рефераты конспекты курсовые дипломные лекции шпоры
- Раздел Образование
- /
- ХОRAZMIY NОMLI URGANCH DAVLAT UNIVЕRSITЕTI
Реферат Курсовая Конспект
ХОRAZMIY NОMLI URGANCH DAVLAT UNIVЕRSITЕTI
ХОRAZMIY NОMLI URGANCH DAVLAT UNIVЕRSITЕTI - раздел Образование, O`zbеkistоn Rеspublikasi Оliy Va O`rta Maхsus Ta’Lim Vazirligi...
O`ZBЕKISTОN RЕSPUBLIKASI ОLIY VA O`RTA MAХSUS TA’LIM VAZIRLIGI
AL-ХОRAZMIY NОMLI URGANCH DAVLAT UNIVЕRSITЕTI
TARIХ FAKULTЕTI
«Milliy g`оya va mafkura» fani bo`yicha O`QUV-USLUBIY MAJMUAUrganch-2012
ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ПРЕЗИДЕНТИ ҲУЗУРИДАГИ ДАВЛАТ ВА ЖАМИЯТ ҚУРИЛИШИАКАДЕМИЯСИ
ОЛИЙ ВА ЎРТА МАХСУС ТАЪЛИМ ВАЗИРЛИГИ МИЛЛИЙ ҒОЯ ВА МАФКУРА ФАНИКириш
Мазкур дастур Олий ўқув юртлари университетларнинг «Миллий ғоя, маънавият асослари ва ҳуқуқ таълими" бакалавр босқичи йуналиши буйича тайёрланадиган мутахассис кадрларга мўлжаллаб тайёрланган бўлиб у "Миллий ғоя ва мафкуранинг назарий-методологик масалалари", "Миллий ғоянинг тарихий илдизлари", "Ўзбекистоннинг мустақил тараққиётида миллий ғоя ва мафкура: мақсад ва вазифалар", "Мафкуравий йуналишлар ва оқимлар", "Глобаллашув ва мафкуравий жараёнлар" номли боблардан иборат.
Ўқув фанининг мақсади ва вазифалари
Дастурнинг мақсади –талабаларда миллий ғоя ва мафкуранинг моҳияти, шаклланиш босқичлари, ҳозирги ҳолати, унинг жамият ҳаётидаги ўрни, шунингдек, миллий ғоя ва мафкуранинг глобаллашув даврида, маънавий янгиланиш ва ўзликни англаш жараёнларидаги аҳамияти ҳақида билим беришдан иборат.
Фан бўйича талабаларнинг билимига, кўникма ва малакага
Куйиладнган талаблар
-миллий ғоянинг шаклланиши ва ривожланиши, унинг ижтимоий фалсафий моҳияти; миллий ғоя ва ижтимоий тараққиёт билан… -миллий ғоянинг асосий тамойиллари; ижтимоий тараққиётнинг… - миллий ғоянинг ўзига хос жиҳатларини таҳлил қила олиш; миллий ғоянинг кишилар…Ислом мафкураси
Тасаввуфда диний ва дунёвий ғоялар.ОМИЛИ
Мустақил тараққиёт йулида миллий ғояга таянишнинг зарурлиги мустақил тараққиёт йулининг мазмуни ва моҳияти. Уни ташқи таъсир, таъқиб, кўрсатмалардан ҳоли эканлиги. Ўзига хос тараққиёт йулини ўзининг хоҳиш-иродаси, миллий давлатчилик негизлари, асосида танлаш ва белгилаш миллий ғоя-миллий тараққиёт йулини танлашда ўзбек халқнинг миллий маданият ҳусусиятлари, мероси негизларининг ҳисобга олиш ва унга таяниш.
Миллий ғоянинг умум эътироф этилган тамойиллари ва умуминсоний қадриятлар билан уйғунлиги. Уни мустақил тараққиёт йулида аҳамияти.
«Миллий биқиқлик», «фақат ўз қобиғида яшаш"га урунишининг миллий ғояга ва мустақил тараққиёт йулига зид эканлиги. Мустақил тараққиёт йулида эришилаётган ютукларда миллий ғоянинг акс этиши ва унинг муҳим омил эканлиги.
МИЛЛИЙ ҒОЯ - ХАЛҚ ИШОНЧИ ВАЭЪТИҚОДИ
Миллий ғоя - Ўзбекистон жамияти мафкураси эканлиги. Миллий ғоянинг миллат ва халқнинг ишонч ва эътиқодига кўчиши. Ишонч ва эътиқод тушунчаси. Миллий ғоянинг халқ ишончи ва эътиқоди билан боғлиқлиги. Унинг жамият ҳаётида инсонларнинг амалий фаолиятида намоён бўлиши.
Миллий ғояни кенг жамоатчилик онгига, эътиқодига сингдириш шарт-шароитлари. Таълим-тарбия, илм-фан, маданият, адабиёт ва санъат, дин, маънавий-маърифий, спорт соҳаларида миллий ғоянинг акс этиши. Унинг жамият ҳаётига таъсири. Ёшларнинг давлат рамзларига бўлган муносабати. Унинг муқаддаслиги. Унга бўлган эҳтиром ва эътиборнинг миллий ғояга ишонч ва эътиқод билан боғлиқлиги. Миллий ғояга мустаҳкам ишонч ва эътиқод халқларни бирлаштириб турувчи, олий мақсад ва бунёдкорлик ишларига йуналтирувчи маънавий-руҳий куч-қувват манбаи. Унинг бехатар, тинч-омон, фаровон турмушга эришишида аҳамияти.
МИЛЛИЙ ҒОЯ - ЎЗЛИКНИ АНГЛАШ ОМИЛИ
Миллий ғоя, ўзликни англаш ва тараққиётнинг ўзаро боғлиқлиги. Ўзликни англаш негизларининг миллий ғояда акс этиши. Ўзликни англаш негизларининг кўринишлари. Миллий ва умумбашарий ўзликни англаш. Уларнинг умуминсоний моҳияти ва ўзаро муштараклиги. Миллий ўзликдан бегоналашиш сабаблари. Миллий маданият, тил, урф-одат, тарихдан бегоналаштиришнинг зарарли оқибатлари. Миллий манқуртлик ва миллий таназзулнинг зарарли эканлиги. Миллатнинг маънавий-руҳий уйғоқлиги муаммоси. Миллий уйғоқлик, миллий-маънавий тикланишнинг миллий ғоя сифатида халқ, жамият, миллат дунёқарашида, тафаккурида, ўзаро муносабатида ва ижтимоий фаолиятида акс этиши.
Ўзликни англаш - тарихий хотирани тиклаш омили эканлиги. Уни ўзига хос ва мос жамият барпо этиш билан боғлиқлиги. Миллий ўзликни тарбиялаш, қадрлаш ва сақлаб қолиш. Таълим-тарбия, миллий кадрлар тайёрлашда миллий-маънавий тикланишнинг аҳамияти. Миллий ғоянинг дунёда эришилаётган фан-техника ютуқлари, замонавий технологияларга муносабатда акс этиши. «Ахборотлашган жамият» асрида ўзликни англаш ва сақлаб қолишда миллий ғоянинг ўрни. Унинг миллий тараққиёт омилига айланиши зарурати. Ўзбекистон мустақил тараққиётида миллий ғоянинг тутган ўрни ва аҳамиятининг ошиб бориши.
МИЛЛИЙ ҒОЯ ВА МАЪНАВИЙ ҚАДРИЯТЛАР
Миллий ғоя ва маънавий қадриятларнинг узвий боғлиқлиги. Унинг миллий тараққиёт омили сифатида намоён бўлиши. Унинг миллий ва маънавий қадриятларда акс этиши. Миллий ғоянинг шаклланишида миллий маънавий қадриятлар, тил, урф-одат, анъана, дин, ёзув, санъат, мусиқа, меъморчилик, халқ фалсафаси, дунёқараши, бадиий ва оғзаки ижодининг ўрни, унда халқнинг, миллатнинг руҳияти, тафаккур тарзи, орзу-умидларининг акс этиши. Миллий маънавий қадриятларга муносабатнинг ўзгарувчанлиги. Миллий ғоянинг миллий-маънавий қадриятга таъсири. Миллий маънавий қадриятларга ҳурмат ва унинг миллий ғоядаги ўрни.
Халқимиз ҳаётида қадим - қадимдан жамоа бўлиб яшаш руҳиятининг мавжудлиги. Жамоа тимсоли бўлган оила, маҳалла, эл - юрт тушунчаларининг муқаддаслиги; ота-она юрт улуғларига, умуман жамоатга юксак эътибор; миллатнинг кўзгуси бўлган она-тилига муҳаббат; каттага ҳурмат ва кичикка иззат; ҳаёт абадийлигининг тимсоли бўлган аёлга эҳтиром, андиша, сабр-бардош ва меҳнатсеварлик; ҳалоллик ва меҳр-мурувват. Бозор иқтисодиёти шароитида миллий маънавий қадриятларга эътиборнинг зарурлиги. Миллий ғояда умуминсоний қадриятларнинг эътироф этилиши. Маънавий юксаклик -миллий маънавий қадриятларни сақлаб қолишнинг муҳим омили. Қонун устиворлиги, шахс эркинлиги, инсон қадр - қимматининг миллий ғоя билан боғлиқлиги.
Анъанавий маданият ва «миллий-маънавий қадриятлар»га эскилик сарқити сифатида қарашнинг зарарли ва миллий ғояга зид эканлиги. Миллий ғоянинг миллий-маънавий қадриятларга асосланишининг аҳамиятининг ошиб бориши.
МИЛЛИЙ ҒОЯНИНГ УМУМБАШАРИЙ ТАМОЙИЛЛАРИ
Умумбашарий қадриятлар ва тамойиллар тушунчаси. Миллий ғоянинг умумбашарий тамойиллар билан уйғунлиги. Ҳар қандай умуминсоний (умумбашарий) ходисанинг миллий-маънавий негизда шаклланиши ва ривожланиши.
Миллий ғояда умумбашарий тамойиллар: қонун устуворлиги; инсон ҳак-ҳуқуқлари ва ҳурфикрлилик; турли миллат вакилларига ҳурмат ва улар билан баҳамжиҳат яшаш; диний бағрикенглик; дунёвий билимларга интилиш, маърифатпарварлик; ўзга халқларнинг илғор тажрибалари ва маданиятини ўрганиш зарурати.
Умумбашарият эришган ютуқлардан фойдаланишнинг истиқбол учун зарурлиги. Миллий-маънавий негизларга таянилиб, ўз истиқлол ва тараққиёт йулини амалга оширишнинг умумбашарий тамойилларга зид эмаслиги. Миллий маънавий қадриятлар тизимида умумбашариятга дахлдор бўлган тамойилларнинг мужассамлашиши. Юксак маънавиятнинг жамият тараққиёти қонунияти эканлиги.
Ўзлигини англаган ҳар бир халқ ёки миллат, давлат ёки жамиятнинг умумбашарий тамойилларни эътироф этиши. Унинг ўзини сақлаб қолиш, ўзига хос ва мос ривожланишга ҳаракат қилишининг умумий қонуният эканлиги. Маъсулиятлилик, интизомлилик, ҳалоллик, фозиллик, ижтимоий адолат ва фойдали фаолиятга интилиш каби сифатларнинг умумбашарий тараққиёт учун зарурлиги. Унинг миллий ғоя ва умумбашарий тамойиллар билан муштараклиги. Буни англаш ва амалга ошириш йулида дунё ҳамжамиятининг ўрни ва роли.
МИЛЛИЙ ҒОЯ ВА ДЕМОКРАТИЯ
Миллий ғоя ва демократия тушунчаларининг ўзаро муносабати. Демократия - юксак маърифат ва маданийлашган жамият шакли эканлиги. Миллий ғоя - демократияга, адолат ва эркинликка тайёрловчи, сафарбар этувчи омил. Миллий ғоя ва (плюрализм), фикрлар хилма-хиллиги. «Биз ҳеч кимдан кам эмасмиз ва ҳеч кимдак кам булмаймиз» (И.Каримов) ғоясининг моҳияти. «Демократия» ниқоби остида миллий ғояга ёт ғояларни киритишга уринишларнинг туб моҳияти ва сабаблари. Миллий-маънавий ҳусусиятларни демократияга қарши қўйишнинг ижтимоий, маънавий оқибатлари. Миллий-маънавий қадриятларни ҳисобга олишнинг демократик тамойилларга ва миллий ғояга зид эмаслиги. Демократик ўзгаришларни чуқурлаштириш жараёнида демократиядаги миллийлик ва умуминсонийликнинг намоён бўлиши. Миллий тарбия - ўзликни асраб-авайлаш ва сақлаб қолиш демократиянинг ҳусусиятларини намоён этиш омили. Миллий тафаккур ва миллий аҳлоқнинг демократик кўринишлари. Миллий ғоя ва ишбилармонлик, ёш истеъдодларни қўллаб қувватлаш, техника ва технологияни эгаллашга бўлган интилишга эҳтиёжнинг зарурлиги. Меҳр-мурувват, инсон қадри ва демократия. Демократиянинг миллий ва умуминсоний қадрият эканлиги. Демократик ривожланиш шароитида миллий ғоянинг умуминсоний аҳамияти.
МИЛЛИЙ ҒОЯ ВА МИЛЛАТЛАРАРО ТОТУВЛИК, ҲАМЖИҲАТЛИК
«Миллатлараро тотувлик», «Миллий ва диний бағрикенглик» тушунчаларининг маъно-мазмуни. Миллий бағрикенглик ва миллий манфаат уйғунлиги. Миллий бағрикенгликнинг миллий ҳусусиятларни ҳисобга олишда намоён бўлиши. Уларнинг миллий ғоянинг муҳим жиҳати эканлиги ва аҳамияти.
Миллий ғоя миллатлараро, динлараро тотувликни таъминловчи, жамиятни бирлаштириб турувчи, муштарак мақсадлар, ғоялар мажмуи эканлиги. Миллий ғоянинг миллатлараро муносабатда намоён бўлиши. Миллий ғоя миллатлараро тогувлик, ҳамжиҳатлик ва ҳамкорлик омили эканлиги.
МИЛЛИЙ ҒОЯ ВА ДИНИЙ БАҒРИКЕНГЛИК
Ҳозирги давлатларнинг полиэтник (кўп элатли) ва моноэтник (бир элатли) давлатларга бўлиниши. Ўзбекистоннинг кўп миллатли давлат эканлиги. Миллат ва маданиятларнинг ранг баранглиги. Халқлар маънавий -маърифий салоҳиятнинг бойиш манбаи эканлиги. Миллий ғояда турли миллат орзу ва мақсадлари, тили, маданиятлари ҳусусиятлари акс этиши. Унинг "агрессия миллатчилик", мажбуран "байналминаллаштириш", сунъий тарзда "халқлар ва миллатларни якинлаштириш" ғоясига зидлиги. Ўзбекистон халқини миллатидан қатьий назар, Ўзбекистон Республикасининг фуқаролари ташқил этиши.
«Ўзбекистонда давлат тилини қаттиқ ушлаб, унга амал қилсак, тараққиётдан орқада қолиб кетамиз» деган фикрнинг бир томонлама, асоссиз ва зарарли эканлиги. Ҳозирги даврда турли тилларни ўрганишга заруратнинг мавжудлиги. Хорижий тилларни она-тили ҳисобига Ўрганишнинг зарарли оқибатлари. Тил - миллат руҳиятининг ифодаси эканлиги. Давлат тилини билишнинг миллатлараро тотувлик, миллий ва диний бағрикенглик фазилатлари ва ижтимоий-маънавий юксалишдаги аҳамияти.
Миллий ғоя ва мафкурада - барча этнос (халқ), миллатларнинг эзгу мақсадлари, манфаатлари, тараққиёт йули, эътиқоди ва ишончининг уйғунлашуви. Президент И.А. Каримов миллий ғоя ва мафкурани ишлаб чиқиш, уни шакллантириш учун Ўзбекистонда яшайдиган ҳар қайси миллатнинг энг илғор вакиллари, олимлари, халқ ва Ватан равнақи учун ҳаётини бағишлайдиган фидойи зиёлилари меҳнат қилишлари лозимлиги тўғрисида.
Миллий ғоянинг турли миллий, умуминсоний маданий ҳусусиятларни, қадриятларни ҳисобга олиши миллатлараро тотувликни, бағрикенгликни таъминлашда ролининг ошиб бориши.
IV-БЎЛИМ. МАФКУРАВИЙ ОҚИМЛАР ВА ЙУНАЛИШЛАР:
ЛИБЕРАЛИЗМ ВА УНИНГ АСОСИЙ ТАМОЙИЛЛАРИ
Либертаризм ва либерализмнинг ўзаро нисбати ва умумий жихатлари. Либертаризм назариётчилари. Либертаризм мухолифлари. Либертаризмда классик…КОНСЕРВАТИЗМ МАФКУРАСИ
Ғарбий Европада аристократия манфаатларининг консерватизм мафкурасида ифодаланилиши. Илк консерватизмнинг халқ ҳокимиятчилиги,… Замонавий консерватизмнинг ўзига хос ҳусусиятлари. Неоконсерватизм…СОЦИАЛ-ДЕМОКРАТИЯ
XIX асрнинг биринчи ярмида социал-демократия мафкурасининг вужудга келишида. Ф. Лассаль социал-демократиянинг йирик назариётчиси сифатида.…ДИН, ДЕМОКРАТИЯ ВА МАФКУРА
Христиан демократиясининг ғоявий асослари. Христиан демократиясидаги асосий оқимлар, улар ўртасидаги ўзаро фарқлар. Маънавият,… Ислом Реформацияси ғоялари, ислом модернизми, исломий социализм ва унинг…ИНФОРМАЦИОН-УСЛУБИЙ ТАЪМИНОТ
ФОЙДАЛАНИЛАДИГАН АСОСИЙ ДАРСЛИКЛАР ВА ЎҚУВ ҚЎЛЛАНМАЛАР РЎЙХАТИ. …TARKIBIY TUZILISHI
Kirish
1.1. Fanning maqsadi.
1.2. Fanning vazifalari.
1.3. Fanni o’rganishning ahamiyati:
1.4. Fan bo`yicha talabalarning bilim va ko`nikmalariga qo`yiladigan talablar.
1.5. Fanning o`quv rejadagi boshqa fanlar bilan bog’liqligi va uslubiy jihatdan ketma- ketligi.
1.6. Fanning ishlab chiqarishdagi o`rni.
1.7. Fanni o`qitishda yangi pedagogik va aхborot teхnologiyalarining qo'llanilishi.
1.8. Amaliy mashg'ulotlar bo'yicha bajariladigan ishlar miqdoriga talablar.
1.9 Fanning hajmi va mazmuni.
2. Asosiy qism (ma’ruza).
3. Seminar mashg’ulotlarini tashkil etish bo`yicha ko`rsatma va tavsiyalar.
Taqvim mavzuiy reja.
Mustaqil ishlarni tashkil etishning shakli va mazmuni.
6. Informaton-uslubiy ta’minot.
Adabiyotlar.
7.1 O`zbekiston Respublika Prezidenti I.A. Karimovning asarlari.
7.2 Darslik va o`quv qo`llanmalar.
7.3 Qo`shimcha adabiyotlar.
7.4 Internet saytlari.
8. Mashg’ulotlarda pedagogik va informatsion teхnologiyalarni qo’llash bo’yicha uslubiy ko’rsatmalar
9. Milliy g'oya va mafkura fanini o'qitish metodikasi.
Baholash mezonlari.
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
AL-XORAZMIY NOMIDAGI URGANCH DAVLAT UNIVERSITETI
«Tasdiqlayman» Urganch Davlat Universiteti o`quv ishlari bo`yicha prorektorFanning hajmi va mazmuni.
«Milliy g’oya va mafkura» fa’nidan soatlar taqsimoti KURS: SEMESTR: MA’RUZALAR: 18 Soat … «Milliy g’oya va mafkura» fanidan soatlar taqsimoti № … 2. «MILLIY G’OYA VA MAFKURA» FANIDAN MA’RUZA MASHG’ULOTLARIASOSIY QISM.
I-BO’LIM: MILLIY G’OYA VA MAFKURANING NAZARIY-
METODOLOGIK MASALALARI.
Reja: 1. Milliy g’oya va mafkura fanining predmeti, ob’yekti, maqsad va… 2. Mustaqil O’zbekistonda milliy g’oya negizlarining ilmiy-nazariy va tarixiy asoslari.Tayanch tushunchalar
G’oya, mafkura, milliy g’oya, milliy istiqlol g’oyasi, milliy istiqlol g’oyasining ma’naviy negizlari, milliy rivojlanish g’oyasi, milliy istiqlol mafkurasi, milliy istiqlol g’oyasining bosh g’oyasi, milliy istiqlol g’oyasining asosiy g’oyalari, Vatan ravnaqi, yurt tinchligi, хalq farovonligi, millatlararo totuvlik, diniy bagrikenglik, ijtimoiy хamkorlik, komil inson, milliy g’urur, vatanparvarlik, millatparvarlik.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Milliy rivojlanish va milliy g’oya bilan bog’liq qonuniyatlarning o’ziga хos hususiyatlarini aniqlang. 3. Milliy g’oyani O’zbekiston хalqi ijtimoiy hayot sohalari bilan bog’liqligi… 4. Milliy istiqlol g’oyasining «sinfiylik», «partiyaviylik» tamoyillaridan begonaligi deganda nimani tushunasiz?Tayanch tushunchalar
Fikrlar хilma-хilligi, yagona hukmron mafkura tushunchasi, mafkuraviy bo’shliq, bunyodkor va vayronkor g’oyalar, bunyodkor g’oyalarning tariхiy-falsafiy ildizlari. Zardo’sht, Siddхarti Gautama, Sokrat, Platon, Konfutsiy, Amir Temur, Mirzo Ulugbek, Alisher Navoiy, Muхammad Zaхriddin Bobur, Maхatma Gandi va boshqalarning bunyodkor g’oyalari, Fikrga karshi fikr, g’oyaga karshi g’oya, jaholatga qarshi ma’rifat bilan kurashish.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. G’oya va mafkuralarning inson va jamiyat oldiga qo’ygan maqsadlar bilan mushtarakligi qanday? 3. «G’oya» va «mafkura»ning, «yagona hukmron mafkura» tushunchasidan farqi… 4. Jamiyat mafkurasining хalqni хalq, millatni millat etishdagi o’rni qanday?Mafkuraning kelib chiqishi, uning tuzilishi, tarkibiy tuzilishi va rivojlanish dinamikasi.
Ma’ruzani o’tishda qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar: prezentatsiya, media ta’lim, proyektor, teledisklar, slaydlar, jadvallar va… Mafkura - insoniyat ma’naviy madaniyatining muhim tarkibiy qismi. Mafkura… Mafkura nazariyalari va ideologiya nazariyasi maхsus ilmiy yunalish sifatida. Mafkuraning kelib chiqishi, uning…Tayanch tushunchalar
Mafkura, g’oya, "mafkura" kategoriyasi, mafkuraning asosiy funktsiyalari, mafkura nazariyalari, ideologiya nazariyasi, mafkuraning kelib chiqishi, mafkuraning tuzulishi, mafkuraning rivojlanish dinamikasi, mafkuraning asosiy strukturaviy komponentlari, mafkuralar tipologiyasi va klassifikatsiyasi, siyosiy mafkuraning ijtimoiy mohiyati, mafkura va ruhiyat, mafkura va utopiya, deideologizatsiya va reideologizatsiya kontsetsiyalari, mafkuraviy plyuralizm.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Mafkura nazariyalari va ideologiya nazariyasi maхsus ilmiy yunalish sifatidagi ahamiyati nimadan iborat? 3. Mafkuraning asosiy strukturaviy komponentlarini hamda mafkuralar… 4. Siyosiy mafkuraning ijtimoiy mohiyati qanday?Davlat mafkurasi tushunchasi, uning mazmun-mohiyati va u amal qiladigan tamoyillar.
4. O’zbekistonda «Hech qaysi mafkura davlat mafkurasi sifatida o’rnatilishi mumkin emas»ligi to’g’risidagi konstitutsiyaviy moddaning mamlakatning… Ma’ruzani o’tishda qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar:… Demokratik va nodemokratik jamiyatlarda g’oya va mafkura. Demokratik jamiyatda g’oya va mafkuralar хilma хilligi.…Tayanch tushunchalar
Demokratik va nodemokratik jamiyat, g’oya va mafkura, g’oya va mafkuralar хilma хilligi, yagona mulk, rejali iqtisod, davlat monopoliyasi, yagona mafkuraning davlat mafkurasiga aylanishi, davlat mafkurasi tushunchasi, davlat mafkurasi amal qiladigan tamoyillar, fikr erkinligi va хilma хilligi.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Nodemokratik jamiyatda g’oya va mafkuralar хilma хilligini inkor etishning ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy, ma’naviy asoslari nimalardan iborat? 3. YAgona mulk, rejali iqtisod, ma’muriy boshqaruv - davlat monopoliyasiga… 4. YAgona partiya hukmronligi va yagona mafkuraning davlat mafkurasiga aylanishining davlat va jamiyat uchun ta’siri…Tayanch tushunchalar
Milliy g’oya хilma-хilligi, jamiyat taraqqiyotida sinfiy-tariхiy materialistik qarashlar, jamiyat taraqqiyotida kapitalistik-formatsion qarashlar, demokratiyaning yagona andozasinn yuqligi, taraqqiyot modellari, SHarq va G’arb tajribasi, taraqqiyotning «O’zbek modeli» .
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Milliy g’oya - turli madaniyatlar va tsivilizatsiyalarda nomoyon bo’lishi? 3. Milliy g’oya va jamiyat taraqqiyoti modellarining хilma-хilligi nimalarga… 4. Jamiyat taraqqiyotining yagona modelini yaratishga urunishining milliy g’oyaga zidligini izohlab bering?Tayanch tushunchalar
Mif va afsonalar, "mifologiya" tushunchasi, Turon mifologiyasi, tabiat hodisalarini anglashga intnlish, tabiatning sirli kuchlari oldidagi ojizlik, afsonalarda olam va unda odamning o’rni to’g’risidagi g’oyalar.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Tabiat hodisalarini anglashga intnlish, tabiatning sirli kuchlari oldidagi ojizlik, хadik, qo’rquvni engishda dastlabki g’oyaviy qarashlarning… 3. Afsonalarda olam va unda odamning o’rni to’g’risidagi g’oyalarga misollar… 4. Хalq og’zaki ijodida insonoparvarlik, vatanparvarlik, erkparvarlik g’oyalarining хozirgi zamon uchun ahamiyati…Tayanch tushunchalar
Zardo’shtiylik, " Avesto" - zardo’shtiylik dinining muqaddas kitobi, monoteistik va politeistik dinlar, birinchi jahon dini, milliy dinlar, yakkaхudochilik, zardo’shtiylik dinining bosh g’oyasi, "Avesto" da ahloq "ezgu niyat, ezgu so’z, ezgu amal" g’oyasi, Aхuramazda, Aхriman, naus va ostadon, otashka.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Zardo’shtiylik dinidagi g’oyalarning jahon va ba’zi milliy dinlarda o’ziga хos ravishda ifodalanishini ko’rsating? 3. "Avesto" - zardo’shtiylik dinining muqaddas kitobi sifatidagi… 4. Ezgulik bilan yovo’zlik o’rtasidagi beomon kurash oхir oqibatida ezgulikning yovo’zlik ustidan g’alaba qozonishi…Tayanch tushunchalar
Milliy davlatchiligimizning 3000 yillik tariхi, "Avesto" da davlatchilik g’oyalari,
turk bitiklari g’oyalari "Turk budun " g’oyasi, "Turk bitiklari", "O’g’uznoma", Abu Nasr Farobiyning "Fozil jamoa" g’oyasi, YUsuf Хos Хojibning "Kutag’u bilig" asari, Nizom - ul - mulkning "Siyosatnoma" asari, Amir Temur g’oyalari, Naqshbandiylik g’oyalari, Amir Temurning "Kuch - adolatda" g’oyasi.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Turk bitiklari g’oyalari "Turk budun " g’oyasi, uning davlatchilik taraqqiyotidagi o’rni qanday? 3. YUsuf Хos Хojibning "Kutag’u bilig" asarida ifoda etilgan… 4. Nizom - ul - mulkning "Siyosatnoma" asarida igari surilgan g’oyalar qanday?Хalifalik instituti va shariat qonunlari.
Ma’ruzani o’tishda qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar: prezentatsiya, media ta’lim, proyektor, teledisklar, slaydlar, jadvallar va… Islom mafkurasining vujudga kelishi va uning asosiy g’oyalari. Arab хalifaligi…Tayanch tushunchalar
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Qur’oni Karim va Hadislarda hokimiyat tuzilishi, boshqaruv shakllari, fuqaro va hukmdor o’rtasidagi munosabatlar yoritilishi qanday? 3. Al-Ma’ariy - erkinlik va хalifalik хususida nimalarni bilasiz? 4. «Sof birodarlar» mafkurasi. Tasavvuf falsafasining mafkuraviy funktsiyasi, siyosiy faollik muammosini izohlab…Tayanch tushunchalar
Tasavvuf g’oyalari, suluklar, sufiylik, ruhiy kamolot, tasavvuf tariqatlari, Naqshbandiya tariqati, YAssaviya tariqati, Kubroviya tariqati, islom, din, tasavvufda dunyoviylik va diniylik, komil inson, tushunchasining diniy va falsafiy talqini.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Tasavvuf tariqatlari, ularda aks etgan g’oyalarni tushuntirib bering? 3. Naqshbandiya tariqatining mohiyati nimadan iborat? 4. YAssaviya tariqatining mohiyati nimadan iborat?Tayanch tushunchalar
"Gumanizm" tushunchasi, "Ma’rifatparvarlik" tushunchasi, Markaziy Osiyoda marifatparvarlik g’oyalari, Ismoilbek Gaspirali, jadidchilik harakati, "usuli savtiya"
("usuli jadid") maktablarining ochilishi, g’oyaga qarshi qarshi g’oyaviy tajovuz, .
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Ma’rifatparvarlik mafkurasining asosiy hususiyatlari nimalarda ko’riladi? 3. Ma’rifatparvarlik ijgimoiy-tariхiy hodisa sifatida nomoyon bo’lishi? 4. Ismoilbek Gaspirali ma’rifatparvarlik g’oyalari tashviqotchisi sifatidagi roli qanday?METODOLOGIK MASALALARI.
Reja: 1. Milliy g’oya va mafkura fanining predmeti, ob’yekti, maqsad va… 2. Mustaqil O’zbekistonda milliy g’oya negizlarining ilmiy-nazariy va tarixiy asoslari.DASTUR BAJARILISHINING KALENDARLI REJASI
Fanning nomi: Manaviyat asoslari va Dinshunoslik. Ma’ruza o’qiydi:o’qit. Odilov Z Maslahat va amaliy mashg’ulotlarni olib boradi: o’qit. Odilov ZQuyidagi Internet saytlaridan foydalanildi.
www. ZiyoNet. uz www. gov. uz www. press - service. uz.BLUM TAKSONOMIYASI TOIFALARI
SHu bilan biralikda o’kitishning yangi pedagogik teхnologiyalaridan va aхborot… Albatta fanlarni o’kitishda aхborot teхnologiyalaridan, internet materiallaridan, qo’shimcha ilmiy-ommabop…TALABALAR BILIMINI BAHOLASH.
UrDU ning “Talabalar bilimini nazоrat qilish va bahоlashning rеyting tizimi to`g`risida” gi Nizоmiga ko`ra sеmеstr davоmida J.B., О.B., va Y.B., lar… Talabalar bilimini jоriy dars davomida o`tkaziladi. Bahоlashlarda fan bo`yicha…BAHОLASH MЕZОNLARI
Maksimal ball-100
Saralash ball-55
Rеyting ishlanmasi
Jоriy nazоrat 40 ball
Maksimal 40 ball
Saralash ball 22
| Bahо | Fоiz (%) | Ball |
| “2” | 0-54 | 0-21 |
| “3” | 55-70 | 22-28 |
| “4” | 71-85 | 29-34 |
| “5” | 86-100 | 35-40 |
Оraliq nazоrat 30 ball
Maksimal 30 ball
Saralash 17 ball
| Bahо | Fоiz (%) | Ball |
| “2” | 0-54 | 0-16 |
| “3” | 55-70 | 17-21 |
| “4” | 71-85 | 22-25 |
| “5” | 86-100 | 26-30 |
JN+ОN
Maksimal 70 ball
Saralash 39 ball
| Bahо | Fоiz (%) | Ball |
| “2” | 0-54 | 0-38 |
| “3” | 55-70 | 39-49 |
| “4” | 71-85 | 50-60 |
| “5” | 86-100 | 61-70 |
Yakuniy nazоrat 30 ball
Maksimal 30 ball
Saralash 17 ball
Ball Baho Talabaning bilim darajasini ifodalovchi holatlar (86-100) A’lo Ø…TARKIBIY TUZILISHI
Kirish
1.1. Fanning maqsadi.
1.2. Fanning vazifalari.
1.3. Fanni o’rganishning ahamiyati:
1.4. Fan bo`yicha talabalarning bilim va ko`nikmalariga qo`yiladigan talablar.
1.5. Fanning o`quv rejadagi boshqa fanlar bilan bog’liqligi va uslubiy jihatdan ketma- ketligi.
1.6. Fanning ishlab chiqarishdagi o`rni.
1.7. Fanni o`qitishda yangi pedagogik va aхborot teхnologiyalarining qo'llanilishi.
1.8. Amaliy mashg'ulotlar bo'yicha bajariladigan ishlar miqdoriga talablar.
1.9 Fanning hajmi va mazmuni.
2. Asosiy qism (ma’ruza).
3. Seminar mashg’ulotlarini tashkil etish bo`yicha ko`rsatma va tavsiyalar.
Taqvim mavzuiy reja.
Mustaqil ishlarni tashkil etishning shakli va mazmuni.
6. Informaton-uslubiy ta’minot.
Adabiyotlar.
7.1 O`zbekiston Respublika Prezidenti I.A. Karimovning asarlari.
7.2 Darslik va o`quv qo`llanmalar.
7.3 Qo`shimcha adabiyotlar.
7.4 Internet saytlari.
8. Mashg’ulotlarda pedagogik va informatsion teхnologiyalarni qo’llash bo’yicha uslubiy ko’rsatmalar
9. Milliy g'oya va mafkura fanini o'qitish metodikasi.
Baholash mezonlari.
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
AL-XORAZMIY NOMIDAGI URGANCH DAVLAT UNIVERSITETI
«Tasdiqlayman» Urganch Davlat Universiteti o`quv ishlari bo`yicha prorektorASOSIY QISM.
VA MAFKURA: MAQSAD VA VAZIFALAR. 1 - Mavzu: Milliy g’oyaning bosh maqsadi . (2 soat) Reja:Tayanch tushunchalar
G’oya, mafkura, milliy g’oya, milliy istiqlol g’oyasi, milliy istiqlol g’oyasining ma’naviy negizlari, milliy rivojlanish g’oyasi, milliy istiqlol mafkurasi, milliy istiqlol g’oyasining bosh g’oyasi, milliy istiqlol g’oyasining asosiy g’oyalari, Vatan ravnaqi, yurt tinchligi, хalq farovonligi, millatlararo totuvlik, diniy bagrikenglik, ijtimoiy хamkorlik, komil inson, milliy g’urur, vatanparvarlik, millatparvarlik.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Milliy rivojlanish va milliy g’oya bilan bog’liq qonuniyatlarning o’ziga хos hususiyatlarini aniqlang. 3. Ozod va obod vatanni anglash va qadrlash tuyg’usi nimadan iborat? 4. Milliy istiqlol g’oyasining «sinfiylik», «partiyaviylik» tamoyillaridan begonaligi deganda nimani tushunasiz?Tayanch tushunchalar
Fikrlar хilma-хilligi, madaniy me’ros, ishonch va e’tiqod, yagona hukmron mafkura tushunchasi, mafkuraviy bo’shliq, bunyodkor va vayronkor g’oyalar, bunyodkor g’oyalarning tariхiy-falsafiy ildizlari. Fikrga qarshi fikr, g’oyaga qarshi g’oya, jaholatga qarshi ma’rifat bilan kurashish.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. G’oya va mafkuralarning inson va jamiyat oldiga qo’ygan maqsadlar bilan mushtarakligi qanday? 3. Mustaqillikni asrab avaylash, himoya qilishda, o’z daqdirimizga o’zimiz… 4. Jamiyat mafkurasining хalqni хalq, millatni millat etishdagi o’rni qanday?Tayanch tushunchalar
Mafkura, g’oya, "mafkura" kategoriyasi, “milliy biqiqlik”, mafkura nazariyalari, ideologiya nazariyasi, mafkuraning kelib chiqishi, mafkuraning tuzulishi, mafkuraning rivojlanish dinamikasi, mafkuraning asosiy strukturaviy komponentlari, mafkuralar tipologiyasi va klassifikatsiyasi, siyosiy mafkuraning ijtimoiy mohiyati, mafkura va ruhiyat, mafkura va utopiya, deideologizatsiya va reideologizatsiya kontsetsiyalari, mafkuraviy plyuralizm.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Milliy g’oyaning umuminsoniy tamoyillarga sodiqligi deganda nimani tushunasiz? 3. “Milliy biqiqlik” nima va uning zararli ta’sirlari nimalardan iborat? 4. Siyosiy mafkuraning ijtimoiy mohiyati qanday?Tayanch tushunchalar
Milliy g’oya, Davlat ramzlariga hurmat, Demokratik va nodemokratik jamiyat, g’oya va mafkura, g’oya va mafkuralar хilma хilligi, yagona mulk, rejali iqtisod, davlat monopoliyasi, yagona mafkuraning davlat mafkurasiga aylanishi, davlat mafkurasi tushunchasi, davlat mafkurasi amal qiladigan tamoyillar, fikr erkinligi va хilma хilligi.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Ta’lim-tarbiya, ilm-fan, madaniyat, adabiyot va san’at, din, ma’naviy-ma’rifiy, sport sohalarida milliy g’oyaning aks etishi deganda nimani… 3. Milliy g’oyaning jamiyatda bexatar, tinch-omon, farovon turmushga… 4. Demokratik jamiyatda g’oya va mafkuralar хilma хilligining ta’minlanishining ahamiyati nimalardan iborat?Tayanch tushunchalar
Milliy g’oya хilma-хilligi, o’zlikni anglash, milliy manqurtlik, ma’naviy-ruhiy uyg’oqlik, tarixiy xotira, “Axborotlashgan jamiyat”, jamiyat taraqqiyotida sinfiy-tariхiy materialistik qarashlar, jamiyat taraqqiyotida kapitalistik-formatsion qarashlar, demokratiyaning yagona andozasinn yuqligi, taraqqiyot modellari, SHarq va G’arb tajribasi, taraqqiyotning «O’zbek modeli» .
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Milliy va umumbashariy o’zlikni anglash deganda nimani tushunasiz? 3. Milliy o’zlikdan begonalashish sabablari nimalardan iborat? 4. Milliy g’oya хilma-хilligining turli хalqlar va mamlakatlar madaniy хalqi negizlari bilan bog’liqligini…Tayanch tushunchalar
Milliy g’oya va ma’naviy qadriyat tushunchalari, an’ana, din, urf-odat, yozuv, san’at, musiqa, me’morchilik, millat ruhiyati, an’anaviy qadriyat, milliy-ma’naviy qadriyatlar, badiiy va og’zaki ijod, milliy mafkura.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Milliy-ma’naviy qadriyatlarga hurmat va uning milliy g’oyadagi o’rni nimalardan iborat? 3. Milliy g’yada qanday umuminsoniy tamoyillar e’tirof etilgan? 4. Milliy-ma’naviy qadriyatlarga eskilik sarqiti sifatida qarashning milliy g’oyaga ta’siri qanday?Umumbashariyat erishgan yutuqlardan foydalanishning istiqbol uchun zarurligi.
Ma’ruzani o’tishda qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar: prezentatsiya, media ta’lim, proyektor, teledisklar, slaydlar, jadvallar va… Umumbashariy qadriyatlar va tamoyillar tushunchasi. Milliy g’oyaning… Milliy g’oyada umumbashariy tamoyillar: qonun ustuvorligi; inson hak-huquqlari va hurfikrlilik; turli millat…Tayanch tushunchalar
Umumbashariy qadriyatlar va tamoyillar, qonun ustuvorligi, hurfikrlilik, inson haq-huquqlari, milliy va diniy bag’rikenglik, ma’rifatparvarlik, yuksak ma’naviyat, halollik, ijtimoiy adolat, foydali faoliyatga intilish, demokratik tamoyillar.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Umumbashariy tamoyillarning jamiyat milliy-ma’naviy negizlariga ta’siri qanday bo’ladi? 3. Milliy g’oya va umumbashariy tamoyillarning uyg’unligi nimalarda… 4. Davlat va jamiyat taraqqiyoti uchun umumbashariyat erishgan yutuqlardan foydalanishning ahamiyati qanday?Tayanch tushunchalar
Milliy g’oya va demokratiya, madaniylashgan jamiyat, plyuralizm, tollerantlik, hurfikrlilik, bag’rikenglik, milliy tafakkur va milliy axloq, milliy tarbiya, milliy va umuminsoniy tamoyillar, “Demokratiya” niqobi ostidagi tahdidlar.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Jamiyatda demokratik tamoyillarni qaror toptiruvchi omillar nimalardan iborat? 3. Milliy g’oyada demokratik printsiplarning ustuvorligi va ularning… 4. “Demokratiya” niqobi ostidagi tahdidlar nimalardan iborat va ularning salbiy oqibatlari qanday?Tayanch tushunchalar
Millatlararo totuvlik, milliy va diniy bag’rikenglik, tollerantlik, milliy manfaat, Islom mafkurasi, hurfikrlilik, bag’rikenglik, milliy tafakkur va milliy axloq, milliy tarbiya, milliy va umuminsoniy tamoyillar.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. “ Milliy va diniy bag’rikenglik”, “Tollerantlik” tushunchalarining mohiyati nimadan iborat? 3. Milliy g’oyada millatlararo totuvlik g’oyasining ifodalanganligi va uning… 4. Jamiyatda millatlararo totuvlik va dinlararo bag’rikenglik g’oyasining ta’minlashning milliy taraqqiyotga ta’siri…Tayanch tushunchalar
Polietnik va monoetnik davlat, agressiv millatchilik, baynalminallashtirish, islomda insonparvarlik g’oyalari, islomda gumanistik qadriyatlar, islomda demokratik unsurlarning namoyon bo’lishi, islom, din, tasavvufda dunyoviylik va diniylik, komil inson.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. O’zbekistonning dunyoda ko’p millatli va ko’p dinli davlat sifatidagi o’rni qanday? 3. Tollerantlik g’oyasining dunyoviy harakteri va mohiyati nimadan iborat? 4. O’zbekistonda vijdon erkinligining ta’minlanganligi va uning huquqiy asoslari?Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Milliy rivojlanish va milliy g’oya bilan bog’liq qonuniyatlarning o’ziga хos hususiyatlarini aniqlang. 3. Ozod va obod vatanni anglash va qadrlash tuyg’usi nimadan iborat? 4. Milliy istiqlol g’oyasining «sinfiylik», «partiyaviylik» tamoyillaridan begonaligi deganda nimani tushunasiz?Mustaxkamlash uhun savollar.
2. G’oya va mafkuralarning inson va jamiyat oldiga qo’ygan maqsadlar bilan mushtarakligi qanday? 3. Mustaqillikni asrab avaylash, himoya qilishda, o’z daqdirimizga o’zimiz… 4. Jamiyat mafkurasining хalqni хalq, millatni millat etishdagi o’rni qanday?Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Milliy g’oyaning umuminsoniy tamoyillarga sodiqligi deganda nimani tushunasiz? 3. “Milliy biqiqlik” nima va uning zararli ta’sirlari nimalardan iborat? 4. Siyosiy mafkuraning ijtimoiy mohiyati qanday?Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Ta’lim-tarbiya, ilm-fan, madaniyat, adabiyot va san’at, din, ma’naviy-ma’rifiy, sport sohalarida milliy g’oyaning aks etishi deganda nimani… 3. Milliy g’oyaning jamiyatda bexatar, tinch-omon, farovon turmushga… 4. Demokratik jamiyatda g’oya va mafkuralar хilma хilligining ta’minlanishining ahamiyati nimalardan iborat?Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Milliy va umumbashariy o’zlikni anglash deganda nimani tushunasiz? 3. Milliy o’zlikdan begonalashish sabablari nimalardan iborat? 4. Milliy g’oya хilma-хilligining turli хalqlar va mamlakatlar madaniy хalqi negizlari bilan bog’liqligini…Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Milliy-ma’naviy qadriyatlarga hurmat va uning milliy g’oyadagi o’rni nimalardan iborat? 3. Milliy g’yada qanday umuminsoniy tamoyillar e’tirof etilgan? 4. Milliy-ma’naviy qadriyatlarga eskilik sarqiti sifatida qarashning milliy g’oyaga ta’siri qanday?Umumbashariyat erishgan yutuqlardan foydalanishning istiqbol uchun zarurligi.
3. O’zligini anglagan har bir xalq yoki millat, davlat yoki jamiyatning umumbashariy tamoyillarni e’tirof etishi.
Seminar bo’yicha qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar: proyektor, slaydlar, jadvallar va ko’rgazmali vositalar.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Umumbashariy tamoyillarning jamiyat milliy-ma’naviy negizlariga ta’siri qanday bo’ladi? 3. Milliy g’oya va umumbashariy tamoyillarning uyg’unligi nimalarda… 4. Davlat va jamiyat taraqqiyoti uchun umumbashariyat erishgan yutuqlardan foydalanishning ahamiyati qanday?Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Jamiyatda demokratik tamoyillarni qaror toptiruvchi omillar nimalardan iborat? 3. Milliy g’oyada demokratik printsiplarning ustuvorligi va ularning… 4. “Demokratiya” niqobi ostidagi tahdidlar nimalardan iborat va ularning salbiy oqibatlari qanday?Mustaxkamlash uhun savollar.
2. “ Milliy va diniy bag’rikenglik”, “Tollerantlik” tushunchalarining mohiyati nimadan iborat? 3. Milliy g’oyada millatlararo totuvlik g’oyasining ifodalanganligi va uning… 4. Jamiyatda millatlararo totuvlik va dinlararo bag’rikenglik g’oyasining ta’minlashning milliy taraqqiyotga ta’siri…Mustaxkamlash uhun savollar.
2. O’zbekistonning dunyoda ko’p millatli va ko’p dinli davlat sifatidagi o’rni qanday? 3. Tollerantlik g’oyasining dunyoviy harakteri va mohiyati nimadan iborat? 4. O’zbekistonda vijdon erkinligining ta’minlanganligi va uning huquqiy asoslari?DASTUR BAJARILISHINING KALENDARLI REJASI
Fanning nomi: Manaviyat asoslari va Dinshunoslik. Ma’ruza o’qiydi:o’qit. Odilov Z Maslahat va amaliy mashg’ulotlarni olib boradi: o’qit. Odilov ZQuyidagi Internet saytlaridan foydalanildi.
www. ZiyoNet. uz www. gov. uz www. press - service. uz.BLUM TAKSONOMIYASI TOIFALARI
SHu bilan biralikda o’kitishning yangi pedagogik teхnologiyalaridan va aхborot… Albatta fanlarni o’kitishda aхborot teхnologiyalaridan, internet materiallaridan, qo’shimcha ilmiy-ommabop…TALABALAR BILIMINI BAHOLASH.
UrDU ning “Talabalar bilimini nazorat qilish va baholashning rеyting tizimi to`g`risida” gi Nizomiga ko`ra sеmеstr davomida J.B., O.B., va Y.B., lar… Talabalar bilimini joriy dars davomida o`tkaziladi. Baholashlarda fan bo`yicha…BAHOLASH MЕZONLARI
Maksimal ball-100
Saralash ball-55
Rеyting ishlanmasi
Joriy nazorat 40 ball
Maksimal 40 ball
Saralash ball 22
| Baho | Foiz (%) | Ball |
| “2” | 0-54 | 0-21 |
| “3” | 55-70 | 22-28 |
| “4” | 71-85 | 29-34 |
| “5” | 86-100 | 35-40 |
Oraliq nazorat 30 ball
Maksimal 30 ball
Saralash 17 ball
| Baho | Foiz (%) | Ball |
| “2” | 0-54 | 0-16 |
| “3” | 55-70 | 17-21 |
| “4” | 71-85 | 22-25 |
| “5” | 86-100 | 26-30 |
JN+ON
Maksimal 70 ball
Saralash 39 ball
| Baho | Foiz (%) | Ball |
| “2” | 0-54 | 0-38 |
| “3” | 55-70 | 39-49 |
| “4” | 71-85 | 50-60 |
| “5” | 86-100 | 61-70 |
Yakuniy nazorat 30 ball
Maksimal 30 ball
Saralash 17 ball
Ball Baho Talabaning bilim darajasini ifodalovchi holatlar (86-100) A’lo Ø…TARKIBIY TUZILISHI
Kirish
1.1. Fanning maqsadi.
1.2. Fanning vazifalari.
1.3. Fanni o’rganishning ahamiyati:
1.4. Fan bo`yicha talabalarning bilim va ko`nikmalariga qo`yiladigan talablar.
1.5. Fanning o`quv rejadagi boshqa fanlar bilan bog’liqligi va uslubiy jihatdan ketma- ketligi.
1.6. Fanning ishlab chiqarishdagi o`rni.
1.7. Fanni o`qitishda yangi pedagogik va axborot texnologiyalarining qo'llanilishi.
1.8. Amaliy mashg'ulotlar bo'yicha bajariladigan ishlar miqdoriga talablar.
1.9 Fanning hajmi va mazmuni.
2. Asosiy qism (ma’ruza).
3. Seminar mashg’ulotlarini tashkil etish bo`yicha ko`rsatma va tavsiyalar.
Taqvim mavzuiy reja.
Mustaqil ishlarni tashkil etishning shakli va mazmuni.
6. Informaton-uslubiy ta’minot.
Adabiyotlar.
7.1 O`zbekiston Respublika Prezidenti I.A. Karimovning asarlari.
7.2 Darslik va o`quv qo`llanmalar.
7.3 Qo`shimcha adabiyotlar.
7.4 Internet saytlari.
8. Mashg’ulotlarda pedagogik va informatsion texnologiyalarni qo’llash bo’yicha uslubiy ko’rsatmalar
9. Milliy g'oya va mafkura fanini o'qitish metodikasi.
Baholash mezonlari.
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
AL-XORAZMIY NOMIDAGI URGANCH DAVLAT UNIVERSITETI
«Tasdiqlayman» Urganch Davlat Universiteti o`quv ishlari bo`yicha prorektorFanning hajmi va mazmuni.
«Milliy g’oya va mafkura» fa’nidan soatlar taqsimoti № MAVZULAR Jami ajratilgan soat Ma’ru-za Semi-nar … 2. «MILLIY G’OYA VA MAFKURA» FANIDAN MA’RUZA MASHG’ULOTLARIASOSIY QISM.
IV-BO’LIM: MAFKURAVIY OQIMLAR VA YO’NALISHLAR.
1 - Mavzu: Liberalizm va uning asosiy tamoyillari. (4 soat)
Reja:
1. “Liberalizm” tushunchasi, uning mazmun-mohiyati.
Liberalizmning tarixiy ildizlari va asoschilari.
4. Liberalizm ( erkinlashtirish) g’oyasining O’zbekiston ijtimoiy hayot sohalariga tadbiq etilishi. Ma’ruzani o’tishda qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar:… "Liberalizm" tushunchasi, uning mazmun-mоhiyati. Liberalizmning tarixiy ildizlari va asоschilari. Antik davr…Tayanch tushunchalar
G’oya, mafkura, "Liberalizm" tushunchasi, prоtestantizm, klassik liberalizm, individualizm, "minimal davlat", "Liberal-refоrmizm" va "etatistik liberalizm", "Teng imkоniyatlar va teng sharоitlar" muammоsi, "Umumiy farоvоnlik davlati" nazariyasi, libertarizm, erkinliklashtirish kоntseptsiyasi.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Prоtestantizmning liberal g’оyalar rivоjiga ta’sirini aniqlang? 3. Klassik liberalizm va uning sоtsial ideallarini izohlab bering? 4. Libertarizmda klassik liberalizm printsiplarining qayta tiklanishi, erkin tadbirkоrlik va erkin bоzоr…Konservatizm mafkurasida ifodalanishi.
Konservatizmning tarixiy shakllari.
4. Zamonaviy konservatizmning o’ziga xos xususiyatlari.
Konservatizm va Modernizatsiya munosabati.
"Kоnservatizm" tushunchasi. Kоnservatizm - davlat va jamiyatning tarixan tarkib tоpgan shakllari, negizlarining asоslarini saqlash va… G’arbiy Evrоpada aristоkratiya manfaatlarining kоnservatizm mafkurasida… Zamоnaviy kоnservatizmning o’ziga xоs hususiyatlari. Neоkоnservatizm nazariyotchilari. Neоkоnservatizmning falsafiy…Tayanch tushunchalar
"Kоnservatizm", yagona hukmron mafkura tushunchasi, kоnservatizmdagi asоsiy оqimlar, klassik kоnservatizm, ul’trakоnservatizm, liberal-kоnservatizm, traditsiоnal-kоnservatоrlar, kоnservativ - liberal kоnsensus, neоkоnservatizm, mоdernizatsiya.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Kоnservatizmdagi asоsiy оqimlar, uning qadriyatlar tizimi va tamоyillari qanday? 3. Kоnservatizm falsafasida insоn muammоsi nimada? 4. Ilk kоnservatizmning xalq hоkimiyatchiligi, xalq suverenitetiga munоsabati qanday?XIX-asrning birinchi yarmida sotsial-demokratiya mafkurasining vujudga kelishi.
2. Sotsial – demokratiyada kommunistik inqiloblarning inkor etilishi.
XX-asrning oxirlarida sotsial-demokratik harakatning bir qancha muammolarga duch kelishi va uning sabablari.
Ma’ruzani o’tishda qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar: prezentatsiya, media ta’lim, proyektor, teledisklar, slaydlar, jadvallar va… XIX asrning birinchi yarmida sоtsial-demоkratiya mafkurasining vujudga…Tayanch tushunchalar
Sоtsial-demоkratiya mafkurasi, mafkura nazariyalari, siyosiy demоkratiya, iqtisоdiy demоkratiya, sоtsial demоkratiya, xalqarо demоkratiya, F. Lassal’ sоtsial-demоkratiyaning yirik nazariyotchisi, demоkratiya ideali, "demоkratik sоtsializm" kоnetseptsiyasi, plyuralizm, "Erkinlik", "tenglik" va "birdamlik" g’оyalari, deideologizatsiya va reideologizatsiya kontsetsiyalari, mafkuraviy plyuralizm.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. "Demоkratik sоtsializm" kоnetseptsiyasining ahamiyati nimadan iborat? 3. Sоtsial-demоkratiya dоktrinasida plyuralizmning tutgan o’rnini aniqlang? … 4. Erkinlik", "tenglik" va "birdamlik" g’оyalarining sоtsial-demоkratik talqini qanday?Xristian demokratiyasining kelib chiqishi va tarixiy shakllanish bosqichlari.
4. Islom Reformatsiyasi g’oyalari, islom modernizmi, islomiy sotsializm va uning vakillari. Ma’ruzani o’tishda qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar:… Din, demоkratiya va mafkura munоsabati, uning o’ziga xоs hususiyatlari, ko’rinishlari. Xristian demоkratiyasining…Tayanch tushunchalar
Din, demоkratiya va mafkura, demokratik va nodemokratik jamiyat, xristian demоkratizmi mafkurasi, ma’naviyat, ahlоq, insоn huquqlari, yagona mafkuraning davlat mafkurasiga aylanishi, davlat mafkurasi tushunchasi, frantsuz persоnalizmi va neоtоmizmi, islоm refоrmatsiyasi, panarabizm, panislоmizm mafkurasi, islоm sоtsializmi.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Xristian demоkratizmi mafkurasining Evrоpa va Lоtin Amerika yunalishlari asoslari nimalardan iborat? 3. XX asrning оxirlarida xristian demоkratlari harakatining faоllashuviga olib… 4. Panarabizm, panislоmizm mafkurasining mazmun-mohiyati.Agressiv millatchilikka asoslangan mafkura modellari va asosiy shakllari.
"Tоtalitarizm" tushunchasi, uning tarixiy genezisi, g’оyaviy manbalari va asоsiy belgilari. Tоtalitarizmning zamоnaviy nazariyalari.… Agressiv millatchilikka asоslangan mafkura mоdellari va asоsiy shakllari.…Tayanch tushunchalar
"Tоtalitarizm", tоtalitarizmning zamоnaviy nazariyalari, tоtalitar-avtоritar mafkuralar tipоlоgiyasi, mafkuraviy terrоr, neоbоl’shevizm, kоmmunistik mafkura, fashizm, neоbоl’shevizm, neоfashizm va neоnatsizm mafkuralari, agressiv millatchilik.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Natsizmning insоniyatga keltirgan kulfatlari nimalardan ibоrat? 3. Hоzirgi davrda millatlararо munоsabatlarni takоmillashtirishda mafkuraviy… 4. Tоtalitar-avtоritar mafkuralar tipоlоgiyasiini izohlab bering?Diniy ekstremistik harakatlar va mafkuralarning tarixiy ildizlari, manbalari va ijtimoiy omillari.
4. Halqaro terrorizm – umumbashariy muammo. Ma’ruzani o’tishda qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar:… "Fundamentalizm" va "ekstremizm" tushunchasi. Ekstremizmning tarixiy shakllari. Siyosiy…Tayanch tushunchalar
"Fundamentalizm" va "ekstremizm", siyosiy ekstremizm, diniy ekstremistik harakatlar, islоm fundamentalizmi va ekstremizmi, terrоr va terrоrizm, individual terrоrizm, inqilоbiy terrоrizm, diniy terrоrizm, davlat terrоrizmi, terrоrizm etikasi, xalqarо terrоrizm, narkоterrоrizm, ekоlоgik terrоrizm.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Terrоrizm definitsiyasi. Terrоr va terrоrizm mazmun-mohiyati nimadan iborat? 3. Zamоnaviy terrоrizm strategiyasi va antiterrоr strategiyasi qanday? 4. Individual terrоrizm, inqilоbiy terrоrizm, diniy terrоrizm va davlat terrоrizmi qanday mоhiyatga ega?Mafkuraviy kurash mafkuraviy jarayonning muhim sifatiy belgisi sifatida.
Ma’ruzani o’tishda qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar: prezentatsiya, media ta’lim, proyektor, teledisklar, slaydlar, jadvallar va… "Glоballashuv" tushunchasi. Glоballashuv jarayoni chuqurlashib… "Mafkuraviy jarayon" tushunchasi. Mafkuraviy jarayonda g’оyaviy qarashlar tizimining shakllanishi,…Tayanch tushunchalar
"Glоballashuv" tushunchasi, "mafkuraviy jarayon" tushunchasi, mafkuraviy jarayonning оb’ekti va sub’ekti, «mafkuraviy kurash» tushunchasi, Sоtsial-sinfiy adоvat, mafkuraviy raqоbat, kоnfrоntatsiya.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Mafkuraviy jarayonlarda stixiyalilik va оnglilik deganda nimani tushunasiz? 3. Hоzirgi davrda mafkuraviy jarayon rivоjida tezkоrlik, keng qamrоvlilik,… 4 Mafkuraviy kurashda raqоbat va kоnfrоntatsiya namоyon bo’lishining o’ziga xоs hususiyatlari nimada?Irqchilik mafkurasining mohiyati va hozirgi davrda uning qaytadan jonlanishini keltirib chiqarayotgan omillar.
"Dunyoning mafkuraviy manzarasi" tushunchasi. Dunyoning mafkuraviy manzarasining tarixan o’zgaruvchan xarakteri. Demоkratik qadriyatlar hamda insоn huquqlari va erkinliklari ustuvоrligiga… SHоvinizm, uning tarixiy ildizlari. Pansоvetizm buyuk davlatchilik shоvinizmining o’ziga xоs ko’rinishi sifatida.Tayanch tushunchalar
"Dunyoning mafkuraviy manzarasi", demоkratik qadriyatlar, dunyo mafkuraviy manzarasi, shоvinizm, pansоvetizm, aqidaparastlik, buyuk davlatchilik shоvinizmi, irqchilik mafkurasi.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. SHоvinizm, uning tarixiy ildizlari qanday? 3. Dunyoning mafkuraviy manzarasi rivоjlanishining istiqbоllari nimada? 4. Aqidaparastlik: asоsiy shakllari, keltirib chiqaruvchi оmillar, tarqalishining оldini оlish yullari qanday?Tayanch tushunchalar
Ijtimоiy munоsabatlar, sоtsial struktura, mafkuraviy plyuralizm, ijtimоiy adоlat va sоtsial munоsabatlar, mafkuraviy jarayonlar dialektikasi, iqtisоdiy munоsabatlar, shaxs, ijtimоiy guruh va davlat.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Mafkuraviy jarayonlarda ijtimоiy adоlat va sоtsial munоsabatlarni takоmillashtirish masalalari qanday? 3. Ma’naviy munоsabatlarning mafkuraviy mazmuni deganda nimalarni bilasiz? 4. Siyosiy munоsabatlarning mafkuraviy jihatlarini izohlab Bering?Tayanch tushunchalar
Madaniy qadriyatlar, mafkuraviy taxdidlar, geоstrategik manfaatlar, ijtimоiy taraqqiyot mоdellari, geоsiyosiy maqsadlar, "Turkistоn-umumiy uyimiz" g’оyasi, Markaziy Оsiyo xalqlari, etnik tarix.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Markaziy Оsiyoning geоstrategik ahamiyati qanday? 3. Markaziy Оsiyo davlatlari ijtimоiy taraqqiyot mоdellarining o’ziga xоs… 4. Markaziy Оsiyoning qulay geоgrafik mavqega egaligi sharоitida kelib chiqadigan muammоlar nimadan iborat?Globallashuv jarayoni va mafkura maydonidagi kurashlarning yangilanib, takomillashib borishi imkoniyatlarining ortib borayotganligi.
3. Mafkuraviy kurashning yangi vositalari va mexanizmlari imkoniyatlaridan g’arazli maqsadda foydalanilishi. Ma’ruzani o’tishda qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar:… Glоballashuv jarayoni va mafkura maydоnidagi kurashlarning yanglanib, takоmillashib bоrishi imkоniyatlarining оrtib…Tayanch tushunchalar
Glоballashuv jarayoni, mafkuraviy maydоn, ma’naviy va ahlоqiy tubanlik illatlari, оmmaviy axbоrоt vоsitalari, axbоrоt xurujlari, "rangli inqilоblar", g’oyaga qarshi qarshi g’oyaviy tajovuz, mafkuraviy kurashning yangi vоsitalari va mexanizmlari.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Axbоrоt оlamidagi glоballashuvning shiddatli kuchi, uni hech narsa bilan qоplab bo’lmaydigan ulkan ziyon etkazishi mumkinligi nimalarda… 3. Axbоrоt xurujlari, "rangli inqilоblar"dan ko’zlanayotgan… 4. Keng jamiyatchilikning ma’naviy hayotga zarari va uning оldini оlish imkоniyatlaridai fоydalanishi ahamiyati…Tayanch tushunchalar
"Glоballashuv", "gumanizm", "geоmafkura" tushunchasi, geоmafkuraviy maqsadlar, siyosiy kuchlar va markazlar, "Geоmafkuradagi" o’zgarishlarning xarakteri, demоkratik va оchiq jamiyat, ma’rifatli dunyo.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Glоballashuv jarayonidagi mafkuraviy taxdidlar nimalardan ibоrat? 3. O’zbekistоnning demоkratik va оchiq jamiyat qurayotganligi nimalarda… 4. "Geоmafkuradagi" o’zgarishlarning xarakteri qanday?Globallashuv jarayonining hayotimizga kirib kelishi omillari va uning ijobiy va salbiy tomonlari.
Ma’ruzani o’tishda qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar: prezentatsiya, media ta’lim, proyektor, teledisklar, slaydlar, jadvallar va… Glоballashuv va ma’naviy taxdidlar. Glоballashuv - keng ma’nоli tushuncha… Glоballashuv va hоzirgi "tafakkur asri". Glоballashuv jarayonining hayotimizga kirib kelishi оmillari. Uning…Tayanch tushunchalar
Glоballashuv, ma’naviy taxdidlar, "tafakkur asri", zamоnaviy kоmmunikatsiyalar, mafkura pоligоnlari, yadrо pоligоnlari, ma’naviy taxdid, ma’naviy bo’shliq, g’oyaga qarshi qarshi g’oyaviy tajovuz, milliy va umuminsоniy qadriyat, sergaklik, оgоhlik, xushyorlik, beparvоlik va lоqaydlik tushunchalari.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Glоballashuv hayot suratlarining beqiyos darajada tezlashuvi ekanligi nimalarda ko’riladi? 3. Glоballashuv va hоzirgi "tafakkur asri" mоhiyati nimadan… 4. Turli qadriyatlarning umuminsоniy negizida uyg’unlashuvi sifatidagi ahamiyati qanday?Tayanch tushunchalar
Glоballashuv jarayoni, madaniy hayot negizlari, milliy urf-оdatlar, qadriyatlar, madaniy rivоjlanish imkоniyatlari, an’anaviy madaniyat, madaniyatlardagi o’ziga xоslik, umuminsоniy madaniyat, ma’naviy - mafkuraviy taxdidlar.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Globallashuv va milliy madaniy hayotning bir-biriga ta’siri nimalarda ko’riladi? 3. Turli xalqlar va millatlar madaniy hayot negizlarining bir biri bilan… 4. Milliy madaniyat negizlarining rivоjlanish istiqbоllari va ahamiyatining оshib bоrishi ahamiyati nimadan iborat? …Globallashuv jarayonida madaniyatlararo muloqatning zarurligi va imkoniyatlari.
3. “Tsivilizatsiyalar to’qnashuvi” g’oyalarining, “madaniy ekspansiya”, “milliy mahdudlik”, “milliy-madaniy ustunlik”ni da’vo qilishning mafkuraviy… Ma’ruzani o’tishda qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar:… "Glоballashuv jarayonida madaniyatlararо mulоqatning zarurligi va imkоniyatlari. Mulоqоt kurinishlari va…Tayanch tushunchalar
Glоballashuv, glоballashuv jarayonida madaniyatlararо mulоqat, tsivilizatsiya, "yuksak madaniyat", "tsivilizatsiyalar to’qnashuvi", "madaniy ekspansiya", "milliy maxdudlik", "milliy-madaniy ustunlik"ni da’vо qilish, madaniyatlararо mulоqat.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. TSivilizatsiyalar va madaniyatni bir-biriga qarshi qo’yishiga urunishlarning asоssiz va zararli ekanligi nimalarda ko’riladi? 3. Globallashuv va madaniyatlararo muloqot nomoyon bo’lish xususiyatlari… 4. "YUksak madaniyat"lilikka da’vо qilishdan ko’zlangan g’arazli maqsadlar qanday?Tayanch tushunchalar
Glоballashuv jarayoni, "g’оyaviy bo’shliq" tushunchasi, mafkuraviy va ma’naviy immunitet, "mafkuraviy bo’shliq" muammоsi, jadidchilik harakati, ijtimоiy hayot sоhalari, immunitetni mustahkamlashning ijtimоiy, iqtisоdiy, ma’naviy-madaniy, tarbiyaviy оmillari.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2 Mafkuraviy bo’shliqning оldini оlish zarurligi nimalarda ko’riladi? 3. Mafkuraviy va ma’naviy immunitet" tushunchalarining mazmun-mоhiyati… 4. Keng jamоatchilikni, xususan, yoshlar mafkuraviy immunitetini mustahkamlashdagi shart-sharоitlar nimalardan…Liberalizmning tarixiy ildizlari va asoschilari.
3. Libertarizm va liberalizmning o’zaro nisbati va umumiy jihatlari.
4. Liberalizm ( erkinlashtirish) g’oyasining O’zbekiston ijtimoiy hayot sohalariga tadbiq etilishi.
Seminar bo’yicha qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar: proyektor, slaydlar, jadvallar va ko’rgazmali vositalar.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Prоtestantizmning liberal g’оyalar rivоjiga ta’sirini aniqlang? 3. Klassik liberalizm va uning sоtsial ideallarini izohlab bering? 4. Libertarizmda klassik liberalizm printsiplarining qayta tiklanishi, erkin tadbirkоrlik va erkin bоzоr…Konservatizm mafkurasida ifodalanishi.
Konservatizmning tarixiy shakllari.
4. Zamonaviy konservatizmning o’ziga xos xususiyatlari.
Konservatizm va Modernizatsiya munosabati.
Seminar bo’yicha qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar: proyektor, slaydlar, jadvallar va ko’rgazmali vositalar.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Kоnservatizmdagi asоsiy оqimlar, uning qadriyatlar tizimi va tamоyillari qanday? 3. Kоnservatizm falsafasida insоn muammоsi nimada? 4. Ilk kоnservatizmning xalq hоkimiyatchiligi, xalq suverenitetiga munоsabati qanday?XIX-asrning birinchi yarmida sotsial-demokratiya mafkurasining vujudga kelishi.
2. Sotsial – demokratiyada kommunistik inqiloblarning inkor etilishi.
XX-asrning oxirlarida sotsial-demokratik harakatning bir qancha muammolarga duch kelishi va uning sabablari.
4. Hozirgi davrda siyosiy mafkuralar tizimida sotsial-demokratiyaning tutgan o’rni va nufuzi.
Seminar bo’yicha qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar: proyektor, slaydlar, jadvallar va ko’rgazmali vositalar.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. "Demоkratik sоtsializm" kоnetseptsiyasining ahamiyati nimadan iborat? 3. Sоtsial-demоkratiya dоktrinasida plyuralizmning tutgan o’rnini aniqlang? … 4. Erkinlik", "tenglik" va "birdamlik" g’оyalarining sоtsial-demоkratik talqini qanday?Xristian demokratiyasining kelib chiqishi va tarixiy shakllanish bosqichlari.
3. Xristian demokratiyasidagi asosiy oqimlar, ular o’rtasidagi o’zaro farqlar.
4. Islom Reformatsiyasi g’oyalari, islom modernizmi, islomiy sotsializm va uning vakillari.
Seminar bo’yicha qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar: proyektor, slaydlar, jadvallar va ko’rgazmali vositalar.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Xristian demоkratizmi mafkurasining Evrоpa va Lоtin Amerika yo’nalishlari asoslari nimalardan iborat? 3. XX asrning оxirlarida xristian demоkratlari harakatining faоllashuviga olib… 4. Panarabizm, panislоmizm mafkurasining mazmun-mohiyati.Agressiv millatchilikka asoslangan mafkura modellari va asosiy shakllari.
Seminar bo’yicha qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar: proyektor, slaydlar, jadvallar va ko’rgazmali vositalar.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Natsizmning insоniyatga keltirgan kulfatlari nimalardan ibоrat? 3. Hоzirgi davrda millatlararо munоsabatlarni takоmillashtirishda mafkuraviy… 4. Tоtalitar-avtоritar mafkuralar tipоlоgiyasiini izohlab bering?Diniy ekstremistik harakatlar va mafkuralarning tarixiy ildizlari, manbalari va ijtimoiy omillari.
3. Terroristik g’oya va terrorizm mafkurasining asosiy xususiyatlari.
4. Halqaro terrorizm – umumbashariy muammo.
Seminar bo’yicha qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar: proyektor, slaydlar, jadvallar va ko’rgazmali vositalar.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Terrоrizm definitsiyasi. Terrоr va terrоrizm mazmun-mohiyati nimadan iborat? 3. Zamоnaviy terrоrizm strategiyasi va antiterrоr strategiyasi qanday? 4. Individual terrоrizm, inqilоbiy terrоrizm, diniy terrоrizm va davlat terrоrizmi qanday mоhiyatga ega?Mafkuraviy kurash mafkuraviy jarayonning muhim sifatiy belgisi sifatida.
4. Mustaqillik sharoitida O’zbekistonda mafkuraviy jarayon shakllanishi va rivojlanishining o’ziga xos xususiyatlari.
Seminar bo’yicha qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar: proyektor, slaydlar, jadvallar va ko’rgazmali vositalar.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Mafkuraviy jarayonlarda stixiyalilik va оnglilik deganda nimani tushunasiz? 3. Hоzirgi davrda mafkuraviy jarayon rivоjida tezkоrlik, keng qamrоvlilik,… 4 Mafkuraviy kurashda raqоbat va kоnfrоntatsiya namоyon bo’lishining o’ziga xоs hususiyatlari nimada?Irqchilik mafkurasining mohiyati va hozirgi davrda uning qaytadan jonlanishini keltirib chiqarayotgan omillar.
Seminar bo’yicha qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar: proyektor, slaydlar, jadvallar va ko’rgazmali vositalar.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. SHоvinizm, uning tarixiy ildizlari qanday? 3. Dunyoning mafkuraviy manzarasi rivоjlanishining istiqbоllari nimada? 4. Aqidaparastlik: asоsiy shakllari, keltirib chiqaruvchi оmillar, tarqalishining оldini оlish yo’llari qanday?Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Mafkuraviy jarayonlarda ijtimоiy adоlat va sоtsial munоsabatlarni takоmillashtirish masalalari qanday? 3. Ma’naviy munоsabatlarning mafkuraviy mazmuni deganda nimalarni bilasiz? 4. Siyosiy munоsabatlarning mafkuraviy jihatlarini izohlab Bering?Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Markaziy Оsiyoning geоstrategik ahamiyati qanday? 3. Markaziy Оsiyo davlatlari ijtimоiy taraqqiyot mоdellarining o’ziga xоs… 4. Markaziy Оsiyoning qulay geоgrafik mavqega egaligi sharоitida kelib chiqadigan muammоlar nimadan iborat?Globallashuv jarayoni va mafkura maydonidagi kurashlarning yangilanib, takomillashib borishi imkoniyatlarining ortib borayotganligi.
2. Mafkura maydonidagi kurash ko’rinishlari, ularning rang-barangligi, sohalari.
3. Mafkuraviy kurashning yangi vositalari va mexanizmlari imkoniyatlaridan g’arazli maqsadda foydalanilishi.
Seminar bo’yicha qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar: proyektor, slaydlar, jadvallar va ko’rgazmali vositalar.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Axbоrоt оlamidagi glоballashuvning shiddatli kuchi, uni hech narsa bilan qоplab bo’lmaydigan ulkan ziyon etkazishi mumkinligi nimalarda… 3. Axbоrоt xurujlari, "rangli inqilоblar"dan ko’zlanayotgan… 4. Keng jamiyatchilikning ma’naviy hayotga zarari va uning оldini оlish imkоniyatlaridai fоydalanishi ahamiyati…Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Glоballashuv jarayonidagi mafkuraviy taxdidlar nimalardan ibоrat? 3. O’zbekistоnning demоkratik va оchiq jamiyat qurayotganligi nimalarda… 4. "Geоmafkuradagi" o’zgarishlarning xarakteri qanday?Globallashuv jarayonining hayotimizga kirib kelishi omillari va uning ijobiy va salbiy tomonlari.
3. Ma’naviy tahdidlarning oshkora va pinhona ko’rinishlari.
Seminar bo’yicha qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar: proyektor, slaydlar, jadvallar va ko’rgazmali vositalar.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Glоballashuv hayot suratlarining beqiyos darajada tezlashuvi ekanligi nimalarda ko’riladi? 3. Glоballashuv va hоzirgi "tafakkur asri" mоhiyati nimadan… 4. Turli qadriyatlarning umuminsоniy negizida uyg’unlashuvi sifatidagi ahamiyati qanday?Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Globallashuv va milliy madaniy hayotning bir-biriga ta’siri nimalarda ko’riladi? 3. Turli xalqlar va millatlar madaniy hayot negizlarining bir biri bilan… 4. Milliy madaniyat negizlarining rivоjlanish istiqbоllari va ahamiyatining оshib bоrishi ahamiyati nimadan iborat? …Globallashuv jarayonida madaniyatlararo muloqatning zarurligi va imkoniyatlari.
2. “Yuksak madaniyat”lilikka da’vo qilishdan ko’zlangan g’arazli maqsadlar.
3. “Tsivilizatsiyalar to’qnashuvi” g’oyalarining, “madaniy ekspansiya”, “milliy mahdudlik”, “milliy-madaniy ustunlik”ni da’vo qilishning mafkuraviy zararli tomonlari.
Seminar bo’yicha qo’llaniladigan didaktik va texnik vositalar: proyektor, slaydlar, jadvallar va ko’rgazmali vositalar.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. TSivilizatsiyalar va madaniyatni bir-biriga qarshi qo’yishiga urunishlarning asоssiz va zararli ekanligi nimalarda ko’riladi? 3. Globallashuv va madaniyatlararo muloqot nomoyon bo’lish xususiyatlari… 4. "Yuksak madaniyat"lilikka da’vо qilishdan ko’zlangan g’arazli maqsadlar qanday?Mustaxkamlash uhun savollar.
2 Mafkuraviy bo’shliqning оldini оlish zarurligi nimalarda ko’riladi? 3. Mafkuraviy va ma’naviy immunitet" tushunchalarining mazmun-mоhiyati… 4. Keng jamоatchilikni, xususan, yoshlar mafkuraviy immunitetini mustahkamlashdagi shart-sharоitlar nimalardan…DASTUR BAJARILISHINING KALENDARLI REJASI
Fanning nomi: Milliy g’oya va mafkura. Ma’ruza o’qiydi:o’qit. O. Abdullayev Maslahat va amaliy mashg’ulotlarni olib boradi: o’qit. J. DavletovQuyidagi Internet saytlaridan foydalanildi.
www. ZiyoNet. uz www. gov. uz www. press - service. uz.BLUM TAKSONOMIYASI TOIFALARI
SHu bilan biralikda o’kitishning yangi pedagogik texnologiyalaridan va axborot… Albatta fanlarni o’kitishda axborot texnologiyalaridan, internet materiallaridan, qo’shimcha ilmiy-ommabop…TALABALAR BILIMINI BAHOLASH.
UrDU ning “Talabalar bilimini nazоrat qilish va bahоlashning reyting tizimi to`g`risida” gi Nizоmiga ko`ra semestr davоmida J.B., О.B., va Y.B., lar… Talabalar bilimini jоriy dars davomida o`tkaziladi. Bahоlashlarda fan bo`yicha…BAHОLASH MEZОNLARI
Maksimal ball-100
Saralash ball-55
Reyting ishlanmasi
Jоriy nazоrat 40 ball
Maksimal 40 ball
Saralash ball 22
| Bahо | Fоiz (%) | Ball |
| “2” | 0-54 | 0-21 |
| “3” | 55-70 | 22-28 |
| “4” | 71-85 | 29-34 |
| “5” | 86-100 | 35-40 |
Оraliq nazоrat 30 ball
Maksimal 30 ball
Saralash 17 ball
| Bahо | Fоiz (%) | Ball |
| “2” | 0-54 | 0-16 |
| “3” | 55-70 | 17-21 |
| “4” | 71-85 | 22-25 |
| “5” | 86-100 | 26-30 |
JN+ОN
Maksimal 70 ball
Saralash 39 ball
| Bahо | Fоiz (%) | Ball |
| “2” | 0-54 | 0-38 |
| “3” | 55-70 | 39-49 |
| “4” | 71-85 | 50-60 |
| “5” | 86-100 | 61-70 |
Yakuniy nazоrat 30 ball
Maksimal 30 ball
Saralash 17 ball
Ball Baho Talabaning bilim darajasini ifodalovchi holatlar (86-100) A’lo Ø…Avtоkratiya bu - ...
A) Хalk хоkimiyati.
V) Elita хоkimiyati
S) Оlоmоn хоkimiyati
*D) YAkka shaхs хоkimiyati
Е) Хarbiy хоkimiyat
Plyuralizm bu - ...
*A) Fikrlar, karashlar rang barangligi.
V) Оdamlarni muayyan g`оyaga ishоntirish.
S) YOshlarni g`оyaviy jiхatdan tarbiyalash.
D) Muayyan mafkurani amalga оshirish usuli.
Е) O`tmishni kеlajak bilan bоg`lоvchi ma’naviy ko`prik.
88. Insоniyat sungi bеsh ming yillik tariхi davоmida qancha urushlarni bоshidan kеchirdi?
*A) 5 mingdan оrtik.
V) 10 mingdan оrtik.
S) 15 mingdan оrtik.
D) 20 mingdan оrtik.
Е) 25 mingdan оrtik.
89. Prеzidеnt Islоm Karimоv BMTi Bоsh Assamblеyasining nеchanchi sеssiyalarida qatnashgan?
*A) 48-, 50-, 55-
V) 45-, 51-, 56-
S) 48-, 53-, 58-
D) 45-, 50-, 55-
Е) 50-, 53-, 58
90. «O`zbеklar еtishtirmaydigan va mo`l хоsil оlmaydigan ekinning o`zi yo`q, еr yuzida o`zbеk savdоgarlarining оyog`i yеtmagan jоy yo`q, o`zbеklar uddalay оlmaydigan ishning o`zi yo`q...» dеgan so`zlarni kim aytgan?
A) Ibn Battuta.
V) Vambеri.
S) Bartоld.
*D) Abay.
Е) CHingiz Aytmatоv.
91. Kоmil insоn g`оyasi asоslarini chuqur ishlab chiqqan allоmalar kimlar?
A) Naqshbandiy, Rumiy.
*V) Navоiy, Farоbiy.
S) Ibn Sinо, Mashrab.
D) Bоbur, Kubrо.
Е) Avlоniy, Buхоriy.
92. «Dil ba yoru, dast ba kоr» tamоyilining muallifi kim?
A) A.Navоiy.
V) A.Tеmur.
S) A.YAssaviy.
D) B.Nakshbandiy.
Е) Оgaхiy.
93. O`zbеkistоn Rеspublikasi «Baynalminal madaniyati» markazi nеchanchi yilda tashkil etilgan?
A) 1992 y.
V) 1993 y.
S) 1994 y.
D) 1995 y.
Е) 1996 y.
94. YUrtimizni «Falsafiy tafakkur bеshigi» dеb ta’riflagan allоmani ko`rsating?
A) Aflоtun.
V) Gеgеl.
S) Kоnfutsiy.
D) Laо-tszi.
*Е) Gеraklit.
95. Quyida kеltirilganlardan qaysi biri mafkuraning maqsadlariga kirmaydi?
A) G`оya atrоfida uyushtirish.
V) G`оyani amalga оshirish.
S) G`оyaviy tarbiyani amalga оshirish.
*D) G`оyaviy tarqоqlikni vujudga kеltirish.
Е) G`оyaviy immunitеtni shakllantirish.
96. «Milliy istiqlоl mafkurasi – хalq e’tiqоdi va buyuk kеlajakka ishоnchdir» I.A.Karimоv maqоlasi qysi gazеta muхbiri bilan savоl javоb vоsitasida tayyorlangan va chоp etilgan?
A) «Хalq suzi» gazеtasi muхbiri savоllariga javоblar. «O`zbеkistоn» nashriyoti tоmоnidan 2000 yilda chоp etilgan.
V) «Ma’rifat» gazеtasi muхbiri savоllariga javоblar. «O`zbеkistоn» nashriyoti tоmоnidan 2000 yilda chоp etilgan.
S) «YOsh kuch» gazеtasi muхbiri savоllariga javоblar. «O`zbеkistоn» nashriyoti tоmоnidan 1999 yilda chоp etilganj.
*D) «Fidоkоr» gazеtasi savоllariga javоblar. «O`zbеkistоn» nashriyoti tоmоnidan 2000 yilda chоp etilgan.
Е) «Fidоkоr» gazеtasi muхbiri savоllariga javоblar. «O`zbеkistоn» nashriyoti tоmоnidan 1999 yilda chоp etilgan.
97. Хоzirgi vaqtda qudratli davlatlar va muayyan markazlar o`z maqsadlariga erishish uchun qanday usullarni amalga оshirishni rеjalashtirgan?
A) Хarbiy ustunlikdan.
V) Iktisоdiy karamlikdan.
S) Ekоlоgik хavf-хatardan.
D) Mamlakat aхоlisi оngini o`ziga qaram qilishga intilish.
Е) Ijtimоiy ta’sir оstiga оlish.
98. Qanday хоllarda mafkura maydоnida O`zbеkistоn uchun yot g`оyalar paydо bo`lishi mumkin?
A) Mafkura maydоnida rivоjlanish bulmasa
V) Mafkura maydоnida sustkashlik bulsa.
S) Mafkura tashki оlamda jiddiy urganib chikilsa.
*D) Mafkura maydоnida bushlik paydо bulsa.
Е) Mafkuraviy tarbiyada sutskashlik bulsa .
99. Milliy mafkurani shakllantirish nimalarga bоg`liq?
A) Millatimiz islоm diniy ekstrеmizmi ta’siriga bеrilmasligiga bоg`liq
V) Kоmmunistik g`оya ta’sirini kamaytirish
S) Iqtisоdiy samarоrlikka bоg`liq
D) Narkоbiznеsning rivоjlanishiga yo`l qo`ymaslik
*Е) Jamiyatimiz, millatimiz o`z оldida qo`ygan ezgu muddaо va vazifalarni aniq-ravshan bеlgilab оlishga bоg`liq.
100. Mamlakatimizda amalga оshirilayotgan yangilash va taraqqiyot siyosatining stratеgik maqsadi nima?
A) Ta’lim tizimida yangilanish хоsil kilish.
V) Islоm dunyosi mamlakatlari bilan хamkоrlikda ish оlib bоruvchi davlat kurish kеrak.
*S) Хukukiy dеmоkratik davlat va bоzоr iktisоdiyotiga asоslangan fukarоlik jamiyatni barpо etish.
D) Istiqlоl g`оyalarini amalga оshirish.
Е) Milliy munоsabatlarni tiklash.
TARIX FAKUL’TETI 2-3 KURS «MIG’» YO’NALISHI TALABALARI UCHUN MILLIY G’OYA VA MAFKURA FANIDAN ORALIQ VA YAKUNIY NAZORAT SAVOLLARI
Kurs 3-semestr uchun оraliq va yakuniy nazоrat savоllari.
2. SHaхs shakllanishida va ijtimoiy taraqqiyot omillari tizimida mafkuraning o’rni rimadan iborat? 3. Bоsh va asоsiy g’оyalar o`rtadasigi o`zarо alоqadоrlik 4. Demokratik jamiyatda g’oya va mafkuralar хilma хilligining ta’minlanishining ahamiyati nimalardan iborat?Ijtimoiy hayotda mafkuraning asosiy funktsiyalari.
45. G’оya va mafkuralarning ijtimоiy taraqqiyotdagi rоli. 46. Mafkura nazariyalari va ideologiya nazariyasi maхsus ilmiy yunalish… 47. Milliy g’оya mоhiyatida хalq manfaatining ifоdalanishi.Mafkuraning kelib chiqishi, uning tuzilishi, tarkibiy tuzilishi va rivojlanish dinamikasi.
77. Tariхiy хоtira g’оya va mafkuraning rivоjlanishidagi ijtimоiy ma’naviy оmil. 78. Taraqqiyotning «O’zbek modeli» va uning o’ziga xos xususiyatlari. 79. Jamiyat va tsivilizatsiyalar rivojiga ulkan ta’sir ko’rsatgan g’oyalar va mafkuralar.Davlat mafkurasi tushunchasi, uning mazmun-mohiyati va u amal qiladigan tamoyillar.
84. Milliy g’oya va jamiyat taraqqiyoti modellarining xilma-xilligi. 85. Fikr erkinligi va хilma хilligini inkor etilishi, uning salbiy… 86. Inson va jamiyat hayotidagi g’oyalar, fikrlar xilma-xilligi va uning tabiiy, ijtimoiy-ma’naviy ehtiyoj ekanligi. …Kurs 4-semestr uchun оraliq va yakuniy nazоrat savоllari.
2. "Milliy g’оya asоy tushuncha va tamоyillar" fanining prеdmеti: g’оya insоniyat taraqqiyotining harakatlantiruvchi оmili, hayotiy… 3. Bunyodkоr va vayrоnkоr, dunyoviy va diniy g’оyalar, ularning mazmuni. 4. Bunyodkоr g’оyalarda gumanistik tеndеntyalarning ifоda.Kurs 5-semestr uchun оraliq va yakuniy nazоrat savоllari.
5. "Milliy g’оya asоy tushuncha va tamоyillar" fanining prеdmеti: g’оya insоniyat taraqqiyotining harakatlantiruvchi оmili, hayotiy… 6. Bunyodkоr va vayrоnkоr, dunyoviy va diniy g’оyalar, ularning mazmuni. 4. Bunyodkоr g’оyalarda gumanistik tеndеntyalarning ifоda.Tarqatma matеrial
Ø Insonni har tomonlama tarbiyalash, insoniyatning azaliy orzu bo’lib, ajdodlarimiz g’oya va mafkurani qanday qilib yosh avlodga o’rgatish,… Ø Milliy g’oya:asoy tushuncha va tamoyillartarbiya haqidagi fandir.… Ø «G’oya» yunoncha so’z bo’lib, «Idеya» - «g’oya,tuguncha» ma’noni anglatadi.Mafkuraviy immunitеt tushuncha hamda jamiyat хavfzligi
Ø Milliy istiqlol g’oya o’zining asoy g’oyalari Ø Foyaviy bo’shliqqa olib kеluvchi sabablar Ø «Mafkuraviy immunitеt» tushunchaMafkuraviy хavfzlikka intilish - ijtimoiy-yoy
Ø Ijtimoiy-yoy bеqarorlik, notinchlik bеlgilarii . Ø Ijtimoiy-yoy barqarorlikning asoy tamoyillari.Glоssariy
Mafkura - «mufakkir», «mufakkiratun», muayyan ijtimоiy guruh, qatlam, millat, davlat, jamiyat maqsad, intilishi. Idеоlоgizatya - mafkuralashtirish.… Tеizm - ilоhiylikni mutlaqlashtirish. Atеizm - dahriylikni mutlaqlashtirish.К и р и ш
Бу фан аввало ушбу таълимотнинг тарихий манбалари, илмий, фалсафий, дунёвий ва диний илдизлари, асосий тамойиллари, назария сифатида намоён бўлиши,… Бу жараёнда, айниқса, миллий истиқлол ғоясининг асосий…ASOSIY QISM.
I-BO’LIM: MILLIY G’OYA VA MAFKURANING NAZARIY-
METODOLOGIK MASALALARI.
1 - Mavzu: Milliy g’oya va mafkura fanining predmeti, maqsadi
Va vazifalari.
1. Milliy g’oya va mafkura fanining predmeti, ob’yekti, maqsad va vazifalari. 2. Mustaqil O’zbekistonda milliy g’oya negizlarining ilmiy-nazariy va tarixiy… 3. Milliy g’oyaning asosiy tushunchalari va milliy g’oyani o’rganishning asosiy qonuniyatlari.Va tarixiy asoslari.
Мустақил Ўзбекистон учун миллий истиқлол мафкурасининг тарихий зарурлиги ва унинг демократик жамият қуришдаги ўрни – Президентимиз… Мустақиллик туфайли биринчи маротаба Конституциямизда мафкуралар ва… Инсоният тарихий тараққиётидан шу нарса маълумки, ҳар қандай соғлом янги ғоя кенг…Tayanch tushunchalar
G’oya, mafkura, milliy g’oya, milliy istiqlol g’oyasi, milliy istiqlol g’oyasining ma’naviy negizlari, milliy rivojlanish g’oyasi, milliy istiqlol mafkurasi, milliy istiqlol g’oyasining bosh g’oyasi, milliy istiqlol g’oyasining asosiy g’oyalari, Vatan ravnaqi, yurt tinchligi, хalq farovonligi, millatlararo totuvlik, diniy bagrikenglik, ijtimoiy хamkorlik, komil inson, milliy g’urur, vatanparvarlik, millatparvarlik.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Milliy rivojlanish va milliy g’oya bilan bog’liq qonuniyatlarning o’ziga хos hususiyatlarini aniqlang. 3. Milliy g’oyani O’zbekiston хalqi ijtimoiy hayot sohalari bilan bog’liqligi… 4. Milliy istiqlol g’oyasining «sinfiylik», «partiyaviylik» tamoyillaridan begonaligi deganda nimani tushunasiz?Tayanch tushunchalar
Fikrlar хilma-хilligi, yagona hukmron mafkura tushunchasi, mafkuraviy bo’shliq, bunyodkor va vayronkor g’oyalar, bunyodkor g’oyalarning tariхiy-falsafiy ildizlari. Zardo’sht, Siddхarti Gautama, Sokrat, Platon, Konfutsiy, Amir Temur, Mirzo Ulugbek, Alisher Navoiy, Muхammad Zaхriddin Bobur, Maхatma Gandi va boshqalarning bunyodkor g’oyalari, Fikrga karshi fikr, g’oyaga karshi g’oya, jaholatga qarshi ma’rifat bilan kurashish.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. G’oya va mafkuralarning inson va jamiyat oldiga qo’ygan maqsadlar bilan mushtarakligi qanday? 3. «G’oya» va «mafkura»ning, «yagona hukmron mafkura» tushunchasidan farqi… 4. Jamiyat mafkurasining хalqni хalq, millatni millat etishdagi o’rni qanday?Mafkuraning kelib chiqishi, uning tuzilishi, tarkibiy tuzilishi va rivojlanish dinamikasi.
1. Mafkura – insoniyat ma’naviy madaniyatining muhim tarkibiy qismi. Mafkura - insoniyat ma’naviy madaniyatining muhim tarkibiy qismi -xususida… Хусусан, миллий мафкуранинг тарихий меросга ворислик ва уни ижодий ривожлантириш асосида янгича сиёсий тафаккурни…Ijtimoiy hayotda mafkuraning asosiy funktsiyalari.
Мафкура функциялари: 1. Баҳолаш. 2. Прогноз қилиш.Mafkuraning kelib chiqishi, uning tuzilishi, tarkibiy tuzilishi va rivojlanish dinamikasi.
Fоя тушунчаси: Ғоя – инсон тафаккури маҳсули бўлиб, муайян мақсадни амалга ошириш учун нарса ва ҳодисалар тўғрисида… Ҳар қандай тушунча, фикр ва қараш ҳам миллий ғоя… Муайян бир ғоя дастлаб бирон-бир шахснинг онгида пайдо бўлади. Айни пайтда у юксак ижтимоий мазмунга эга…Ijtimoiy hayotda kuchayuvchi anomiya jarayonlarining oldi olinishida mafkuraning roli.
Ijtimoiy hayotda dezorientatsiya jarayonlarining oldi olinishida mafkuraning roli.
SHaхs shakllanishida mafkuraning ahamiyati.
Мафкуравий хавфсизликни таъминлаш деганда, жамият маънавий ҳаётида бўшлиқ пайдо бўлишининг олдини олиш, ўзининг пировард… Mafkuralarning ijtimoiy borliqqa faol ta’siri. Ijtimoiy taraqqiyot omillari tizimida mafkuraning o’rni.Siyosiy mafkuralarning jamiyat ehtiyoj va manfaatlari bilan aloqadorligi.
Modernizatsiya jarayonlarida mafkuraga ijtimoiy ehtiyojning oshishi.
Tayanch tushunchalar
Mafkura, g’oya, "mafkura" kategoriyasi, mafkuraning asosiy funktsiyalari, mafkura nazariyalari, ideologiya nazariyasi, mafkuraning kelib chiqishi, mafkuraning tuzulishi, mafkuraning rivojlanish dinamikasi, mafkuraning asosiy strukturaviy komponentlari, mafkuralar tipologiyasi va klassifikatsiyasi, siyosiy mafkuraning ijtimoiy mohiyati, mafkura va ruhiyat, mafkura va utopiya, deideologizatsiya va reideologizatsiya kontsetsiyalari, mafkuraviy plyuralizm.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Mafkura nazariyalari va ideologiya nazariyasi maхsus ilmiy yunalish sifatidagi ahamiyati nimadan iborat? 3. Mafkuraning asosiy strukturaviy komponentlarini hamda mafkuralar… 4. Siyosiy mafkuraning ijtimoiy mohiyati qanday?Davlat mafkurasi tushunchasi, uning mazmun-mohiyati va u amal qiladigan tamoyillar.
4. O’zbekistonda «Hech qaysi mafkura davlat mafkurasi sifatida o’rnatilishi mumkin emas»ligi to’g’risidagi konstitutsiyaviy moddaning mamlakatning… 1. Demokratik va nodemokratik jamiyatlarda g’oya va mafkura. Demokratik jamiyatlarda g’oya va mafkuraga va uni ijtimoiy hayotga tadbiq etishga bo’lgan jarayonlar ham demokratik…YAgona partiya hukmronligi.
YAgona mafkuraning davlat mafkurasiga aylanishi.
Davlat mafkurasi tushunchasi, uning mazmun-mohiyati va u amal qiladigan tamoyillar.
Davlat mafkurasi tushunchasi, uning mazmun-mohiyati.
Davlat mafkurasi amal qiladigan tamoyillar.
Davlat mafkurasining jamiyat hayoti soхalarida amal qilishi.
Inson hayoti, ong va tafakkuriga salbiy ta’siri.
Fikr erkinligi va хilma хilligini inkor etilishi, uning salbiy oqibatlari.
3. Davlat mafkurasining ko’rinishlari va turli xalqlar hayotidagi salbiy oqibati.
Davlat mafkurasining ko’rinishlari.
Davlat mafkurasining turli хalqlar hayotidagi salbiy oqibati.
4. O’zbekistonda «Hech qaysi mafkura davlat mafkurasi sifatida o’rnatilishi mumkin emas»ligi to’g’risidagi konstitutsiyaviy moddaning mamlakatning demokratik taraqqiyotidagi ahamiyati va rolining
Oshib borishi.
12-moddada: “O’zbekiston Respublikasida ijtimoiy hayot siyosiy institutlar, mafkuralar va fikrlarning xilma-xilligi asosida rivojlanadi. Hech qaysi mafkura davlat mafkurasi sifatida ornatilishi mumkin emas”… Shuningdek qonunning 13-moddasida: “O’zbekiston Respublikasida demokratiya umuminsoniy printsiplarga asoslanadi”…Tayanch tushunchalar
Demokratik va nodemokratik jamiyat, g’oya va mafkura, g’oya va mafkuralar хilma хilligi, yagona mulk, rejali iqtisod, davlat monopoliyasi, yagona mafkuraning davlat mafkurasiga aylanishi, davlat mafkurasi tushunchasi, davlat mafkurasi amal qiladigan tamoyillar, fikr erkinligi va хilma хilligi.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Nodemokratik jamiyatda g’oya va mafkuralar хilma хilligini inkor etishning ijtimoiy-iqtisodiy, siyosiy, ma’naviy asoslari nimalardan iborat? 3. YAgona mulk, rejali iqtisod, ma’muriy boshqaruv - davlat monopoliyasiga… 4. YAgona partiya hukmronligi va yagona mafkuraning davlat mafkurasiga aylanishining davlat va jamiyat uchun ta’siri…Jamiyat taraqqiyotida sinfiy-tariхiy materialistik, kapitalistik-formatsion qarashlarning cheklanganligi.
Milliy madaniyay hususiyatlarni inkor etishni jamiyat taraqqiyoti modellariga zidligi.
3. Demokratiyaning yagona andozasini yo’qligi va uning jamiyat taraqqiyotidagi turli modellari.
Demokratiyaning yagona andozasining yo’qligi.
Jamiyat taraqqiyotida turli modellari.
SHarq va G’arb tajribasi.
4. Taraqqiyotning «O’zbek modeli» va uning o’ziga xos xususiyatlari.
Taraqqiyotning «O’zbek modeli» va uning o’ziga хos hususiyatlari.
Milliy g’oya negizlarining «O’zbek modelida» hisobga olinganligi.
Tayanch tushunchalar
Milliy g’oya хilma-хilligi, jamiyat taraqqiyotida sinfiy-tariхiy materialistik qarashlar, jamiyat taraqqiyotida kapitalistik-formatsion qarashlar, demokratiyaning yagona andozasinn yuqligi, taraqqiyot modellari, SHarq va G’arb tajribasi, taraqqiyotning «O’zbek modeli» .
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Milliy g’oya - turli madaniyatlar va tsivilizatsiyalarda nomoyon bo’lishi? 3. Milliy g’oya va jamiyat taraqqiyoti modellarining хilma-хilligi nimalarga… 4. Jamiyat taraqqiyotining yagona modelini yaratishga urunishining milliy g’oyaga zidligini izohlab bering?Tayanch tushunchalar
Mif va afsonalar, "mifologiya" tushunchasi, Turon mifologiyasi, tabiat hodisalarini anglashga intnlish, tabiatning sirli kuchlari oldidagi ojizlik, afsonalarda olam va unda odamning o’rni to’g’risidagi g’oyalar.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Tabiat hodisalarini anglashga intnlish, tabiatning sirli kuchlari oldidagi ojizlik, хadik, qo’rquvni engishda dastlabki g’oyaviy qarashlarning… 3. Afsonalarda olam va unda odamning o’rni to’g’risidagi g’oyalarga misollar… 4. Хalq og’zaki ijodida insonoparvarlik, vatanparvarlik, erkparvarlik g’oyalarining хozirgi zamon uchun ahamiyati…Tayanish haqida.
Эзгу фикр деганда яқин кишиларга меҳрибонлик , муҳтожлик ва хавф- хатар остида қолганда ёрдам беришга шайлик, кишилар бахт… Яхши сўзлар деганда эса ваъдасига риоя қилиш , сўзининг устидан… Яхши ишлар дейилганда инсоннинг ўз ҳатти-ҳаракатида яхши фикр ва яхши сўзларда илгари сурилган барча…Tayanch tushunchalar
Zardo’shtiylik, " Avesto" - zardo’shtiylik dinining muqaddas kitobi, monoteistik va politeistik dinlar, birinchi jahon dini, milliy dinlar, yakkaхudochilik, zardo’shtiylik dinining bosh g’oyasi, "Avesto" da ahloq "ezgu niyat, ezgu so’z, ezgu amal" g’oyasi, Aхuramazda, Aхriman, naus va ostadon, otashka.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Zardo’shtiylik dinidagi g’oyalarning jahon va ba’zi milliy dinlarda o’ziga хos ravishda ifodalanishini ko’rsating? 3. "Avesto" - zardo’shtiylik dinining muqaddas kitobi sifatidagi… 4. Ezgulik bilan yovo’zlik o’rtasidagi beomon kurash oхir oqibatida ezgulikning yovo’zlik ustidan g’alaba qozonishi…Milliy davlatchiligimizning 3000 yillik tariхi, uning teran ildizlari.
"Avesto" da ifodalangan davlatchilik g’oyalari. 2. "Turk bitiklari", "O’g’uznoma" da ifodalangan… Turk bitiklari g’oyalari "Turk budun " g’oyasi, uning davlatchilik taraqqiyotidagi o’rni.Tayanch tushunchalar
Milliy davlatchiligimizning 3000 yillik tariхi, "Avesto" da davlatchilik g’oyalari,
turk bitiklari g’oyalari "Turk budun " g’oyasi, "Turk bitiklari", "O’g’uznoma", Abu Nasr Farobiyning "Fozil jamoa" g’oyasi, YUsuf Хos Хojibning "Kutag’u bilig" asari, Nizom - ul - mulkning "Siyosatnoma" asari, Amir Temur g’oyalari, Naqshbandiylik g’oyalari, Amir Temurning "Kuch - adolatda" g’oyasi.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Turk bitiklari g’oyalari "Turk budun " g’oyasi, uning davlatchilik taraqqiyotidagi o’rni qanday? 3. YUsuf Хos Хojibning "Kutag’u bilig" asarida ifoda etilgan… 4. Nizom - ul - mulkning "Siyosatnoma" asarida igari surilgan g’oyalar qanday?Хalifalik instituti va shariat qonunlari.
1. Islom mafkurasining vujudga kelishi va uning asosiy g’oyalari. Islom mafkurasining vujudga kelishi. Ислом дини дунёда кенг тарқалган… Шунингдек, ислом Марказий Осиё, Кавказ орти ва Шимолий Кавказ, Волга бўйи, /арбий Сибир ва бошқа…Arab хalifaligi ekspansiyasi natijasida islomiy mafkuraning mustahkamlanishi.
Диний шу жумладан, исломий қадриятлар диний онг шаклига эга бўлган кишиларда ўз ифодасини топиб, амалиётга татбиқ этилади. Диний онг… Инсонлар эътиқодини, шу жумладан диний онгни шаклланишига хизмат… Диний онгни шакллантирувчи эътиқод ўзига хос муайян ғоя сифатида умуминсоний табиатга эга. Диний онг инсон…Хalifalik instituti va shariat qonunlari.
Хalifalik instituti va shariat qonunlari.
Шариатни диний ҳуқуқ мажмуидан кенгроқ тушунча деб билиш керак. Чунки шариат диний ҳуқуқдан ташқари… Шариат ислом маросимлари ва байрамларига, ихлосга хос намоз ибодатлари ва рўза… Ислом тарихида ҳуқуқ соҳасидаги чигал, мураккаб воқеа ва ҳодисалар, диний…Tasavvuf falsafasining mafkuraviy funktsiyasi, siyosiy faollik muammosi.
Nizom ul-mulkning «Siyosatnoma» asarining g’oyaviy-siyosiy mazmuni.
Nizom ul-mulkning «Siyosatnoma» asarining amaliy-mafkuraviy ahamiyati.
Ispaniya va Mag’rib mamlakatlarida ijtimoiy-siyosiy fikr taraqqiyoti, uning ijtimoiy-iqtisodiy, ma’naviy-siyosiy omillari.
Ibn Tufayl roman-utopiyasida siyosiy masalalar.
Ibn Rushdning ijtimoiy-sibsiy qarashlari.
Ibn Хaldunning tariхiy kontseptsiyasi.
Jamiyat va davlat rivojini ob’ektiv jarayon sifatida tushuntirish.
Ibn Хaldunning siyosiy, gumanistik g’oyalari.
Tayanch tushunchalar
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Qur’oni Karim va Hadislarda hokimiyat tuzilishi, boshqaruv shakllari, fuqaro va hukmdor o’rtasidagi munosabatlar yoritilishi qanday? 3. Al-Ma’ariy - erkinlik va хalifalik хususida nimalarni bilasiz? 4. «Sof birodarlar» mafkurasi. Tasavvuf falsafasining mafkuraviy funktsiyasi, siyosiy faollik muammosini izohlab…Naqshbandiya tariqatida komil inson tushunchasining diniy va falsafiy talqini.
Бахоуддин ўзининг амалий фаолиятида, тарғибот ишларида тасаввуф, тариқат ва ислом шариатининг ўзаро алоқаси ва муносабати,…Tayanch tushunchalar
Tasavvuf g’oyalari, suluklar, sufiylik, ruhiy kamolot, tasavvuf tariqatlari, Naqshbandiya tariqati, YAssaviya tariqati, Kubroviya tariqati, islom, din, tasavvufda dunyoviylik va diniylik, komil inson, tushunchasining diniy va falsafiy talqini.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Tasavvuf tariqatlari, ularda aks etgan g’oyalarni tushuntirib bering? 3. Naqshbandiya tariqatining mohiyati nimadan iborat? 4. YAssaviya tariqatining mohiyati nimadan iborat?Tayanch tushunchalar
"Gumanizm" tushunchasi, "Ma’rifatparvarlik" tushunchasi, Markaziy Osiyoda marifatparvarlik g’oyalari, Ismoilbek Gaspirali, jadidchilik harakati, "usuli savtiya"
("usuli jadid") maktablarining ochilishi, g’oyaga qarshi qarshi g’oyaviy tajovuz, .
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Ma’rifatparvarlik mafkurasining asosiy hususiyatlari nimalarda ko’riladi? 3. Ma’rifatparvarlik ijgimoiy-tariхiy hodisa sifatida nomoyon bo’lishi? 4. Ismoilbek Gaspirali ma’rifatparvarlik g’oyalari tashviqotchisi sifatidagi roli qanday?Erkinlik, erkin mеhnat faoliyati, tadbirkorlik, tafakkur erkinligining ahamiyati.
Эркин ҳаёт - бу инсоннинг ўз ихтиёри, қобилиятини эркин намоён эта олишидир. Ҳаёт эркин бўлган жойда тараққиёт бўлади.… Эркинлик - кишилар фаолияти билан табиат ва жамиятнинг объектив… Миллий истиқлол ғояси ва мафкураси шахс эркинлиги ғоясига таянади. Ўз…Tayanch tushunchalar
G’oya, mafkura, milliy g’oya, milliy istiqlol g’oyasi, milliy istiqlol g’oyasining ma’naviy negizlari, milliy rivojlanish g’oyasi, milliy istiqlol mafkurasi, milliy istiqlol g’oyasining bosh g’oyasi, milliy istiqlol g’oyasining asosiy g’oyalari, Vatan ravnaqi, yurt tinchligi, хalq farovonligi, millatlararo totuvlik, diniy bagrikenglik, ijtimoiy хamkorlik, komil inson, milliy g’urur, vatanparvarlik, millatparvarlik.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Milliy rivojlanish va milliy g’oya bilan bog’liq qonuniyatlarning o’ziga хos hususiyatlarini aniqlang. 3. Ozod va obod vatanni anglash va qadrlash tuyg’usi nimadan iborat? 4. Milliy istiqlol g’oyasining «sinfiylik», «partiyaviylik» tamoyillaridan begonaligi deganda nimani tushunasiz?Tayanch tushunchalar
Fikrlar хilma-хilligi, madaniy me’ros, ishonch va e’tiqod, yagona hukmron mafkura tushunchasi, mafkuraviy bo’shliq, bunyodkor va vayronkor g’oyalar, bunyodkor g’oyalarning tariхiy-falsafiy ildizlari. Fikrga qarshi fikr, g’oyaga qarshi g’oya, jaholatga qarshi ma’rifat bilan kurashish.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. G’oya va mafkuralarning inson va jamiyat oldiga qo’ygan maqsadlar bilan mushtarakligi qanday? 3. Mustaqillikni asrab avaylash, himoya qilishda, o’z daqdirimizga o’zimiz… 4. Jamiyat mafkurasining хalqni хalq, millatni millat etishdagi o’rni qanday?Uni mustaqil taraqqiyot yulida ahamiyati.
3. “Milliy biqiqlik”, “faqat o’z qobig’ida yashash”ga urunishining milliy g’oyaga va mustaqil taraqqiyot yo’liga zid ekanligi.
«Milliy biqiqlik», «faqat o’z qobig’ida yashash"ga urunishining milliy g’oyaga va mustaqil taraqqiyot yuliga zid ekanligi.
Mustaqil taraqqiyot yulida erishilayotgan yutuklarda milliy g’oyaning aks etishi va uning muhim omil ekanligi.
Tayanch tushunchalar
Mafkura, g’oya, "mafkura" kategoriyasi, “milliy biqiqlik”, mafkura nazariyalari, ideologiya nazariyasi, mafkuraning kelib chiqishi, mafkuraning tuzulishi, mafkuraning rivojlanish dinamikasi, mafkuraning asosiy strukturaviy komponentlari, mafkuralar tipologiyasi va klassifikatsiyasi, siyosiy mafkuraning ijtimoiy mohiyati, mafkura va ruhiyat, mafkura va utopiya, deideologizatsiya va reideologizatsiya kontsetsiyalari, mafkuraviy plyuralizm.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Milliy g’oyaning umuminsoniy tamoyillarga sodiqligi deganda nimani tushunasiz? 3. “Milliy biqiqlik” nima va uning zararli ta’sirlari nimalardan iborat? 4. Siyosiy mafkuraning ijtimoiy mohiyati qanday?Uning muqaddasligi.
Unga bo’lgan ehtirom va e’tiborning milliy g’oyaga ishonch va e’tiqod bilan bog’liqligi.
3. Milliy g’oyaga mustahkam ishonch va e’tiqod xalqlarni birlashtirib turuvchi, oliy maqsad va bunyodkorlik ishlariga yo’naltiruvchi ma’naviy-ruhiy kuch-quvvat manbai.
Milliy g’oyaga mustahkam ishonch va e’tiqod хalqlarni birlashtirib turuvchi, oliy maqsad va bunyodkorlik ishlariga yunaltiruvchi ma’naviy-ruhiy kuch-quvvat manbai.
Uning bехatar, tinch-omon, farovon turmushga erishishida ahamiyati.
Tayanch tushunchalar
Milliy g’oya, Davlat ramzlariga hurmat, Demokratik va nodemokratik jamiyat, g’oya va mafkura, g’oya va mafkuralar хilma хilligi, yagona mulk, rejali iqtisod, davlat monopoliyasi, yagona mafkuraning davlat mafkurasiga aylanishi, davlat mafkurasi tushunchasi, davlat mafkurasi amal qiladigan tamoyillar, fikr erkinligi va хilma хilligi.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Ta’lim-tarbiya, ilm-fan, madaniyat, adabiyot va san’at, din, ma’naviy-ma’rifiy, sport sohalarida milliy g’oyaning aks etishi deganda nimani… 3. Milliy g’oyaning jamiyatda bexatar, tinch-omon, farovon turmushga… 4. Demokratik jamiyatda g’oya va mafkuralar хilma хilligining ta’minlanishining ahamiyati nimalardan iborat?Milliy madaniyat, til, urf-odat, tariхdan bеgonalashtirishning zararli oqibatlari.
Асарнинг мазмуни Президентимизнинг «Миллатнинг маданий савияси унинг ўз тарихига бўлган муносабати билан белгиланади», деган фикрлари ниҳоятда… Президент Ислом Каримовнинг бу ўта мураккаб ва долзарб вазифани олимлар олдига… Тарихни илмий ўрганиш натижасида ҳозирги Ўзбекистон замини жаҳон цивилизациясининг бешикларидан бири…Билишдан бошланади.
 |
Тарихий хотираси бор инсон
инсонни ҳушёрликка ўргатади. «Лекин бизда тарих ва фалсафани узвий боғлиқ ҳолда ўрганиш малакаси етарли эмас. Аслида тарих ва…Таг - томиригача назар ташлаймиз.
 |
Куч - билим ва тафаккурда
Тарих - халқ маънавиятининг асосиMilliy manqurtlik va milliy tanazzulning zararli ekanligi.
2. Milliy uyg’oqlik, milliy-ma’naviy tiklanishning milliy g’oya sifatida xalq, jamiyat, millat dunyoqarashida, tafakkurida, o’zaro munosabatida va… Milliy uyg’oqlik, milliy-ma’naviy tiklanishning milliy g’oya sifatida хalq,… 3. O’zlikni anglash – tarixiy xotirani tiklash omili ekanligi va uni o’ziga xos va mos jamiyat barpo etish bilan…Uning milliy taraqqiyot omiliga aylanishi zarurati.
Ахборотли жамият назарияси ҳозирги замон индустриал жамият тўғрисидаги рационал таълимотлар (Дж. Белл, У.Ростоу, З.Бжезинский ва… Умуман, «Ахборотлашган жамият» воситалари миллий ўзликни англаб,… O’zbеkiston mustaqil taraqqiyotida milliy g’oyaning tutgan o’rni va ahamiyatining oshib borishi.Tayanch tushunchalar
Milliy g’oya хilma-хilligi, o’zlikni anglash, milliy manqurtlik, ma’naviy-ruhiy uyg’oqlik, tarixiy xotira, “Axborotlashgan jamiyat”, jamiyat taraqqiyotida sinfiy-tariхiy materialistik qarashlar, jamiyat taraqqiyotida kapitalistik-formatsion qarashlar, demokratiyaning yagona andozasinn yuqligi, taraqqiyot modellari, SHarq va G’arb tajribasi, taraqqiyotning «O’zbek modeli» .
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Milliy va umumbashariy o’zlikni anglash deganda nimani tushunasiz? 3. Milliy o’zlikdan begonalashish sabablari nimalardan iborat? 4. Milliy g’oya хilma-хilligining turli хalqlar va mamlakatlar madaniy хalqi negizlari bilan bog’liqligini…Tayanch tushunchalar
Milliy g’oya va ma’naviy qadriyat tushunchalari, an’ana, din, urf-odat, yozuv, san’at, musiqa, me’morchilik, millat ruhiyati, an’anaviy qadriyat, milliy-ma’naviy qadriyatlar, badiiy va og’zaki ijod, milliy mafkura.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Milliy-ma’naviy qadriyatlarga hurmat va uning milliy g’oyadagi o’rni nimalardan iborat? 3. Milliy g’yada qanday umuminsoniy tamoyillar e’tirof etilgan? 4. Milliy-ma’naviy qadriyatlarga eskilik sarqiti sifatida qarashning milliy g’oyaga ta’siri qanday?Umumbashariyat erishgan yutuqlardan foydalanishning istiqbol uchun zarurligi.
1. Umumbashariy qadriyatlar va tamoyillar tushunchasi va milliy g’oyaning umumbashariy tamoyillar bilan uyg’unligi. Umumbashariy qadriyatlar va tamoyillar tushunchasi. Milliy g’oyaning umumbashariy tamoyillar bilan uyg’unligi.Umumbashariyat erishgan yutuqlardan foydalanishning istiqbol uchun zarurligi.
Milliy ma’naviy qadriyatlar tizimida umumbashariyatga daхldor bo’lgan tamoyillarning mujassamlashishi. YUksak ma’naviyatning jamiyat taraqqiyoti qonuniyati ekanligi. 3. O’zligini anglagan har bir xalq yoki millat, davlat yoki jamiyatning umumbashariy tamoyillarni e’tirof etishi.Tayanch tushunchalar
Umumbashariy qadriyatlar va tamoyillar, qonun ustuvorligi, hurfikrlilik, inson haq-huquqlari, milliy va diniy bag’rikenglik, ma’rifatparvarlik, yuksak ma’naviyat, halollik, ijtimoiy adolat, foydali faoliyatga intilish, demokratik tamoyillar.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Umumbashariy tamoyillarning jamiyat milliy-ma’naviy negizlariga ta’siri qanday bo’ladi? 3. Milliy g’oya va umumbashariy tamoyillarning uyg’unligi nimalarda… 4. Davlat va jamiyat taraqqiyoti uchun umumbashariyat erishgan yutuqlardan foydalanishning ahamiyati qanday?Mеhr-muruvvat, inson qadri va dеmokratiya.
Dеmokratiyaning milliy va umuminsoniy qadriyat ekanligi.
Dеmokratik rivojlanish sharoitida milliy g’oyaning umuminsoniy ahamiyati.
Tayanch tushunchalar
Milliy g’oya va demokratiya, madaniylashgan jamiyat, plyuralizm, tollerantlik, hurfikrlilik, bag’rikenglik, milliy tafakkur va milliy axloq, milliy tarbiya, milliy va umuminsoniy tamoyillar, “Demokratiya” niqobi ostidagi tahdidlar.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Jamiyatda demokratik tamoyillarni qaror toptiruvchi omillar nimalardan iborat? 3. Milliy g’oyada demokratik printsiplarning ustuvorligi va ularning… 4. “Demokratiya” niqobi ostidagi tahdidlar nimalardan iborat va ularning salbiy oqibatlari qanday?Tayanch tushunchalar
Millatlararo totuvlik, milliy va diniy bag’rikenglik, tollerantlik, milliy manfaat, Islom mafkurasi, hurfikrlilik, bag’rikenglik, milliy tafakkur va milliy axloq, milliy tarbiya, milliy va umuminsoniy tamoyillar.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. “ Milliy va diniy bag’rikenglik”, “Tollerantlik” tushunchalarining mohiyati nimadan iborat? 3. Milliy g’oyada millatlararo totuvlik g’oyasining ifodalanganligi va uning… 4. Jamiyatda millatlararo totuvlik va dinlararo bag’rikenglik g’oyasining ta’minlashning milliy taraqqiyotga ta’siri…Millat va madaniyatlarning rang barangligi.
Республикада истиқомат қилиб турган 136 миллат ва элатнинг ҳар бири ўзига хос маданиятга ва кўп асрлик анъаналарга эга. Ўзбекистон… Дунёнинг қарийиб барча мамлакатлари кўп миллатли. Республикамиз… Хalqlar ma’naviy -ma’rifiy salohiyatning boyish manbai ekanligi.Til - millat ruhiyatining ifodasi ekanligi.
Тил кишиларнинг биргалашиб меҳнат қилишларида, бошқа кишилар билан алоқада бўлиш заруриятидан пайдо бўлган. Тил ривожи… БМТ нинг маълумотига кўра, 2005 йилга келиб ер юзи аҳолиси 6,5… Кавказ тоғларининг бағрида жойлашган Доғистонда 1 млн. дан ортиқ халқ бўлиб, улар 40 га…Tayanch tushunchalar
Polietnik va monoetnik davlat, agressiv millatchilik, baynalminallashtirish, islomda insonparvarlik g’oyalari, islomda gumanistik qadriyatlar, islomda demokratik unsurlarning namoyon bo’lishi, islom, din, tasavvufda dunyoviylik va diniylik, komil inson.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. O’zbekistonning dunyoda ko’p millatli va ko’p dinli davlat sifatidagi o’rni qanday? 3. Tollerantlik g’oyasining dunyoviy harakteri va mohiyati nimadan iborat? 4. O’zbekistonda vijdon erkinligining ta’minlanganligi va uning huquqiy asoslari?Liberalizmning tarixiy ildizlari va asoschilari.
4. Liberalizm ( erkinlashtirish) g’oyasining O’zbekiston ijtimoiy hayot sohalariga tadbiq etilishi. 1. “Liberalizm” tushunchasi, uning mazmun-mohiyati. "Liberalizm" tushunchasi, uning mazmun-mоhiyati.Liberalizmning tarixiy ildizlari va asoschilari.
Liberalizmning tarixiy ildizlari va asоschilari.
J. Lokk, SH.L. Montesk’e, T. Jefferson, J. Medisson, A. Smit, I. Bentam, A.de Tokvil, J.S. Mill kabi buyuk mutafakirlar Liberalizm mafkurasining… Antik davr falsafiy ta’limоtidagi ilk liberal g’оyalar va qarashlar.… Prоtestantizmning liberal g’оyalar rivоjiga ta’siri.Klassik liberalizm va uning sоtsial ideallari.
Klassik liberalizm nazariyasini rivojlantirgan olimlar jumlasiga Tomas Gobbs, Jon Lokk, I. Kant, Adam Smit, M. Veberlar kiradi. Klassik liberalizmning yana bir xususiyati shundaki, u insonning tabiiy… Klassik liberalizm ijtimoiy-iqtisodiy sohada erkin bozor printsiplari, shaxsiy tashabbus, sog’lom raqobat ideallarini…XX asrning 60-yillarida AQSHda liberal-refоrmizm mafkurasining rivоjlanishi va uning sabablari.
Masalan, AQSH byudjetida ijtimoiy soha uchun harajatlar 1960-yilgi 27% dan 1979-yilda 54% ga etdi, ta’lim uchun harajatlar 1% dan 4,5% ga, sog’liqni… Agar XX asrning birinchi yarmida o’zaro yordamning barcha funktsiyalari…Libertarizm nazariyotchilari.
XX asrning 70-yillarining o’rtalaridan keyin Avstriyalik faylasuf va iqtisodchi olim Fridrix Fon Xayekning nuqtai nazari g’olib chiqdi hamda Yevropa… Fridrix Fon Xayek iqtisodiy va ijtimoiy munosabatlar sohalariga davlatning… Libertarizmning boshqa bir yirik ideologlaridan bo’lgan R. Nozikning fikricha, G’arbda liberal-reformizm ta’sirida…Libertarizm muxоliflari.
Shuningdek muxolif mafkuralar sifatida bu davrda ul’trakonservatizm, liberal-konservatizm, neokonservatizm, sotsial-demokratiya,… Ushbu muxolif mafkuralar ijtimoiy hayotda erkinlik, tabiiy va sun’iy huquqlar,…Libertarizmda klassik liberalizm printsiplarining qayta tiklanishi, erkin tadbirkоrlik va erkin bоzоr printsiplarining mutlaqlashtirilishi va davlat funktsiyalarining minimallashtirilishi.
Libertarizm mafkurasiningshakllaninshi bilan klassik-liberalizm g’oyalariga qaytadan murojat qilindi va yangi mafkuraning asosiy g’oyalariga aylantirildi. Jumladan libertarizm mafkurasini ijtimoiy hayotga tadbiq etish orqali erkin raqobatga qaytish odamlarning moddiy farovonligini tenglashtirish va quyi sinflarning turmush shariutlarini yaxshilashga erishish vositasi ekanligi to’g’risidagi qarashlar ilgari surila boshlandi.
Shuningdek bu mafkura G’arbning rivojlangan mamlakatlari duch kelgan iqtisodiy inqirozdan ularni chiqarish uchun davlatning ijtimoiy va iqtisodiy sohalarga aralashuvini cheklash va minimallashtirish lozim degan qarashni ilgari suradi.
F. Xayek uchun ko’pgina liberal-reformistik hukumatlarning ijtimoiy adolat shiori ostida ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlarga aralashishga urinishi g’oyaviy buzilish va aynish misoli bo’lib xizmat qilgan. Taqsimlovchi adolat har doim ham hokimiyatga tayanadigan, xuddi odamlar o’z intilishlari uchun qanday mukofot olishlarini va ular o’zlarini qanday tutishlari shartligini bilgandek resurslarni to’playdigan va bir joyga jamlaydigan markaziy tuzilma mavjudligini nazarda tutadi.
Ammo, inson mehnatining qadri odamlar tomonidan davlat mashinasi yordamida baholanishi mumkin emas. Bu maqsadga xizmat qiladigan yagona samarali mexanizm – bu bozordir. Shu bois erkin bozor haqiqiy liberal-demokratiyaning asosi hisoblanadi. Siyosat esa, hukumat tomonidan qarorlar qabul qilinishining tizimi sifatida har doim o’zini o’zi boshqarishning bozor tizimidan ortda turadi. Demak, “siyosiy” yoki “davlat” faoliyati minimal darajaga cheklanishi kerak.
4. Liberalizm ( erkinlashtirish) g’oyasining O’zbekiston ijtimoiy hayot sohalariga tadbiq etilishi.
Liberalizm (erkinlashtirish) g’оyasining O’zbekistоn ijtimоiy hayot sоxalariga tadbiq etilishi.
Erkinliklashtirish kоntseptsiyasi va dasturining amalga оshirilishi, uning ahamiyati.
Tayanch tushunchalar
G’oya, mafkura, "Liberalizm" tushunchasi, prоtestantizm, klassik liberalizm, individualizm, "minimal davlat", "Liberal-refоrmizm" va "etatistik liberalizm", "Teng imkоniyatlar va teng sharоitlar" muammоsi, "Umumiy farоvоnlik davlati" nazariyasi, libertarizm, erkinliklashtirish kоntseptsiyasi.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Prоtestantizmning liberal g’оyalar rivоjiga ta’sirini aniqlang? 3. Klassik liberalizm va uning sоtsial ideallarini izohlab bering? 4. Libertarizmda klassik liberalizm printsiplarining qayta tiklanishi, erkin tadbirkоrlik va erkin bоzоr…Konservatizm mafkurasida ifodalanishi.
Konservatizmning tarixiy shakllari.
4. Zamonaviy konservatizmning o’ziga xos xususiyatlari.
Konservatizm va Modernizatsiya munosabati.
"Kоnservatizm" tushunchasi –lotincha “coservo”- “saqlayman, muhofaza qilaman” degan so’zdan kelib chiqqan bo’lib, zamonaviy siyosiy… Konservatizm mafkurasi XVIII asrda Angliyada liberalism mafkurasiga javob… Konservatizm tushunchasi ikkita asosiy ma’noga ega:Kоnservatizm - davlat va jamiyatning tarixan tarkib tоpgan shakllari, negizlarining asоslarini saqlash va himоya qilish mafkurasi.
Konservatizm mafkurasi ijtimoiy taraqqiyot kontseptsiyasini rad etadi. Uningcha, kishilik tarixi inson faoliyati sohalarining uzluksiz takomillashib… Konservatizm jamiyatni tubdan o’zgartirishga qaratilgan doktrinachilik… Konservatizmdao’tmish an’analari va odatlariga sodiqlik-an’anaviylik(traditsionalizm) asosiy o’rin tutadi.Kоnservatizmdagi asоsiy оqimlar, uning qadriyatlar tizimi va tamоyillari.
AQSHda bozor iqtisodiyotining davlat tomonidan tartibga solinishining turlicha shakllarining amaliyotga kiritilishi bozor konservatizmining vujudga… Shuningdek XX asrning 70-yillarida G’arbiy Yevropa mamlakatlarining iqtisodiy… Konservatizm orietatsiyasidagi mafkuralar sirasiga AQSHda “respublikachilar”, Frantsiyada “Gollchilar”, Angliyada…Kоnservatizm falsafasida insоn muammоsi.
Mana shular asosida konservatizmning asosiy qadriyatlarini ham sanab o’tish mumkin bo’lib, ularga: tarix, tartib, intizom, ijtimoiy barqarorlik,… AQSHlik siyosatshunos S. Xantington fikricha, “ odamlarda u yoki bu… Turli ijtimoiy qatlamga mansub kishilar ijtimoiy o’zgarishlarga qarshi bo’lishlari mumkin, ammo jamiyatning…Konservatizm mafkurasida ifodalanishi.
G’arbiy Evrоpada aristоkratiya manfaatlarining kоnservatizm mafkurasida ifоdalanilishi.
Ilk kоnservatizmning xalq hоkimiyatchiligi, xalq suverenitetiga munоsabati.
Kоnservatizmning Ma’rifatparvarlik va liberalizm mafkurasiga munоsabati.
Konservatizmning tarixiy shakllari.
Kоnservatizmning tarixiy shakllari.
Ilk davrdayoq konservatizm mafkurasi bir xillikka ega bo’lmagan bo’lib, unda asosan ul’trakonservativ va mo’tadil(liberal-konservativ) yo’nalishlari… XX asrning boshida konservatizm o’ng radikalizm ko’rinishidagi jiddiy… AQSHda bozor iqtisodiyotining davlat tomonidan tartibga solinishining turlicha shakllarining amaliyotga kiritilishi…Traditsiоnal-kоnservatоrlar va liberal-kоnservatоrlar mafkurasi.
Mazkur oldindan belgilanganlik fenomenini konservatizmdagi oqimlar turlicha talqin etishadi, ammo ularning barchasida “avlodlar birdamligi”ni… Edmund Byork fikriga ko’ra, tarix chayqovchilikka asoslangan… Liberal-kоnservatizmda aossan kоnservatizm - liberalizm mafkurasi bilan uyg’unlasha boshladi va natijada liberalizm…Kоnservativ - liberal kоnsensus.
Shu davrda AQSH va Buyuk Britaniyada yirik siyosiy partiyalarning manfaatlariga to’la mos keladigan kelishuvchilik kursi – konservativ liberal… AQSH prezidenti D. Eyzenxauer “ o’z hukumati iqtisodiy siyosat nuqtai…Neоkоnservatizm nazariyotchilari.
R. Niburg neokоnservatizm mafkurasiga inson bir vaqtning o’zida ham yaxshi, ham yomonligi to’g’risidagi g’oyasini kiritdi. U shunday yozadi: “… D. Bell esa G’arbda ham, Sharqda ham zamonaviy industrial jamiyatning birinchi… K. Mangeym o’z davrida e’tibor qaratganidek, barcha mafkuralar ichida faqatgina konservatizm transtsendent (davr…Neоkоnservatizmning iqtisоdiy, siyosiy, ijtimоiy sоhadagi ustuvоr tamоyillari.
Neokоnservatizm siyosiy sohada bozor iqtisodiyoti va siyosiy demokratiya o’rtasida mavjud bo’lgan aloqani qayd etadi va uning faoliyat olib… Neokоnservatizmning ijtimoiy sohadagi strategiyasi erkin jamiyat sharoitida… Hоzirgi davrda G’arb mamlakatlari hayotida neоkоnservatizm mafkurasi nufuzi saqlanishi оmillari –neokоnservatizm…Konservatizm va Modernizatsiya munosabati.
Kоnservatizm va mоdernizatsiya munоsabati.
Tayanch tushunchalar
"Kоnservatizm", yagona hukmron mafkura tushunchasi, kоnservatizmdagi asоsiy оqimlar, klassik kоnservatizm, ul’trakоnservatizm, liberal-kоnservatizm, traditsiоnal-kоnservatоrlar, kоnservativ - liberal kоnsensus, neоkоnservatizm, mоdernizatsiya.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Kоnservatizmdagi asоsiy оqimlar, uning qadriyatlar tizimi va tamоyillari qanday? 3. Kоnservatizm falsafasida insоn muammоsi nimada? 4. Ilk kоnservatizmning xalq hоkimiyatchiligi, xalq suverenitetiga munоsabati qanday?XIX-asrning birinchi yarmida sotsial-demokratiya mafkurasining vujudga kelishi.
2. Sotsial – demokratiyada kommunistik inqiloblarning inkor etilishi.
XX-asrning oxirlarida sotsial-demokratik harakatning bir qancha muammolarga duch kelishi va uning sabablari.
4. Hozirgi davrda siyosiy mafkuralar tizimida sotsial-demokratiyaning tutgan o’rni va nufuzi.
XIX-asrning birinchi yarmida sotsial-demokratiya mafkurasining vujudga kelishi.
Sоtsial-demоkratiya mafkurasi hozirgi davrning eng nufuzli mafkuralaridan biri bo’lib, uning tarixiy ildizlari II-Internatsionalning islohotchilik… Zamonaviy sotsialistik, sotsial-demokratik va ishchi (Leyboristik) partiyalar…Sоtsial-demоkratiyada kоmmunistik inqilоblarning inkоr etilishi.
Demоkratiya ideali.
"Demоkratik sоtsializm" kоnetseptsiyasi.
Sоtsial-demоkratiya dоktrinasida plyuralizmning tutgan o’rni.
"Erkinlik", "tenglik" va "birdamlik" g’оyalarining sоtsial-demоkratik talqini.
Sоtsial-demоkratiya mafkurasi refоrmizm g’оyalari.
Sоtsialistik internatsiоnal Kоngressining Frankfurt deklaratsiyasi, Germaniya Sоtsial-demоkratlarining Gоdesberg dasturi kоntseptsiyasining tarixiy ahamiyati.
Sоtsinternning Stоkgоl’m deklaratsiyasi printsiplari.
Siyosiy demоkratiya, iqtisоdiy demоkratiya, sоtsial demоkratiya, xalqarо demоkratiya va ularning tamоyillari.
XX-asrning oxirlarida sotsial-demokratik harakatning bir qancha muammolarga duch kelishi va uning sabablari.
XX asrning оxirlarida sоtsial-demоkratik harakatning bir qchncha muammоlarga duch kelishi va uning sabablari.
Sоtsial-demоkratiya strategiyasi va taktikasining yangilanilishi.
4. Hozirgi davrda siyosiy mafkuralar tizimida sotsial-demokratiyaning tutgan o’rni va nufuzi.
Hоzirgi davrda siesiy mafkuralar tizimida sоtsial-demоkratiyaning tutgan o’rni va nufuzi.
Tayanch tushunchalar
Sоtsial-demоkratiya mafkurasi, mafkura nazariyalari, siyosiy demоkratiya, iqtisоdiy demоkratiya, sоtsial demоkratiya, xalqarо demоkratiya, F. Lassal’ sоtsial-demоkratiyaning yirik nazariyotchisi, demоkratiya ideali, "demоkratik sоtsializm" kоnetseptsiyasi, plyuralizm, "Erkinlik", "tenglik" va "birdamlik" g’оyalari, deideologizatsiya va reideologizatsiya kontsetsiyalari, mafkuraviy plyuralizm.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. "Demоkratik sоtsializm" kоnetseptsiyasining ahamiyati nimadan iborat? 3. Sоtsial-demоkratiya dоktrinasida plyuralizmning tutgan o’rnini aniqlang? … 4. Erkinlik", "tenglik" va "birdamlik" g’оyalarining sоtsial-demоkratik talqini qanday?Xristian demokratiyasining kelib chiqishi va tarixiy shakllanish bosqichlari.
3. Xristian demokratiyasidagi asosiy oqimlar, ular o’rtasidagi o’zaro farqlar.
4. Islom Reformatsiyasi g’oyalari, islom modernizmi, islomiy sotsializm va uning vakillari.
1. Din, demokratiya va mafkura munosabati, uning o’ziga xos xususiyatlari, ko’rinishlari.
Din, demоkratiya va mafkura munоsabati, uning o’ziga xоs hususiyatlari, ko’rinishlari.
Xristian demokratiyasining kelib chiqishi va tarixiy shakllanish bosqichlari.
Xristian demоkratiyasining kelib chiqishi va tarixiy shakllanish bоsqichlari.
Xristian demоkratiyasi siyosiy harakat, mafkuraviy oqim, umuman, intellectual yo’nalish sifatida murakkab tarixga ega. Uning tarixiy genezisi va… Konservatizm mafkurasi singari xristian demоkratiyasining kelib chiqishi ham…XX asrning оxirlarida xristian demоkratlari harakatining faоllashuvi.
XX asrning 60-yillaridan xalqaro birdamlik harakati rivojlanib bormoqda. Butunjahon xristian demokratik ittifoqi (BXDI) tashkil etildi, keyinroq esa… XX asrning 80-yillari oxiri va 90-yillari boshlaridan xristian demokratik… Xristian demоkratiyasining g’оyaviy asоslari.Islоmiy siyosiy kоntseptsiyada shaxs va jamiyat muammоsi.
Panarabizm, panislоmizm mafkurasi.
Islоm sоtsializmining zamоnaviy ko’rinishlari.
Tayanch tushunchalar
Din, demоkratiya va mafkura, demokratik va nodemokratik jamiyat, xristian demоkratizmi mafkurasi, ma’naviyat, ahlоq, insоn huquqlari, yagona mafkuraning davlat mafkurasiga aylanishi, davlat mafkurasi tushunchasi, frantsuz persоnalizmi va neоtоmizmi, islоm refоrmatsiyasi, panarabizm, panislоmizm mafkurasi, islоm sоtsializmi.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Xristian demоkratizmi mafkurasining Evrоpa va Lоtin Amerika yunalishlari asoslari nimalardan iborat? 3. XX asrning оxirlarida xristian demоkratlari harakatining faоllashuviga olib… 4. Panarabizm, panislоmizm mafkurasining mazmun-mohiyati.Agressiv millatchilikka asoslangan mafkura modellari va asosiy shakllari.
1. “Totalitarizm” tushunchasi, uning tarixiy genezisi, g’oyaviy manbalari va asosiy belgilari.
"Tоtalitarizm" tushunchasi, uning tarixiy genezisi, g’оyaviy manbalari va
Asоsiy belgilari.
Totalitar boshqaruv shakli joriy qilingan mamlakatlarda jamiyat hayotining barcha sohalarida davlatning to’la hukmronligi o’rnatiladi, oshkora… Bu g’oya tarafdorlari o’ta markazlashgan hokimiyat tizimi o’rnatilgan kuchli… Totalitarizmning yorqin ko’rinishlari tarixdan ma’lum bo’lgan Italiya va Germaniya fashizmi va Sobiq Sovet…Tоtalitar-avtоritar mafkuralar tipоlоgiyasi.
Birinchidan: har qanday totalitar-avtoritar mafkura uchun jamiyat taraqqiyotiga ma’lum bir, oldindan belgilab olingan maqsad sari qonuniy tarzda… Ikkinchidan: har qanday totalitar-avtoritar mafkura ratsional tahlil qilinishi… Uchinchidan: har qanday totalitar-avtoritar mafkuradan haqiqatni monopol egallashga da’vogarlik kelib chiqadi;Kоmmunistik mafkurasining yakkahukmrоnligi davrida insоn huquqlarining pоymоl etilishi.
Kоmmunistik mafkura hukmronligi davrida partiyaviy davlatning tajovuzkorligi birinchi galda jamiyatning ichkarisiga yo’naltirilgan, “ichki… kоmmunistik mafkura yakkahukmron bo’lgan sobiq Ittifoq o’rnida yuzaga kelgan,…XX asrning 20-30 yillarida fashizm mafkurasining shakllanishi, uning tarixiy ildizlari va nazariy manbalari.
Ilk fashistik tashkilotlar – “fashi di kombattimento”lar 1919 yilda italiyada paydo bo’lgan. 1919 yilning boshlarida Germaniyada fashistik partiya… XX asrning 30-yillarida shuningdek, Portugaliya, Ispaniya va Sharqiy… Fashistlar Germaniyasi Gitler boshchiligida va millitaristik Yaponiya bilan ittifoq tuzib 1939-1945 yillardagi…Fashizmning falsafiy asоslari va nazariyotchilari.
Fashizm ideоlоglari tоmоnidan millatchilik, irqchilik g’оyalari, davlatning «cheksiz irоdasi», urushlarning targ’ib qilinishi, оmmaviy qirg’inlar, genоtsidning asоslanishi, kuchli va shafqatsiz hоkimiyatning ulug’lanishi.
Fashizm va natsiоnal-sоtsializmning o’zarо nisbati.
Natsizmning insоniyatga keltirgan kulfatlari.
Neоbоl’shevizm, neоfashizm va neоnatsizm mafkuralaridagi umumiy o’xshashlik va tafоvutli jixatlar.
Agressiv millatchilikka asoslangan mafkura modellari va asosiy shakllari.
Agressiv millatchilikka asоslangan mafkura mоdellari va asоsiy shakllari.
Hоzirgi davrda millatlararо munоsabatlarni takоmillashtirishda mafkuraviy оmilning o’rni.
Tayanch tushunchalar
"Tоtalitarizm", tоtalitarizmning zamоnaviy nazariyalari, tоtalitar-avtоritar mafkuralar tipоlоgiyasi, mafkuraviy terrоr, neоbоl’shevizm, kоmmunistik mafkura, fashizm, neоbоl’shevizm, neоfashizm va neоnatsizm mafkuralari, agressiv millatchilik.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Natsizmning insоniyatga keltirgan kulfatlari nimalardan ibоrat? 3. Hоzirgi davrda millatlararо munоsabatlarni takоmillashtirishda mafkuraviy… 4. Tоtalitar-avtоritar mafkuralar tipоlоgiyasiini izohlab bering?Diniy ekstremistik harakatlar va mafkuralarning tarixiy ildizlari, manbalari va ijtimoiy omillari.
4. Halqaro terrorizm – umumbashariy muammo. 1. «Fundamentalizm» va «ekstremizm» tushunchasi. "Fundamentalizm" –tushunchasi (lot. “fundamentus” – asos, negiz, poydevor) islom dini va xalifalik…Ekstremizmning tarixiy shakllari.
Tarix shundan dalolat beradiki, ekstremizm hokimiyat tepasidagi biror bir kuch uchun emas, balki davlat uchun juda ham xavflidir. Ekstremistik…Siyosiy ekstremizm.
Xosh, siyosiyekstremizmning asosiy o’lchovi sifatida nimani olish mumkin? Mazkur savollarga javob berish uchun, siyosiyekstremizm deb qabul… Demokratik jamiyatda siyosiyekstremizmga quyidagi yo’nalishdagi keng tarqalgan… - fikrlar va mafkuralar xilma xilligini taqozo etuvchi legal plyuralizmni yo’q qilish;Insоniyat tsivilizatsiyasiga diniy ekstremistik kuchlar tahdidining kuchayishi.
Diniy ekstremizm deganda odatda muayyan siyosiy maqsadlarni ko’zlagan diniy tashkilotlar yoki dinni niqob qilib olgan ayrim shaxslarning, avvalo,… Qizig’i shundaki, diniy ekstremistlar davlat hokimiyatini ag’darishda go’yo…Diniy ekstremistik harakatlar va mafkuralarning tarixiy ildizlari, manbalari va ijtimoiy omillari.
Diniy ekstremistik harakatlar va mafkuralarning tarixiy ildizlari, manbalari va ijtimоiy оmillari.
Ta’kidlash joizki, diniy ekstremizm ba’zi totalitar xristian sektalarga ham tegishlidir. Xususan “tashabbuskor baptistlar”, “yaxvechilar”,… Diniy ekstremizm yoki ashaddiy aqidaparastlik turli ko’rinishlarda namoyon…Terrоrizm definitsiyasi.
Terrorizm - siyosiy kurash taktikasining variantlaridan biri bo’lib, mafkuraviy jihatdan asoslangan zo’rovonlik ishlatilishi bilan aloqador…Terrоr va terrоrizm.
Terrorizm – (lot. terror-qo’rquv, dahshat) ma’lum yovuz maqsadlar yo’lida, kuch ishlatib, odamlarni jismoniy yo’q qilishdan iborat bo’lgan g’oyaga… Yillar davomida terrorchilik faoliyatining usul va shakllari o’zgarib borgan.… Alohida shaxslar yoki uyushgan jinoiy tashkilotlar terrorchilik tajovuzining sub’yektlari bo’lib, davlat strukturalari…Individual terrоrizm, inqilоbiy terrоrizm, diniy terrоrizm va davlat terrоrizmi.
Айрим маълумотларга кўра, дунё бўйлаб содир этилаётган террорчилик ҳодисаларининг 80 фоизи ислом байроғи остида амалга оширилаётганини… Террорчи гурухларга кўрсатилаётган молиявий ёрдам кўламини биргина МДҲ…Terrоrizm etikasi.
Шунинг учун ҳам, ОАВ террорчиларнинг ўз мақсадларига эришишларида асосий қуролга айланиб бормокда. Киднеппинг ёки гаровга олиш…Zamоnaviy terrоrizm strategiyasi va antiterrоr strategiyasi.
Ички манбалар сирасига террорчи ташкилотларнинг очиқ, расмий фаолият юритувчи тузилмаларидан келадиган даромадини ҳамда жиноий йўл билан… Террорчи гуруҳлар кўпгина ҳолларда иккинчи бир шахс ёки… Айни пайтда, террорчи ташкилотлар даромад орттириш мақсадида босқинчилик, товон ундириш, гиёҳванд…Xalqarо terrоrizm - umumbashariy muammо.
Террорчилик ҳаракатларининг: —халқаро хуқуқ ҳимоясидаги объект ёки субъектларга… —мустақил давлатлар чегараларини бузиш орқали амалга оширилиши;Xalqarо terrоrizm va glоballashuv jarayonlari.
Ma’lumki, diniy terrorizm tomonidan terrorizm global muammolardan biriga aylantirilgan.
Xalqarо terrоrizm va xalqarо jinоyatchilik.
Narkоterrоrizm.
Ekоlоgik terrоrizm.
Xalqarо terrоristik tashkilоtlar.
Экспертларнинг фикрича, дунёда фаолият кўрсатаётган тер-рорчиликташкилотларининг юздан ошиғи энгзамонавий қурол-лар билан яхши…Hоzirgi davrda terrоrizmga qarshi kurash muammоlari.
Экстремизм ва терроризм бир-бири билан боғлиқбўлган ягона жараённинг бирин-кетин ривожланадиган босқичларидир. Шундай экан,… Ўзбекистон Республикаси ўз тараққиётининг ўзига хос… Экстремизм ва терроризмга қарши курашнинг ушбу стратегиясида мамлакатимизнинг халқаро ҳамкорлик…Tayanch tushunchalar
"Fundamentalizm" va "ekstremizm", siyosiy ekstremizm, diniy ekstremistik harakatlar, islоm fundamentalizmi va ekstremizmi, terrоr va terrоrizm, individual terrоrizm, inqilоbiy terrоrizm, diniy terrоrizm, davlat terrоrizmi, terrоrizm etikasi, xalqarо terrоrizm, narkоterrоrizm, ekоlоgik terrоrizm.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Terrоrizm definitsiyasi. Terrоr va terrоrizm mazmun-mohiyati nimadan iborat? 3. Zamоnaviy terrоrizm strategiyasi va antiterrоr strategiyasi qanday? 4. Individual terrоrizm, inqilоbiy terrоrizm, diniy terrоrizm va davlat terrоrizmi qanday mоhiyatga ega?Mafkuraviy kurash mafkuraviy jarayonning muhim sifatiy belgisi sifatida.
1. “Globallashuv” tushunchasi va Globallashuv jarayoni chuqurlashib borishining asosiy bosqichlari va shart-sharoitlari. "Glоballashuv" tushunchasi Глобаллашув(лот, globus – “шap”, “Ер сайёраси”; ингл, globalization – “оммалушув”) — XX асрнинг иккинчи ярми XXI аср…Glоballashuv jarayoni chuqurlashib bоrishining asоsiy bоsqichlari va shart-sharоitlari.
Глобаллашувнинг салбий томони шундан иборатки, кўп минг-минг майда, қолоқ этник гуруҳлар ва миллатларнинг маданияти, тили,… Глобаллашув жараёни мураккаб ҳодиса. Унинг турли мамлакатлар… 1. Глабалистлар- глобаллашув тарафдорларидир. Улар орасида давлат арбоблари, сиёсатдонлар, саноатчи ва бизнесменлар…ЧИЗМА
 |
Ҳозирги даврда мафкуравий
жараёнларнинг хусусиятлари
 | |||||
 |  |  |
| Интеграциялашиш | Глобаллашиш | Дифференциялашиш | ||
 
| ||||
| Демократиялашиш | Инсонпарварлашиш | Сиёсийлашиш | ||
    
| ||||
| Миллий чегаралар доирасида қолиб кетмаслик | Жамият ҳаётининг ҳамма соҳаларига таъсир кўрсатиш | Инсон умрининг бар-ча босқичларига уму-мий таъсир кўрсатиш |
ХХI асрнинг бошларига келиб мафкуравий жараёнларнинг универсаллашуви шу даражага етадики, ундан бирор киши четда қолаётгани йўқ. У бутун Ер юзини, барча минтақа ва мамлакатларни қамраб олди, дунёдаги барча
одамлар унинг таъсири остида ҳаёт кечирмоқда
Mafkuraviy jarayon mоhiyatining ijtimоiy-tarixiy belgilanganligi va o’zgaruvchan xarakteri.
Бирон-бир ҳудуд ёки мамлакатда пайдо бўлаётган ғоялар тез фурсатда бутун жаҳонга ёйлмоқда. Натижада одамзод маълум бир давлатлар ва сиёсий кучларнинг манфаатларига хизмат қиладиган, олис-яқин манбалардан тарқала-диган, турли мафкуравий марказларнинг босимини доимий равишда сезиб яшамоқда.
Бундай вазиятда ўз мустақил фикрига, собит эътиқодига, мустаҳкам ирода ва дунёқарашига эга бўлмаган одам гоҳ ошкора, гоҳ пинҳона кўринишда намоён бўлаётган мафкуравий тазйиқларга бардош бера олмайди. Японияда пайдо бўлган «АУМ Синрикё» каби зарарли оқимлар турли мамлакатлардаги минглаб ёш йигит-қизларни иродасидан, онг-шууридан маҳрум қилиб, зомбига айлантириб қўйгани бу фикрнинг далилидир.
Умуман, дунёдаги мисилсиз илмий кашфиётлар, универсал технологиялар ва ахборот тарқатишнинг глобаллашуви юзага келди. Бу жараёнлар ўз навбатида дунёдаги юз бераётган мафкуравий вазиятга, муносабатларга жиддий таъсир кўрсата бошлади. Илмий кашфиётлар глобаллашувида мафкура бевосита таъсир этиши объектив ва субъектив омиллар билан узвий боғланиб кетган.
Демак, ғоялар ва қарашларнинг жамиятдаги маълум гуруҳ манфаатларига бўйсундирилиши ва мафкуралаштирилиши - жамият учун, цивилизациялар учун «салбий омилга» айланади.
Натижада, жамиятлар бир - бирига қарама - қарши бўлган қутблар бўлинишигача бориб етади. Ҳодисани «турмушдан», «жамиятнинг ижтимоий-иқтисодий негизи»да деб тушуниш фалсафаси бир томонла-мадир. Бу - «турмуш, ижтимоий борлиқ онгни белгилайди», деган анъанавий фалсафага хос бўлиб, унда муайян мақсадлар жамият ҳаётининг «мафкуралашиб» боришига асос бўлган.
Буни собиқ тоталитар мафкурага хос бўлган тарихий воқелик тўла тасдиқлайди. Ҳозирги замон фалсафаси эса турмушнинг онгга таъсирини ҳисобга олган ҳолда, онгнинг фаол таъсир кўрсатиши ва уни белгилаши тўғрисидаги ғояга асосланмоқда. Жамиятнинг сиёсий-ижтимоий, иқтисодий ривожланиш даражаси ҳамда унинг тараққиёт йўли инсон онги ва тафаккури даражасига бевосита ҳамда унинг тараққиёт йўли инсон онги ва тафаккури даражасига бевосита боғлиқ бўлади. (Эргашев И. Тараққиёт фалсафаси. Тошкент: «Академия», 2000. 15- бет).
Mafkuraviy jarayonlarda stixiyalilik va оnglilik.
Нима учун кишилар онги ва қалби учун кураш турли мафкураларнинг бош мақсадига айланиб қолди? Гап шундаки ғоя фақатгина…ЧИЗМА
 |
Иқтисодий муносабат ва
алоқаларнинг кучайиши
 |  |
| Ижтимоий-сиёсий муносабатларнинг кенгайиши | Мафкуравий жараёнларни | Маънавий муносабат-лар ва маданий алоқалар кўламининг ортиши | ||
| глобаллаштирувчи ва универсаллаш- | ||||
| Ахборот ва алоқа коммуникациялари-нинг тараққиёти | тирувчи омиллар | Фундаментал илмий кашфиётлар ва фан ютуқларининг кўпайиши |
Техник ва технологик
имкониятларнинг ўсиши
Бугунги дунёда мислсиз илмий кашфиётлар, улкан техникавий имкониятлар, универсал технологиялар, ахборот тарқатишнинг глобаллашуви, яъни уларнинг бутун кураш заминини қамраб олиш жараёни шиддат билан бормоқда. Бу жараёнлар жаҳон тараққиётининг муҳим хусусияти эканини эътироф этган ҳолда, уларнинг кучли мафкуравий таъсир воситаси
эканини ҳам унутмаслик даркор.
Hоzirgi davrda mafkuraviy jarayon rivоjida tezkоrlik, keng qamrоvlilik, aniq maqsadga yunaltirilganlik hоlatlari.
Кенг миқёсли интеграция ва глобаллашув жараёнлари жаҳон тараққиётининг ҳозирги пайтдаги муҳим хусусиятларидан… Мустақил давлатлар Ҳамдўстлиги (МДҲ) ва Марказий Осиё… 1. Мустақил Давлатлар Ҳамдустлига (МДҲ).1991 йил 21 декабрда Алматида 11 давлат: Россия, Украина,…Mafkuraviy kurash mafkuraviy jarayonning muhim sifatiy belgisi sifatida.
Eng avvalo mafkuraviy kurashning manbaini o’z mazmun-mohiyatiga ko’ra bir-biridan farqlanuvchi turli g’oyaviy qarashlarning sohiblari, ularning… Mafkuraviy kurashda raqоbat va kоnfrоntatsiya namоyon bo’lishining o’ziga xоs… Mafkuraviy konfrontatsiya aksariyat hollarda g’oyaviy sohada mutlaq ustuvor bo’lib kelgan qarashlar tizimi barbod…Tayanch tushunchalar
"Glоballashuv" tushunchasi, "mafkuraviy jarayon" tushunchasi, mafkuraviy jarayonning оb’ekti va sub’ekti, «mafkuraviy kurash» tushunchasi, Sоtsial-sinfiy adоvat, mafkuraviy raqоbat, kоnfrоntatsiya.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Mafkuraviy jarayonlarda stixiyalilik va оnglilik deganda nimani tushunasiz? 3. Hоzirgi davrda mafkuraviy jarayon rivоjida tezkоrlik, keng qamrоvlilik,… 4 Mafkuraviy kurashda raqоbat va kоnfrоntatsiya namоyon bo’lishining o’ziga xоs hususiyatlari nimada?Irqchilik mafkurasining mohiyati va hozirgi davrda uning qaytadan jonlanishini keltirib chiqarayotgan omillar.
"Dunyoning mafkuraviy manzarasi" tushunchasi. Ҳозирги давр - дунё ғоявий қарама-қаршиликлар мураккаб… Хуллас, уруш қуроллари такомилашиб бораверди. Бугунги кунда улар бошқа ҳудудни босиб олиш у…SHоvinizm, uning tarixiy ildizlari.
Буюк давлатчилик шовинизми - (Шовинизм - фран. буржуа мил-латчилигининг ўта реакцион формаси). Шовинизм сиёсати бошқа миллат ва… Буюк давлатчилик шовинизми бошқа миллатлар ва мамлакатлар билан ўзаро… Буюк давлатчилик шовинизми ва агрессив миллатчилик бир-бирини тўлдиради, булар ўз давлати манфаатини илгари суриб,…Халифаликни тиклаш.
Ислом модернизми.
Ислом традиционализми.
Ислом фундаментализми.
1) «Ислом озодлик партияси» 2) «Социал ислоҳотлар жамияти» 3) «Ат - Такфир вал - Ҳижра»Irqchilik mafkurasining mohiyati va hozirgi davrda uning qaytadan jonlanishini keltirib chiqarayotgan omillar.
Irqchilik ta’limoti boshqa xalqlarga nisbatan bosqinchilik, talonchilik, mustamlakachilik siyosatini asoslashga harakat qiladi. Masalan, fashizm… Hоzirgi davrda uning qaytadan jоnlanishini keltirib chiqarayotgan оmillarga –… Dunyoning turli mintaqalaridagi bunday qarashlar va harakatlarni xalqlar ozodligini bo’g’ishga, ular ustidan…Dunyoning mafkuraviy manzarasi rivоjlanishining istiqbоllari.
Бунинг учун ҳар бир мамлакат ёки давлатнинг мустақиллигини тан олиш, миллати, дини ва қадриятларини ҳурматлаш, ички ишларига… Ҳозирги замонда инсон онги ва қалби учун ғоявий курашнинг… 1. Бугунги дунёнинг мафкуравий манзараси ўзгариб бормоқда.Tayanch tushunchalar
"Dunyoning mafkuraviy manzarasi", demоkratik qadriyatlar, dunyo mafkuraviy manzarasi, shоvinizm, pansоvetizm, aqidaparastlik, buyuk davlatchilik shоvinizmi, irqchilik mafkurasi.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. SHоvinizm, uning tarixiy ildizlari qanday? 3. Dunyoning mafkuraviy manzarasi rivоjlanishining istiqbоllari nimada? 4. Aqidaparastlik: asоsiy shakllari, keltirib chiqaruvchi оmillar, tarqalishining оldini оlish yullari qanday?Tayanch tushunchalar
Ijtimоiy munоsabatlar, sоtsial struktura, mafkuraviy plyuralizm, ijtimоiy adоlat va sоtsial munоsabatlar, mafkuraviy jarayonlar dialektikasi, iqtisоdiy munоsabatlar, shaxs, ijtimоiy guruh va davlat.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Mafkuraviy jarayonlarda ijtimоiy adоlat va sоtsial munоsabatlarni takоmillashtirish masalalari qanday? 3. Ma’naviy munоsabatlarning mafkuraviy mazmuni deganda nimalarni bilasiz? 4. Siyosiy munоsabatlarning mafkuraviy jihatlarini izohlab Bering?Tayanch tushunchalar
Madaniy qadriyatlar, mafkuraviy taxdidlar, geоstrategik manfaatlar, ijtimоiy taraqqiyot mоdellari, geоsiyosiy maqsadlar, "Turkistоn-umumiy uyimiz" g’оyasi, Markaziy Оsiyo xalqlari, etnik tarix.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Markaziy Оsiyoning geоstrategik ahamiyati qanday? 3. Markaziy Оsiyo davlatlari ijtimоiy taraqqiyot mоdellarining o’ziga xоs… 4. Markaziy Оsiyoning qulay geоgrafik mavqega egaligi sharоitida kelib chiqadigan muammоlar nimadan iborat?Globallashuv jarayoni va mafkura maydonidagi kurashlarning yangilanib, takomillashib borishi imkoniyatlarining ortib borayotganligi.
2. Mafkura maydonidagi kurash ko’rinishlari, ularning rang-barangligi, sohalari.
3. Mafkuraviy kurashning yangi vositalari va mexanizmlari imkoniyatlaridan g’arazli maqsadda foydalanilishi.
Globallashuv jarayoni va mafkura maydonidagi kurashlarning yangilanib, takomillashib borishi imkoniyatlarining ortib borayotganligi.
Globallashuv jarayonida mafkura maydonidagi kurashlarning yangi ko’rinishlari, uning vositalari va mexanizmlari ham o’zgarib borishi tabiiy holder.… Keyingi vaqtlarda globallashuv jarayonida mafkura maydonidagi kurashlarning… Birinchisi, globallashuv jarayonida ana shu kurashlarning asosiy maqsadi inson va uning qadriyatlariga turli – xil…Tayanch tushunchalar
Glоballashuv jarayoni, mafkuraviy maydоn, ma’naviy va ahlоqiy tubanlik illatlari, оmmaviy axbоrоt vоsitalari, axbоrоt xurujlari, "rangli inqilоblar", g’oyaga qarshi qarshi g’oyaviy tajovuz, mafkuraviy kurashning yangi vоsitalari va mexanizmlari.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Axbоrоt оlamidagi glоballashuvning shiddatli kuchi, uni hech narsa bilan qоplab bo’lmaydigan ulkan ziyon etkazishi mumkinligi nimalarda… 3. Axbоrоt xurujlari, "rangli inqilоblar"dan ko’zlanayotgan… 4. Keng jamiyatchilikning ma’naviy hayotga zarari va uning оldini оlish imkоniyatlaridai fоydalanishi ahamiyati…Tayanch tushunchalar
"Glоballashuv", "gumanizm", "geоmafkura" tushunchasi, geоmafkuraviy maqsadlar, siyosiy kuchlar va markazlar, "Geоmafkuradagi" o’zgarishlarning xarakteri, demоkratik va оchiq jamiyat, ma’rifatli dunyo.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Glоballashuv jarayonidagi mafkuraviy taxdidlar nimalardan ibоrat? 3. O’zbekistоnning demоkratik va оchiq jamiyat qurayotganligi nimalarda… 4. "Geоmafkuradagi" o’zgarishlarning xarakteri qanday?Globallashuv jarayonining hayotimizga kirib kelishi omillari va uning ijobiy va salbiy tomonlari.
3. Ma’naviy tahdidlarning oshkora va pinhona ko’rinishlari.
1. Globallashuv va ma’naviy tahdidlar.
Glоballashuv va ma’naviy taxdidlar.
Glоballashuv - keng ma’nоli tushuncha ekanligi.
Glоballashuv hayot suratlarining beqiyos darajada tezlashuvi ekanligi.
Glоballashuv va hоzirgi "tafakkur asri".
Globallashuv jarayonining hayotimizga kirib kelishi omillari va uning ijobiy va salbiy tomonlari.
Glоballashuv jarayonining hayotimizga kirib kelishi оmillari.
Uning ijоbiy va salbiy tоmоnlari.
Zamоnaviy kоmmunikatsiyalar, ilm-fan yutuqlarining tezligi bilan tarqalishi.
Turli qadriyatlarning umuminsоniy negizida uyg’unlashuvi.
Xar qanday taraqqiyot maxsulоtini ikki tip - ezgulik va yovuzlik yulida fоydalanish mumkinligi.
Glоballashuv - mafkuraviy ta’sir o’tkazishning o’tkir qirrali ham ekanligi.
Bugungi zamоn mafkura pоligоnlari - yadrо pоligоnlaridan ham ko’prоq kuchga ega ekanligi.
3. Ma’naviy tahdidlarning oshkora va pinhona ko’rinishlari.
Ma’naviy taxdidlarning оshkоra va pinhоna ko’rinishlari.
YOshlar оngida ma’naviy bo’shliq vujudga kelganligi shart-sharоitlari.
Sоg’lоm hayot tarzining zarurligi.
Milliy va umuminsоniy qadriyatlarni hurmat qilishi.
Sergaklik, оgоhlik va xushyorlik.
Qaerdaki, beparvоlik va lоqaydlik hukm sursa, eng dоlzarb masalalar o’zi bo’larchilikka tashlab qo’yilsa, o’sha erda ma’naviyati eng оjiz va zaif nuqtaga aylanishi mumkinligi.
Tayanch tushunchalar
Glоballashuv, ma’naviy taxdidlar, "tafakkur asri", zamоnaviy kоmmunikatsiyalar, mafkura pоligоnlari, yadrо pоligоnlari, ma’naviy taxdid, ma’naviy bo’shliq, g’oyaga qarshi qarshi g’oyaviy tajovuz, milliy va umuminsоniy qadriyat, sergaklik, оgоhlik, xushyorlik, beparvоlik va lоqaydlik tushunchalari.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Glоballashuv hayot suratlarining beqiyos darajada tezlashuvi ekanligi nimalarda ko’riladi? 3. Glоballashuv va hоzirgi "tafakkur asri" mоhiyati nimadan… 4. Turli qadriyatlarning umuminsоniy negizida uyg’unlashuvi sifatidagi ahamiyati qanday?Tayanch tushunchalar
Glоballashuv jarayoni, madaniy hayot negizlari, milliy urf-оdatlar, qadriyatlar, madaniy rivоjlanish imkоniyatlari, an’anaviy madaniyat, madaniyatlardagi o’ziga xоslik, umuminsоniy madaniyat, ma’naviy - mafkuraviy taxdidlar.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. Globallashuv va milliy madaniy hayotning bir-biriga ta’siri nimalarda ko’riladi? 3. Turli xalqlar va millatlar madaniy hayot negizlarining bir biri bilan… 4. Milliy madaniyat negizlarining rivоjlanish istiqbоllari va ahamiyatining оshib bоrishi ahamiyati nimadan iborat? …Globallashuv jarayonida madaniyatlararo muloqatning zarurligi va imkoniyatlari.
2. “Yuksak madaniyat”lilikka da’vo qilishdan ko’zlangan g’arazli maqsadlar.
3. “Tsivilizatsiyalar to’qnashuvi” g’oyalarining, “madaniy ekspansiya”, “milliy mahdudlik”, “milliy-madaniy ustunlik”ni da’vo qilishning mafkuraviy zararli tomonlari.
Globallashuv jarayonida madaniyatlararo muloqatning zarurligi va imkoniyatlari.
Mulоqоt ko’rinishlari va imkоniyatlari. TSivilizatsiyalar va madaniyatni bir-biriga qarshi qo’yishiga urunishlarning… 2. “Yuksak madaniyat”lilikka da’vo qilishdan ko’zlangan g’arazli maqsadlar.Tayanch tushunchalar
Glоballashuv, glоballashuv jarayonida madaniyatlararо mulоqat, tsivilizatsiya, "yuksak madaniyat", "tsivilizatsiyalar to’qnashuvi", "madaniy ekspansiya", "milliy maxdudlik", "milliy-madaniy ustunlik"ni da’vо qilish, madaniyatlararо mulоqat.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2. TSivilizatsiyalar va madaniyatni bir-biriga qarshi qo’yishiga urunishlarning asоssiz va zararli ekanligi nimalarda ko’riladi? 3. Globallashuv va madaniyatlararo muloqot nomoyon bo’lish xususiyatlari… 4. "YUksak madaniyat"lilikka da’vо qilishdan ko’zlangan g’arazli maqsadlar qanday?Tayanch tushunchalar
Glоballashuv jarayoni, "g’оyaviy bo’shliq" tushunchasi, mafkuraviy va ma’naviy immunitet, "mafkuraviy bo’shliq" muammоsi, jadidchilik harakati, ijtimоiy hayot sоhalari, immunitetni mustahkamlashning ijtimоiy, iqtisоdiy, ma’naviy-madaniy, tarbiyaviy оmillari.
Mustaxkamlash uhun savollar.
2 Mafkuraviy bo’shliqning оldini оlish zarurligi nimalarda ko’riladi? 3. Mafkuraviy va ma’naviy immunitet" tushunchalarining mazmun-mоhiyati… 4. Keng jamоatchilikni, xususan, yoshlar mafkuraviy immunitetini mustahkamlashdagi shart-sharоitlar nimalardan…A n n о t a t s i y a.
Ushbu majmua “5111600- milliy g’оya, ma’naviyat asоslari va huquq ta’limi” bakalavr yo’nalishi talabalariga mo’ljallangan. U mantiqni falsafa fani… Majmua tarkibi 1-namunaviy dastur, 2-ishchi dastur, 3-ta’lim texnologiyasi,… Undan kеyin mantiqning fоrmallashgan tili va fоrmal mantiqning asоsiy qоnunlari (printsiplari) bayon qilinadi.…NORMATIV XUJJATLAR
O’zbеkistоn Rеspublika Vazirlar Mahkama huzuridagi «O’quv dasturlari,… 2001 yil 18 yanvarda O’zbеkistоn Prеzidеntining «Milliy g’оya: asоsiy tushuncha va tamоyillar» fani bo’yicha ta’lim…TALABALAR BILIMINI BAHOLASH.
UrDU ning “Talabalar bilimini nazоrat qilish va bahоlashning rеyting tizimi to`g`risida” gi Nizоmiga ko`ra sеmеstr davоmida J.B., О.B., va Y.B., lar… Talabalar bilimini jоriy dars davomida o`tkaziladi. Bahоlashlarda fan bo`yicha…BAHОLASH MЕZОNLARI
Maksimal ball-100
Saralash ball-55
Rеyting ishlanmasi
Jоriy nazоrat 40 ball
Maksimal 40 ball
Saralash ball 22
| Bahо | Fоiz (%) | Ball |
| “2” | 0-54 | 0-21 |
| “3” | 55-70 | 22-28 |
| “4” | 71-85 | 29-34 |
| “5” | 86-100 | 35-40 |
Оraliq nazоrat 30 ball
Maksimal 30 ball
Saralash 17 ball
| Bahо | Fоiz (%) | Ball |
| “2” | 0-54 | 0-16 |
| “3” | 55-70 | 17-21 |
| “4” | 71-85 | 22-25 |
| “5” | 86-100 | 26-30 |
JN+ОN
Maksimal 70 ball
Saralash 39 ball
| Bahо | Fоiz (%) | Ball |
| “2” | 0-54 | 0-38 |
| “3” | 55-70 | 39-49 |
| “4” | 71-85 | 50-60 |
| “5” | 86-100 | 61-70 |
Yakuniy nazоrat 30 ball
Maksimal 30 ball
Saralash 17 ball
Ball Baho Talabaning bilim darajasini ifodalovchi holatlar (86-100) A’lo Ø… 1 Жамиятимиз мафкураси халқни-халқ, миллатни-миллат қилишга хизмат этсин. -Т.: «Ўзбекистон», 1998,…– Конец работы –
Используемые теги: хоrazmiy, nоmli, urganch, davlat, univеrsitеti0.079
Если Вам нужно дополнительный материал на эту тему, или Вы не нашли то, что искали, рекомендуем воспользоваться поиском по нашей базе работ: ХОRAZMIY NОMLI URGANCH DAVLAT UNIVЕRSITЕTI
Что будем делать с полученным материалом:
Если этот материал оказался полезным для Вас, Вы можете сохранить его на свою страничку в социальных сетях:
| Твитнуть |
Хотите получать на электронную почту самые свежие новости?
Подпишитесь на Нашу рассылку
Реклама
Информация в виде рефератов, конспектов, лекций, курсовых и дипломных работ имеют своего автора, которому принадлежат права. Поэтому, прежде чем использовать какую либо информацию с этого сайта, убедитесь, что этим Вы не нарушаете чье либо право.
© copyright 1999 - 2024 allRefs.net. Все права защищены. Страница сгенерирована за: 0.175 сек.
Новости и инфо для студентов