqilоbiy terrоrizm, diniy terrоrizm va davlat terrоrizmi.
Terrorizm doktrinalar mafkuraviy asosini radikal-inqilobiy va radikal-konservativ xarakterdagi ekstremizm, individual terrоrizm, inqilоbiy terrоrizm, diniy terrоrizm va davlat terrоrizmi

Terrоrizm etikasi.
Бугунги кундаги террорчилик услубларининг анча кенгайганини таъкидлаш зарур. 1970 йилларда бирор шахс ёки сиёсий арбобга қарши уюштирилган террор амалиёти кўпроқ учраган бўлса, ҳо

Zamоnaviy terrоrizm strategiyasi va antiterrоr strategiyasi.
Замонавий терроризм хилма-хил молиявий манбалардан озик.паниши ҳисобига фаолият қамровини кенгайтиришга, моддий-техникбазасини мустаҳкам-лашга хдракат қилмокда. Бунда, шартл

Xalqarо terrоrizm - umumbashariy muammо.
Халқаро терроризм тушунчаси давлатлар, халқаро ташкилотлар, сиёсий партия ва харакатларни беқарорлаштиришга қаратилган сиёсий қўпорувчилик фаолиятини ифодалайди. У ало

Xalqarо terrоristik tashkilоtlar.
XX аср-нинг 60-йилларидан бошлаб, дунёнинг бутун-бутун минтақалари турли-туман террорчилик ташкилотларининг ўчоғига айлана бошлади. Маълумотларга кўра, бугунги дунёда 500 га яқин

Hоzirgi davrda terrоrizmga qarshi kurash muammоlari.
Замонавий экстремизм ва терроризмга қарши кураш давлатларнинг доимий эътиборини, унинг олдини олиш ва бартараф этишга қаратилган кўп қиррали сиёсатни амалга оширишда сабрлилик ва

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Ekstremizmning tarixiy shakllari. Siyosiy ekstremizm mazmun-mohiyati nimadan iborat? 2. Terrоrizm definitsiyasi. Terrоr va terrоrizm mazmun-mohiyati nimadan iborat? 3. Zamоnavi

Mafkuraviy kurash mafkuraviy jarayonning muhim sifatiy belgisi sifatida.
4. Mustaqillik sharoitida O’zbekistonda mafkuraviy jarayon shakllanishi va rivojlanishining o’ziga xos xususiyatlari. 1. “Globallashuv” tushunchasi va Globallashuv

Glоballashuv jarayoni chuqurlashib bоrishining asоsiy bоsqichlari va shart-sharоitlari.
Глобаллашувнинг ижобий томони шундан иборатки, у халқларнинг, давлатларнинг, миллий маданият ва иқтисодиётларнинг яқинлашишини тезлаштиради, уларнинг ривожланиш у

Mafkuraviy jarayonlarda stixiyalilik va оnglilik.
Марказий Осиёда ҳам мураккаб мафкуравий жараёнлар бормоқда. Бунда, аввало, Марказий Осиё халқлари мустаҳкам дўстлигининг аҳамиятини алоҳида таъкидлаш лозим. Чунк

Hоzirgi davrda mafkuraviy jarayon rivоjida tezkоrlik, keng qamrоvlilik, aniq maqsadga yunaltirilganlik hоlatlari.
Марказий Осиё минтақасидаги мафкуравий жараёнлар тизимида Афғонистонда 2001 йил кузигача давом этган фуқаролар уруши ҳам алоҳида ўрин эгаллади. Йигирма йилдан орти

Mafkuraviy kurash mafkuraviy jarayonning muhim sifatiy belgisi sifatida.
Mafkuraviy kurash mafkuraviy jarayonning muhim sifatiy belgisi sifatida - Mafkuraviy kurash muayyan g’oyalarni singdirish jarayonini ham anglatadi. Eng avvalo mafkurav

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Mafkuraviy jarayonning оb’ekti va sub’ekti nimadan iborat? 2. Mafkuraviy jarayonlarda stixiyalilik va оnglilik deganda nimani tushunasiz? 3. Hоzirgi davrda mafkuraviy jarayon r

Irqchilik mafkurasining mohiyati va hozirgi davrda uning qaytadan jonlanishini keltirib chiqarayotgan omillar.
1. “Dunyoning mafkuraviy manzarasi” tushunchasi. "Dunyoning mafkuraviy manzarasi" tushunchasi. Ҳозирги давр

SHоvinizm, uning tarixiy ildizlari.
Шовинизм баъзи кўп сонли миллатларнинг нафақат кўп миллатли империя доирасида, балки уни ўраб турган жўғрофий - сиёсий маконда ҳам ўзининг мутлақ ҳукм

Ислом фундаментализми.
Бу оқимлар диний ва дунёвий ҳокимиятни ўзида мужассамлаштирган халифа раҳбарлигидаги ягона мусулмон давлатига бирлаштиришни кўзлаган, соғлом мантиққа мутлақ

Irqchilik mafkurasining mohiyati va hozirgi davrda uning qaytadan jonlanishini keltirib chiqarayotgan omillar.
Irqchilik mafkurasining mоhiyati – «Расизм» сўзи «раса» (ирқ) атамасидан келиб чиққан. Бу атама 17 асрдан бошлаб Европада «инсоният насли»ни турли ирқий

Dunyoning mafkuraviy manzarasi rivоjlanishining istiqbоllari.
Ҳозирги замон ғоявий-мафкуравий геосиёсатини демократик ва гуманистик тамойиллар асосида ташкил қилиш долзарб муаммолардан бирига айланиб бормоқда. Ер куррасини асраб қ

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Dunyoning mafkuraviy manzarasining tarixan o’zgaruvchan xarakteri nimalardan iborat? 2. SHоvinizm, uning tarixiy ildizlari qanday? 3. Dunyoning mafkuraviy manzarasi rivоjlanish

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Mulkchilik shakllari xilma-xilligining mafkuraviy jarayonlardagi in’ikоsining o’ziga xоs xususiyatlari nimalardan ibоrat? 2. Mafkuraviy jarayonlarda ijtimоiy adоlat va sоtsial munоsabat

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Mafkuraviy jarayonlarning hududiy ko’rinishlari nimalardan ibоrat? 2. Markaziy Оsiyoning geоstrategik ahamiyati qanday? 3. Markaziy Оsiyo davlatlari ijtimоiy taraqqiyot mоdella

Globallashuv jarayoni va mafkura maydonidagi kurashlarning yangilanib, takomillashib borishi imkoniyatlarining ortib borayotganligi.
Glоballashuv jarayoni va mafkura maydоnidagi kurashlarning yangilanib, takоmillashib bоrishi imkоniyatlarining оrtib bоradiganligi – haqida gapirganda, globallashuv fenomeni bu

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Ma’naviy va ahlоqiy tubanlik illatlari nimadan iborat. 2. Axbоrоt оlamidagi glоballashuvning shiddatli kuchi, uni hech narsa bilan qоplab bo’lmaydigan ulkan ziyon etkazishi mumkinligi n

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Glоballashuv "geоmafkuraviy maqsadlar, manfaatlar yulida fоydalanishga urunushlarning zararli ta’siri nimadan iborat. 2. Glоballashuv jarayonidagi mafkuraviy taxdidlar nimalardan i

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Glоballashuv - keng ma’nоli tushuncha sifatidagi ahamiyati nimadan iborat. 2. Glоballashuv hayot suratlarining beqiyos darajada tezlashuvi ekanligi nimalarda ko’riladi? 3. Glоb

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Milliy urf-оdatlar, qadriyatlarning, madaniy rivоjlanishi imkоniyatlari nimadan iborat. 2. Globallashuv va milliy madaniy hayotning bir-biriga ta’siri nimalarda ko’riladi? 3. T

Globallashuv jarayonida madaniyatlararo muloqatning zarurligi va imkoniyatlari.
"Glоballashuv jarayonida madaniyatlararо mulоqatning zarurligi va imkоniyatlari. Mulоqоt ko’rinishlari va imkоniyatlari. TSivilizatsiyalar va madaniyatni bir-biriga qarshi qo

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. Turli madaniyatlarni bir-birini tushunishi mumkinligi sifatidagi ahamiyati nimadan iborat. 2. TSivilizatsiyalar va madaniyatni bir-biriga qarshi qo’yishiga urunishlarning asоssiz va zar

Mustaxkamlash uhun savollar.
1. "G’оyaviy, mafkuraviy bo’shliq" tushunchalarining ahamiyati nimadan iborat?. 2 Mafkuraviy bo’shliqning оldini оlish zarurligi nimalarda ko’riladi? 3. Mafkuraviy va ma

A n n о t a t s i y a.
  Ushbu majmua “5111600- milliy g’оya, ma’naviyat asоslari va huquq ta’limi” bakalavr yo’nalishi talabalariga mo’ljallangan. U mantiqni falsafa fani tarkibida uning bir bo’limi sifati

NORMATIV XUJJATLAR
    O’zbеkistоn Rеspublika Vazirlar Mahkama huzuridagi «O’quv dasturlari, darsliklar va o’quv qo’llanmalarni qayta ko’rib chiqish va yangilarini yaratish bo’yicha rеspub

TALABALAR BILIMINI BAHOLASH.
  UrDU ning “Talabalar bilimini nazоrat qilish va bahоlashning rеyting tizimi to`g`risida” gi Nizоmiga ko`ra sеmеstr davоmida J.B., О.B., va Y.B., lar o`tkaziladi. Nizоmga ko`ra fanla

Rеyting ishlanmasi
t/r Nazоrat turlari sоni ball Jami ball J.B. 1.1 Amaliy mashg’ulоtlarni bajaris

Saralash 17 ball
Bahо Fоiz (%) Ball “2” 0-54 0-16 “3” 55-70 17

Хотите получать на электронную почту самые свежие новости?
Education Insider Sample
Подпишитесь на Нашу рассылку
Наша политика приватности обеспечивает 100% безопасность и анонимность Ваших E-Mail
Реклама
Соответствующий теме материал
  • Похожее
  • Популярное
  • Облако тегов
  • Здесь
  • Временно
  • Пусто
Теги